4307685890

zaną, która im wpada w ucho i zachęca do kręcenia się w kółko, do tańca lub tylko do wyklaskania tekstu.

W tego typu wierszach na plan pierwszy wysuwa się poetyka powtórzenia, która objawia się zwłaszcza w refrenie, różnego rodzaju zaśpiewach, a nawet w wypunktowanych wielokrotnie morałach. Dzieci z przyjemnością recytują te teksty.

W prozie ten chwyt powtórzenia jest widoczny choćby w bajkach łańcuszkowych, w których zdarzenia układają się regularnie - „tam i z powrotem". Ten sposób uporządkowania ponad potrzeby poznawcze i chęć kontaktu odpowiada mentalności i emocjonalności małolatka. Może być przez niego łatwo rozpoznany i przyswojony.

Proste formy literatury - a więc wspomniane już różnego rodzaju „anki”, także bajeczki oraz bajki ajtiologiczne (opowiadające nie tyle

0    początku świata, co o początku poszczególnych rzeczy i zjawisk) oraz te, które odpowiadają na dziecięce pytania „dlaczego?" (dlaczego kotek tak się często myje?) - prowadzą w kierunku baśni magicznych, a na koniec literackich.

Dokonane w tej książce analizy i interpretacje oparte są na psychoanalizie Bettelheima, koncepcji Winnicotta, krytyce archetypowej wywodzącej się z Junga i toposach Bachelarda.

Przedstawione tu autoanalizy oraz idee arteterapii i wychowania przez sztukę nie są pomyślane dla dzieci, ale dla dorosłych znawców literatury i jej badaczy. Chodzi o tych nauczycieli, bibliotekarzy i rodziców oraz literaturoznawców, którzy są zainteresowani nauką lektury, a nie historią literatury! To oni przede wszystkim - mądrzy pośrednicy lektury - chcą i powinni wiedzieć więcej i rozumieć głębiej, jeśli mają dobrze kierować lekturą podopiecznego oraz mieć satysfakcję ze wspólnej lektury.

Z kolei dzieci słuchające lub czytające baśnie nieświadomie leczą urazy i kompleksy wczesnego dzieciństwa, nabierają wiary w sens życia

1    wysiłek, który prowadzi do wewnętrznej harmonii. Obecne w książce rozważania, zwłaszcza te pomyślane dla małych dzieci, odpowiadają na trudne dziecięce pytania, ot choćby takie: Czy kot w butach kłamał, a jeśli tak, to dlaczego go lubimy?

Ten dwutorowy porządek odbioru utworu literackiego, przez dorosłego pośrednika i dziecko, ułatwiają różne poziomy lektury.

Według koncepcji Frye'a, istnieją trzy takie poziomy odbioru dzieła literackiego: przedmiotowy, alegoryczny i mityczny. Wskazują one na głębie analizy i interpretacji zależne od poziomu intelektualnego, a także emocjonalnego odbiorcy, a więc od jego wieku i zdolności. W swej

8