17
Zachowania etyczneprzedsiębiorców wzarządzaniupokkiniprzedsiębbrstwami
Dlatego z roku na rok coraz więcej badanych respondentów kontestuje poważne mankamenty przeprowadzanej w Polsce transformacji, do których należy głównie jej nieetyczność polegająca na braku cech humanitarnych i nadanie człowiekowi roli przedmiotowej w zarządzaniu. Tak właśnie proces transformacji postrzegali badani przedsiębiorcy w latach 2005-2006, z których większość było przeciwnych dotychczasowym formom jej przeprowadzania. Przedstawione wyżej fakty stanowią ewidentne zagrożenie nie tylko dla dalszego rozwoju polskiej transformacji gospodarczej, ale również dla wciąż jeszcze młodej naszej demokracji, co potwierdzają systematycznie przeprowadzane sondaże m.in. COBOS-u26.
Dzieje się tak, ponieważ zaniechanie podjęcia proetycznej edukacji społecznej przez kolejne rządzące ekipy spowodowało, że polskie społeczeństwo nie tylko nie rozumie zachodzących przemian, ale z roku na rok coraz większa jego część jest im przeciwna. Dlatego uważamy, że istnieje nadal pilna potrzeba prowadzenia proetycznej edukacji społecznej szczególnie w kreowaniu etycznych aspektów zarządzania organizacją. Jednym z tych niewątpliwie ważnych aspektów jest próba zdiagnozowania przez badanych przedsiębiorców norm moralnych i zasad etycznych, funkcjonujących na tle innych, najwyżej cenionych pizez nich predyspozycji w zarządzaniu organizacją w regionach o różnym stopniu bezrobocia.
3. Etyczność na tle preferowanych przez przedsiębiorców predyspozycji w zarządzaniu organizacją w regionach o różnym stopniu bezrobocia
Realizacji powyższego problemu badawczego dokonaliśmy na wzór badań przeprowadzonych w 2005 roku 27. Poprosiliśmy więc wybranych do badań przedsiębiorców z regionów o różnym stopniu bezrobocia o wybranie pięciu spośród dwudziestu pięciu z podanych w kwestionariuszu28, cech osobowości, w tympre-
26 Jeśli dla przykładu w czerwcu 1997 r. owe przemiany popierało 52% ankietowanych, 28% było im przeciwnych, a 20% nie miało na ten temat własnego zdania, to już jak wynika z badań przeprowadzonych w marcul998 r., na 1123-osobowej próbie losowej dorosłych Polaków, tylko 37% badanych te przemiany popierało, a 43% z nich (przy 20% wstrzymujących się od wypowiedzi) była im przeciwna. Szerzej na ten temat: BIM: Czy sprawy Polski idą w dobrym kierunku? „Trybuna", nr 79, Warszawa, 3 kwietnia 1998.
27 Szerzej na ten temat patrz: J. Śniadecki, Etyka zarządzania przedsiębiorstwem w regionie strukturalnego bezrobocia..., s. 273-278.
28 Były to podane alfabetycznie następujące cechy osobowości - w tym zasady etyczne: asertywność; bystrość; doświadczenie w zarządzaniu; elastyczność iugodowość w działaniu; etyczność; inicjatywa i siła przebicia; integrująca osobowość; konsekwencja w działaniu i nie chybianie nigdy postanowieniom; lokal-ność w stosunku do przedstawicieli i klientów firm obcych (w tym konkurencyjnych); lojalność w stosunku do przedstawicieli i klientów własnej firmy; niezależność i samodzielność; odporność psychiczna; odpowiedzialność (w tym za pracownika); odwaga i upór i wytrwałość w dążeniu do wytyczonych celów; poszanowanie ludzkiej godności; pracowitość; predyspozycje organizacyjne; przedsiębiorczość; umiejętność prowadzenia dobrej współpracy z otoczeniem; umiejętność myślenia globalnego; umiejętność pokonywania stresów; umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji; umiejętność prowadzenia skutecznych negocjacji; wiedza fachowa i umiejętność jej stosowania w praktyce; wrażliwość na sprawy innych. (Patrz: J. Śniadecki, Etyka zarządzania przedsiębiorstwem w regionie strukturalnego bezrobocia..., zał. 1: Kwestionariusz do badań podstawowych i porównawczych, pyt. 21, s. 393).