4597124137

Wycieczka do Pienin, jak to w swoich pożegnalnych przemówieniach podkreślili: prof. Kruiahaf z Holandii i dr Schiffmann — prezes FIG — zrobiła na gościach duże wrażenie. Mówcy specjalnie mile wspomnieli zetknięcie się w niedzielę z polska ludnością góralska, w ich pięknych strojach regionalnych, przed kościółkiem w Dębnie koło ■Nowego Targu. Miejscowy proboszcz zaaranżował chór, który odśpiewał dla gości zagranicznych krika pieśni. Dało to dr Schiffmannowi asumpt do dowcipnej uwagi, że w Polsce ludzie są szczęśliwi chociaż nie wszyscy posiadają telewizory.

Wielu z gości zagranicznych po raz pierwszy zwiedzało Polskę. Miejmy nadzieję, że odniesione przez nich wrażenia przyczynią się do zbliżenia i wzajemnego zrozumienia.

Mgr inż. Stanisław Wojtas

KOLOKWIUM NAUKOWE KOMITETU GEODEZJI PAN

W dniu 21 marca 1959 r. w sali Katedry Geodezji Górniczej AGH w Krakowie odbyło się kolokwium naukowe Komitetu Geodezji Polskiej Akademii Nauk, związane z zakończeniem badań i opracowań na tematy zlecone przez Komitet Geodezji PAN, Katedrze Geodezji Górniczej AGH.

W kolokwium wzięło udział kilkadziesiąt osób, w tym wielu członków Komitetu Geodezji PAN, pracownicy naukowi Politechniki Warszawskiej, Akademii Górniczo-Hutr niczej, Instytutu Geodezji i Kartografii oraz liczni przedstawiciele .resortu górnictwa i energetyki z wiceministrem Jopkiem na czele.

W imieniu Komitetu Geodezji PAN obrady zagaił prof. Cz. Kamela, prosząc o poprowadzenie obrad prof. T. Lazza-riniego — przewodniczącego kolokwium.

Na program kolokwium złożyły się:

la)    referat prof. dr Z. Kowalczyka — „Fotogrametryczne kartowanie i profilowanie ociosów wyrobisk górniczych na przykładzie kopalni soli w Wieliczce”,

lb)    koreferat prof. dr W. Goetla — członka korespondenta PAN,

2a) referat mgr inż. A. Chrzanowskiego — „Badania nad zachowaniem się pionu mechanicznego przy orientacji wyrobisk głęboko zalegających”,

2b) koreferat prof. dr T. Kochmańskiego,

3a) referat iiigr inż. R. Link-Machowskiej — „Zastosowanie istniejących przyrządów barometrycznych w topografii”,

3b) koreferat prof. dr Cz. Kameli.

Większą część kolokwium zajęło wygłoszenie referatu przez prof. Z. Kowalczyka, koreferat prof. W. Goetla oraz ożywiona dyskusja nad wygłoszonym referatem.

W referacie prof Z. Kowalczyk omówił opracowany przez siebie sposób oraz wyniki pierwszych prac związanych z fotogrametrycznym kartowaniem ociosów wyrobisk górniczych w kopalni soli w Wieliczce.

W geologii kopalnianej jedną z metod pracy jest kartowanie i profilowanie otworów geologicznych odsłaniających się na ścianach wyrobisk górniczych. Kartowanie i profilowanie może mieć wielkie znaczenie dla poznawania budowy geologicznej, tektoniki, stratygrafii, petrografii i se-dymentologii, a także i genezy złóż, gdyż można je wykonywać na rozległych ścianach wyrobisk górniczych. Prace te dotychczas wykonywał geolog bezpośrednio przy ścianach wyrobisk metodą domiarów.

Prof. Z. Kowalczyk zastosował do kartowania i profilowania wyrobisk górniczych metodę fotogrametryczną opartą na zasadach fotogrametrii jednoobrazowej, stosowanej przy pracach topograficznych w terenach płaskich. Sposób przedstawiony przez prof. Z. Kowalczyka polega na wykonaniu pionowych zdjęć fotograficznych bocznych ścian wyrobisk górniczych. Zdjęcia te przetwarza się w oparciu o 4 foto-punkty wyznaczone dla każdego zdjęcia, a następnie montuje się fotoplan w żądanej skali (w omawianym przypadku w skali 1:25). Z kolei z fotoplanu sporządza się plan kreskowy będący w danym przypadku profilem geologicznym, na którym można oddzielić odpowiednie kontury petrograficzne, a przez splanimetrowanie określić ich procentowy stosunek w danym profilu.

