4962384033

202 BOLESŁAW SWIDERSKI

w Wielkiej Brytanii pozwoli na uzyskanie lepszej podstawy do oceny sytuacji w zakresie współpracy bibliotek w naszym kraju. Na tym polega utylitarny cel artykułu. Kwestia jest tym ważniejsza, że problem współpracy bibliotek w Polsce nie wyszedł w pewnych sprawach poza ramy teoretycznych raczej rozważań⁶. Bibliotekarstwo polskie pozwoliło się wyprzedzić na tym polu niektórym innym państwom. Polski świat bibliotekarski czeka jeszcze gruntowna dyskusja nad pewnymi kwestiami współpracy przed pełnym wprowadzeniem jej w życie.

„Library co-operation” w Wielkiej Brytanii posiada dość długą historię. Wyróżnić można, ujmując zagadnienie generalnie, kilka okresów jej rozwoju, a mianowicie: 1. okres luźności stosunków między bibliotekami, 2. okres dojrzewania problemu współpracy i pierwszych dyskusji na ten temat, 3. okres tworzenia podstaw przygotowawczych i realnych zaczątków współpracy, 4. okres tworzenia ogólnokrajowego systemu wypożyczania międzybibliotecznego, 5. okres organizowania współpracy na polu gromadzenia zbiorów ¹⁰.

1. Wzajemne kontakty między bibliotekami istniały w Wielkiej Brytanii od dawna. Zawiązywały się one jednak w sposób samorzutny, nieskoordynowany, miały charakter przypadkowy i luźny. Biblioteki nie wychodziły dawniej poza obręb swych własnych spraw i zagadnień. Zajęte gromadzeniem i strzeżeniem zbiorów były instytucjami samowystarczalnymi. Zagadnienia współpracy bibliotecznej nie leżały w kręgu ich świadomości. Potrzeby współpracy na tym polu nie odczuwało zresztą społeczeństwo XVII—XVIII i początków XIX w. Ruch wydawniczy kształtował się wówczas słabo, książka była jeszcze rzadka, życie naukowe płynęło wąskim nurtem, oświata nie ogarnęła szerokich mas społeczeństwa.

* Poi^-. P. Rybicki: Zagadnienie sieci i specjalizacji bibliotek naukowych w Polsce. W: Druga Konferencja Naukowa Komisji Bibliografii i Bibliotekoznawstwa Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Wrocław 1957 s. 11 n; R. Przelaskowski: Sieci biblioteczne i ich założenia strukturalne. Prz. bibliot. R. 21 :1953 s. 6—25.

¹⁰ Wiadomości o rozwoju "library co-orperałion" w Wielkiej Brytanii przytaczają m.im. w wymienionych wyżej pracach E. Leipprand, R. Juchhoff, A. Predeek, L. Newcombe, H. P. Sewell, R. F. Vollans, K. G. Hunt. Por. także artykuły w Encyclopaedia of librarianship. Edited by Thomas Landau. London (1958) s. 184—187; Library co-operaticm, s. 221—222:    National Central

Library, s. 268—269: Regional library Systems, s. 293—296: Subject speciali-zation.