4442198841

dokładniej w swej pracy o histerii (1952, str. 490). Zaznaczył tam wyraźnie, że główną czynnością jąder podkorowych jest właśnie wytwarzanie „zasadniczych tendencji organizmu: pokarmowej, płciowej, agresywnej, badawczej itp.” Nie można jednak powiedzieć, że „tendencje” są wyłącznie funkcją podkory, ponieważ, według Pawłowa, powstają one w korze mózgowej, czy też — jak się wyrażał Pawłów — w „półkulach mózgowych”. „Tendencje — pisze Pawłów — powstają pod wpływem podrażnienia zewnętrznego lub wewnętrznego. Tendencji odpowiada czynność pewnego punktu lub obwodu półkul mózgowych. Taki punkt pod wpływem emocji, wskutek promieniowania z okolic podkorowych, otrzymuje silny „ładunek”. W dalszym ciągu Pawłów zajmuje się kwestią, jak u histeryków ów „ładunek”, tzn. prawdopodobnie ładunek pobudzenia, skoncentrowanego w „danym punkcie lub obwodzie” kory, indukcyjnie hamuje resztę kory mózgowej, co tłumaczy „emocjonalne” zachowanie się chorych. Jeśli z tego dość swobodnego, na pół psychologicznego, a na pół fizjologicznego określenia wyłuskać obiektywną treść fizjologiczną, to proces odpowiadający „tendencji” można ująć za pomocą trzech określeń:

1.    Jest to „czynność pewnego punktu lub obw'odu półkul mózgowych”,

2.    powstaje ona „wskutek promieniowania z okolic podkorowych”, które w ten sposób „ładują” daną okolicę kory, tj. prawdopodobnie w-prawiają ją w stan pobudzenia,

3.    cały ten proces „ładowania” kory z ośrodków podkorowych, odpowiadający „tendencji”, może być wywołany bądź to przez bodziec zewmętrzny, bądź też pow^rstaw^rać „pod wpływem podrażnienia wewnętrznego”.

Tendencja stanowi więc łączną czynność obu składników ośrodka odruchowo-bczwarunkowego. Produkuje ją podkorowa część ośrodka, ale miejscem, w którym tendencja powstaje, jest jego partia korowa, sensoryczna, stanowiąca narząd odbioru bodźców bezwarunkowych. Innymi słowy, z chwilą pojawienia się określonej tendencji, bądź to pod wpływem czynników zewnętrznych, bądź też wewnętrznych, falą pobudzenia zostaje objęty cały ośrodek, zarówno jego część

163