W omawianej metodzie zastosowano stosunkowo proste i łatwo dostępne przyrządy, co stwarza możliwość szerokiego jej zastosowania. Przy wykonywaniu zdjęć ociosów zastosowano zwykły aparat fotograficzny, ponieważ foto-teodolitu nie można wykorzystać do zdjęć ociosów ze względu na małą wysokość wyrobisk górniczych (2—3 m). W wyniku przeprowadzonych prób stwierdzono, że najlepiej do tych prac nadaje się aparat lustrzany dwuobiektywowy — Weltafleks, o ogniskowej / = 75 mm i formacie błon 6X6 cm. W celu wyznaczenia odpowiednich punktów do przetwarzania zdjęć skonstruowano specjalny szablon w kształcie kwadratu o bokach 1 m. Za pomocą tego szablonu, dla każdego zdjęcia (które wykonuje się z 10%> pokryciem) na ścianie wyznaczono kredą 4 punkty, których położenie domierzano do boku poligonu wyrobiska. O ile chodzi o zastosowanie odpowiedniego oświetlenia ociosów v momencie wykonywania zdjęć, to okazało się, że przy wyrobiskach, których szerokość nie przekracza 4 m, najpraktyczniej i najekonomiczniej jest stosować światło lampy elektronowej, której zastosowanie pozwala na wykonywanie zdjęć z ręki.

Do przetwarzania zdjęć dokonanych aparatem fotograficznym, opracowano prototyp przetwornika przez odpowiednie. przekonstruowanie powiększalnika „Krokus”. W celu uzyskania wystarczających stopni swobody, ramkę negatywową ujęto w metalowy pierścień, przez co negatyw może być obracany o dowolny kąt względem punktu głównego, jak również nachylany do poziomu. Pozostałe stopnie swobody zostają spełnione przez ruchy stołu projekcyjnego nakładanego na podstawę powiększalnika, a mianowicie przez przesuwanie w dowolnym kierunku oraz pochylanie. Uzyskane wyniki opracowania tą metodą są zupełnie wystarczające dla celów geologiczno-górniczych, a charakteryzuje je średni błąd położenia punktu wynoszący ± 0,5 m oraz błąd maksymalny wynoszący ± 0,10 m.

Referat uzupełniały liczne plansze obrazujące wyniki przeprowadzonych prac tą metodą w kopalni soli w Wieliczce. Poza tym uczestnikom kolokwium zademonstrowano użyty sprzęt.

W koreferacie prof. W. Goetel podkreślił zalety i przydatność tej metody z punktu widzenia potrzeb geologii kopalnianej. W ożywionej dyskusji, w której głos zabierało kilkunastu mówców, podkreślono zalety tej metody i omówiono możliwości jej zastosowania w innych kopalniach (na przykład w kopalniach magnetyzowych); wskazano na celowość przeprowadzenia głębszej analizy dokładnościo-wej i ekonomicznej oraz podkreślono konieczność szerszego zastosowania metod fotogrametrycznych przy kartowaniu geologicznym.

•    A. Linsenbartli

O PRZEGLĄDZIE GEODEZYJNYM

Technik Ryszard Krzywoń ukończył Technikum Geodezyjne w Katowicach w r. 1954 jako wyróżniający się absolwent. Od tego momentu pracuje w Referacie Geodezyjnym Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach przy wszelkich pracach miejskich, a więc: przy realizacji geodezyjnej osiedli mieszkaniowych; zakładaniu ewidencji gruntów, podziałach nieruchomości i przewłaszcze-niach oraz ochronie znaków miejskiej sieci geodezyjnej.

Zajęty jest również przy prowadzeniu składnicy materiałów katastralnych, które to materiały są podstawą prac referatu, a znajdują się w stanie 'pełnej aktualności i wy-.

korzystania. Fracę swą kontynuuje nie tylko w godzinach urzędowych, ale również ze względu na książkę zamówień poświęca parę godzin dziennie na pracę dodatkową z tytułu tej książki zamówień.

Kolega Ryszard Krzywoń Przeglądu Geodezyjnego nie prenumeruje, jak również pozostałych czterech kolegów zatrudnionych w referacie, lecz korzysta z zeszytów zamawianych przez referaty geodezyjne PMRN. „Przegląd” zatem służy mu jako jeden ze środków dokształcania, obok wydawnictw książkowych z geodezji.

456