4962385165

Nowe technologie lotniczych silników turbinowych 27

Trzpieniowe (ściegowe) zgrzewanie tarciowe (rys. 5) jest procesem cyklicznym. Polega ono na wierceniu otworów, w które wprowadza się z osiowym naciskiem obracające trzpienie wykonane z takiego samego materiału jak łączone części. Tarciowe zgrzewanie rozpoczyna się od chwili styku trzpienia z dnem otworu. W rezultacie nagrzewania spowodowanego tarciem następują odkształcenia plastyczne trzpienia i materiału wokół otworu i powierzchnia tarcia przemieszcza się do góry otworu dopóki plastyczny metal nie wypełni go całkowicie. Trzpieniowe zgrzewanie tarciowe jest bardzo przydatne w technice remontowej, zwłaszcza do usuwania pęknięć (rys. 6). Opracowane zostało dla potrzeb wykonywania połączeń pod wodą. W procesach produkcyjnych wykorzystuje się je do usuwania wad materiałowych.

Rys. 5. Schemat trzpieniowego (ściegowego) zgrzewania tarciowego Pęknięcie

Rys. 6. Schemat usuwania pęknięć z wykorzystaniem trzpieniowego zgrzewania tarciowego

Z przedstawionego przeglądu nowoczesnych metod spajania stosowanych w produkcji lotniczych silników turbinowych wynika, że wysoka jakość i niezawodność tych metod związana jest nie tylko z zastosowaniem niekonwencjonalnych źródeł ciepła do topienia lub podgrzewania łączonych części, ale również z możliwością dokładnej regulacji i stabilizacji parametrów procesów oraz ich automatyzacji. W związku z tym w procesie wykonywania połączeń zostaje ograniczony wpływ czynnika ludzkiego, który zaczyna być coraz słabszym ogniwem procesów produkcyjnych. Stosowanie wyrafinowanych procesów technologicznych w produkcji silników lotniczych ogranicza zakres możliwych do przeprowadzenia prac remontowych tych silników i powoduje, że naprawy takie mogą być wykonywane jedynie przez specjalistyczne zakłady wyposażone w odpowiednie urządzenia.

2. NOWE TECHNOLOGIE PRODUKCJI ŁOPATEK

Łopatki to bardzo charakterystyczne części lotniczych silników turbinowych. Są to zarazem najbardziej obciążone elementy silnika. Od ich trwałości zależy resurs silnika. We współczesnych silnikach może być od 2000 do 3500 łopatek. Zważywszy na tak dużą liczbę tych części