4281542034

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.    Przedmiot statystyki. Podstawowe pojęcia statystyczne

4.1.1.    Materiał nauczania

Pojęcie statystyki należy rozumieć w różnoraki sposób:

-    jako naukę o metodach badań zjawisk masowych (takich, które występują często i których prawidłowość można zmierzyć w dużej masie zdarzeń) za pomocą liczb,

-    jako gromadzenie, przetwarzanie i opracowanie danych liczbowych,

-    jako zbiór danych liczbowych.

Jest wykorzystywana praktycznie w każdej dziedzinie dla potrzeb informowania społeczeństwa czy tylko określonej grupy o przebiegu zjawisk oraz dla potrzeb decyzyjnych w kierowaniu przedsiębiorstwami i instytucjami, a także w podejmowaniu określonych działań gospodarczych i społecznych. Znajomość metod statystycznych oraz analiza i interpretacja materiału jakiego dostarcza statystyka ułatwia prognozowanie zjawisk w krótkich i długich okresach czasu. Jest podstawą do wyboru odpowiednich metod gospodarowania.

Istotnymi definicjami, które należy rozumieć zajmując się statystyką są: zbiorowość i właściwość zbiorowości.

Zbiorowość statystyczna (populacja, masa)

Zbiorowością statystyczną jest zbiór jednostek objętych badaniem statystycznym posiadających co najmniej jedną cechę wspólną i co najmniej jedną je różnicującą. Zbiorowością mogą być zarówno ludzie jak i zjawiska oraz rzeczy. Nie można nazwać zbiorowością statystyczną zbioru identycznych elementów, wśród których nie występuje żadna cecha różniąca, np.: zbiór identycznych ławek w pracowni lekcyjnej. Zbiorowość statystyczna pomimo cech różniących musi być jednorodna, tzn. taka sama pod względem przedmiotowym, aby można było jednoznacznie określić co badamy, np.: sklepy spożywcze w mieście, polisy ubezpieczeniowe na życie.

Przykładami zbiorowości statystycznej mogą być, np.:

-    uczniowie szkoły,

-    sprzedaż rowerów w II półroczu,

-    pacjenci szpitala,

-    nowo otwarte apteki.

Najmniejszym elementem zbiorowości statystycznej jest jednostka statystyczna. Suma jednostek statystycznych stanowi liczebność zbiorowości. Jednostką statystyczną może być jeden uczeń szkoły, sprzedaż jednego roweru, jeden pacjent szpitala, jedna apteka.

Właściwość statystyczna (cecha statystyczna, zmienna)

Służy rozróżnieniu jednostek zbiorowości. Właściwości statystyczne dzielą się na stałe i zmienne. Te zaś ulegają dalszemu podziałowi. Podział właściwości jednostek statystycznych obrazuje Rys. 1.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

6