4631369991

R. LAŻNY, M. MICHALAK

Łącznik 4-hydroksymetyło-3-nitrobenzocsowy (zmodyfikowany ONB) odłącza Boc-chronione peptydy w wyniku działania światła o długości fali 350 nm [7].

Wzrost znaczenia reakcji fotorozszczcpicnia spowodował rozwój kolejnej grupy łączników: a-podstawionych ONB. Pozwalały one na przeprowadzanie reakcji fotochemicznych z większymi wydajnościami np. łącznik ANP (łącznik 3-amino-3-(2-nitrofenylo)-propionylowy) pozwala otrzymać peptydy amidowe z wydajnością 80% (mctanol-woda 1:4,365 nm, 20 h) tj. dwukrotnie większą niż ONB. Dalsze modyfikacje fotolabilnych łączników polegały na wprowadzeniu grup alkoksy-lowych (elektronodonorowych), co wpłynęło na wzrost wydajności i szybkości procesu rozszczepienia.

Proces rozszczepienia łączników fotolabilnych może przebiegać pod wpływem światła o różnej długości fali (Schemat 24). Wprowadzenie grupy metoksylowej oraz zmiana wzajemnego położenia kotwiczącej grupy aminowej i nitrowej wpływa na długość fali światła powodującego rozszczepienie.

MeO

Schemat 24. Wpływ położenia różnych grup funkcyjnych na długość fuli światła

powodującego rozszczepienie

W syntezie peptydów oraz w reakcji Suzuki i Stillc wykorzystano łączniki fo-tolabilne, oparte na bazie łącznika piwaloiloglikolowcgo [43J. Pod wpływem światła o długości fali 320 nm dochodzi do usunięcia grupy /er/-butylowcj i odłączenia syntetyzowanej molekuły. Proces rozszczepienia nic zależy od rodzaju rozpuszczalnika. Zastosowanie łącznika piwaloiloglikolowcgo pozwala syntetyzować peptydy i aromatyczne kwasy karboksylowe (Schemat 25) z wydajnością 65-93%. W porównaniu z łącznikami ONB, zastosowanie tego łącznika kilkakrotnie skraca czas reakcji fotorozszczepienia. Jedynymi produktami ubocznymi rozszczepienia są izo-butan i izobuten, łatwe do usunięcia z mieszaniny reakcyjnej.