3893820715

6

mówi, mogę jawnym pismem wyznać, i potomnym czasom podać, żem jest W. X. M. najniższy Sługa

Ks. Kazimierz Naruszewicz

Prefes Drukarni Wileńskiej Akademickiej”

Skoro już jesteśmy przy dedykacjach, to w tym samym wydaniu dzieło Cycerona O starości poprzedza dedykacja tłumacza, a więc szesnastowieczna. Ta skierowana jest nie do konkretnej osoby, jak u prefesa Naruszewicza, lecz do Ojczyzny. Księga O Starości została przetłumaczona przez Bieniasza Budnego, który zmarł po 1624 roku, być może był on synem Szymona Budnego, tłumacza Biblii na język polski, przywódcy na Litwie Braci Polskich.

Bieniasz Budny: Dedykacja Jeśli mi Pierides byty życzliwymi,

Jeśli mój przyozdobiły umysł dary swymi,

Jeśli na mię z jasnego zstąpił Helikonu Promień nauk, lub radniej z niebieskiego Tronu;

Tobie miła Ojczyzno, tym chcę służyć, tobie Niech to będzie, i ja sam, ku trwałej ozdobie I teraz ci prowadzę z Latium sławnego Cicerona polskiemi słowy mówiącego

0    dojrzałej starości, która bywa Rzeczy Pospolitej fdarem, mając rząd na pieczy,

Któremu ty pokaż swój wzrok, proszę, łaskawy,

1    mnie chętliwszym uczyń, do większej zabawy Bo dowcip zawżdy chęcią ludzką rozniecony,

A niechęcią zaś, tenże bywa zagaszony.

4. Owidiusz

Ovidius Naso (43 przed Chr. - 18 po Chr.) znany jest głównie z dwóch dzieł: Ars amatoria (Sztuka kochania) i Metamorphoseon libri ąuindecim (Przemiany). Przez Augusta został skazany na wygnanie nad Morze Czarne. Tam też po 10. latach zmarł. Dlaczego został skazany? Sam Owidiusz podaje dwie przyczyny: „carmen” i „error”. Tu możemy tylko snuć domysły. Carmen? A więc prawdopodobnie Ars amatoria.

Rzecz charakterystyczna, że w średniowieczu czytano chętnie Ars amatoria Owidiusza, tłumacząc ją przede wszystkim alegorycznie. Owidiusz wywarł ogromny wpływ na literaturę europejską, zwłaszcza dzięki Przemianom, których treść zaczerpnął z mitologii grecko-rzymskich, zwłaszcza z tych mitów, które mówiły o przemianach. W Polsce dzieła Owidiusza przekładano już w wieku XVI¹.

W zbiorze starych druków AWSD w Białymstoku znajduje się tylko jedno dzieło Owidiusza: Epistolarum ex Ponto libri ąuattuor, wydane w Warszawie w drukarni Collegium Scholarum Piarum, czyli u Pijarów, w 1767 r. Epistolarium z Pontu - to rozpaczliwe listy Owidiusza wysyłane do Rzymu z prośbą o jego uwolnienie z wygnania. Niestety, nie

1

Por. Klementyna MAGNOWSKA, Ovidius Naso, [w:] Anna ŚW1DERKÓWNA (red.), Słownik pisarzy antycznych, Warszawa 1990, s. 339.