4631370341

384 G. GAŁUSZKA, M. CIEŚLAK-GOLONKA

W istocie insulina sygnalizuje stan nasycenia organizmu substancjami energetycznymi i stymuluje ich magazynowanie [24].

Zależność między stężeniem glukozy a wydzielaniem hormonów regulujących jej poziom można przedstawić jak na rys. 1.

[glukoza] T —>    [glukagon] 4- —>    [insulina] T

[glukoza] -l    [glukagon] T -> [insulina] 4-

Rys. 1. Zależność między stężeniami glukozy a stężeniami hormonów regulujących jej stężenie

Podstawowym objawem zaburzeń w pracy omówionych hormonów trzustki jest cukrzyca (diabetes mellitus). Istotą tej choroby jest względny lub bezwzględny niedobór insuliny, który powoduje zaburzenia metabolizmu węglowodanów [25].

Ogólnie cukrzycę można podzielić na dwa typy: cukrzycę typu I — in-sulinozałeżną i cukrzycę typu II — insulinoniezależną [26, 27].

Ze względu na zaburzenia w wydzielaniu insuliny zarówno w cukrzycy typu I, jak i II występuje zwiększony poziom glukozy we krwi. Obficie produkowana przez wątrobę i dostarczana wraz z pożywieniem gromadzi się we krwi, często w niezwykle wysokich stężeniach — od 300 do 1000 mg/100 ml (hiperglikemia). Jednocześnie pomimo ogromnych stężeń nie jest wykorzystywana jako substrat energetyczny [27].

Jeśli poziom glukozy we krwi przekracza próg nerkowy, nie dochodzi do całkowitej resorpcji w kanalikach nerkowych i glukoza wydalana jest z moczem (obecność cukru w moczu jest wstępnym krokiem w rozpoznawaniu schorzenia). W efekcie dochodzi do długotrwałego wyniszczenia organizmu, a częstymi następstwami choroby są: uszkodzenia nerek, nerwów, miażdżyca czy zwyrodnienie siatkówki oka [25, 27].

Duże niebezpieczeństwo, jakie niesie za sobą cukrzyca, było i nadal jest silnym bodźcem do poszukiwania nowych, skutecznych leków do walki z tą chorobą.

CHROM(III) JAKO SKŁADNIK TZW. CZYNNIKA TOLERANCJI

GLUKOZY

Pierwsze wzmianki o ewentualnych funkcjach jonu Cr(III) w regulowaniu metabolizmu glukozy ukazały się pod koniec lat 50., a prekursorami tych badań byli Walter Mertz i Klaus Schwarz. Badali oni zależność między zdolnością usuwania glukozy z krwi a stosowaną dietą. Ich wyniki wskazywały, iż istnieje ścisła relacja między rodzajem spożywanego pokarmu a zakłóceniami