4631370350

388 G. GAŁUSZKA, M. CIEŚLAK-GOLONKA

Podstawową cechą decydującą o skuteczności działania zastosowanych form była ich przyswajalność przez organizmy żywe. Organiczne kompleksy chromu były znacznie lepiej absorbowane niż sole proste, dlatego ich skuteczność była zdecydowanie wyższa [10].

NEGATYWNE DZIAŁANIE CHROMU(III) NA ORGANIZMY

Grupa kierowana przez niedawno zmarłą prof. Karen Wetterhahn z Dart-mouth College (USA) wykonała doświadczenia, które miały dać odpowiedź na pytanie, czy gromadzenie się nadmiernych ilości jonów Cr(III) w organizmach żywych może w jakikolwiek negatywny sposób wpływać na ich funkcje życiowe. Pokazały one, w jakim stopniu poszczególne formy mogą powodować występowanie aberracji chromosomowych [39, 40]. Doświadczenia przeprowadzano na szczurach, a wszystkie analizowane związki: prosta sól i związki kompleksowe z Ugandami organicznymi, są dostępne na rynku jako suplementy chromu.

Przedstawione wyniki wskazywały na lepsze możliwości wchłaniania przez organizm związków kompleksowych niż związków nieorganicznych, np. prostych soli. Dlatego w wypadku podawania jonu Cr(III) w postaci kompleksów rośnie zagrożenie wynikające z akumulacji w organizmie. Zauważono także różnice w działaniu poszczególnych związków kompleksowych (tab. 1). Analizowane substancje podawane w postaci roztworów bądź substancji stałych były przyczyną występowania aberracji chromosomowych w badanej grupie zwierząt [39, 40], Niepokojące wyniki przedstawione w tej tabeli wskazują, iż znacznie łatwiej absorbowane formy kompleksowe Cr(III) są dużo bardziej szkodliwe.

Tabela 1. Wpływ poszczególnych form Cr(III) na liczbę

aberracji chromosomów [39]

Forma Cr(III)	Dawka	Liczba aberracji/100
Cr(pic) (roztwór)	0,025 mM	4 + 2
	0,050 mM	9+1
	0,1 mM	12+1
	0,5 mM	56 + 9
	1,0 mM	84+6
Cr(pic) (stały)	4,0 pg/cm^2	5±2
	8,0 pg/cm^2	13 + 3
	40 pg/cm^2	49 + 5
Cr(nic) (roztwór)	0,50 mM	4±2
	1,0 mM	5±2
Cr(nic) (stały)	40 pg/cm^2	3±2
CrCl3 * 6H20	1,0 mM	5+1