5169915690

Lęk przed biblioteką. 65

-    komfort w bibliotece. Jeśli jest ona postrzegana jako miejsce niemiłe i nieza-pewniające komfortu korzystania, staje się to przyczyną obaw, niechęci,

-    wiedza o bibliotece, czyli orientacja o tym, co i gdzie się znajduje. Dla wielu studentów przerażająca jest już sama wielkość biblioteki, a także niewiedza, jak i gdzie szukać potrzebnych informacji,

-    czwarty czynnik to bariery mechaniczne, związane z korzystaniem z urządzeń technicznych. Dla wielu użytkowników jest to podstawowa trudność, ponieważ nie mieli oni wcześniej możliwości korzystania z katalogów komputerowych,

-    piąty czynnik to problemy wiążące się z personelem biblioteki. Bibliotekarz jest postrzegany jako nieprzystępny, nieuprzejmy, onieśmielający oraz często zbyt zajęty, aby udzielić pomocy.

Marzena Swigoń w swoich badaniach zauważyła jeszcze jeden czynnik powstawania zjawiska library anxiety - jest nim kwestia braku źródeł (książek czy też czasopism, a także niewystarczająca liczba egzemplarzy najpoczytniejszych książek)¹¹.

Nie można lekceważyć tego zjawiska. Biblioteka nie jest tylko dla bibliotekarzy i nie służy wyłącznie gromadzeniu zbiorów. Jeśli będziemy zdawać sobie z tego sprawę, wówczas uchroni to nas od patologii, czyli przed zjawiskami niepożądanymi w bibliotece. To właśnie czynnik ludzki bywa jednym z istotnych wyznaczników nieprawidłowych zjawisk, które zakłócają właściwe realizowanie funkcji biblioteki, polegających m.in. na zaspokajaniu potrzeb użytkownika przez udzielanie informacji.

Zbigniew Żmigrodzki¹² za główne przyczyny patologii bibliotecznej uważa, oprócz błędów w organizacji biblioteki, nieodpowiednie metody pracy i trudne warunki działania biblioteki, także czynnik ludzki, jakim są właśnie postawy bibliotekarzy.

Dla bibliotekarza współpraca z czytelnikiem i jakość tej relacji staje się jednym

1 ^ • • ,

z priorytetowych zadań . Od sposobu przekazywania informacji zależy to, czy czytelnik przestanie odczuwać lęk przed wizytą w bibliotece i czy korzystając z biblioteki, będzie odczuwał satysfakcję. Od tego, w jaki sposób zostanie potraktowany i jak zostanie mu udzielona informacja, zależy to, czy chętnie wróci do biblioteki kolejny raz i nie będzie wahał się prosić bibliotekarza o pomoc.

Bibliotekarz jako żywa część organizmu biblioteki może mieć największy wpływ na likwidację występujących patologii i objawów lęku przed biblioteką. Jego wysokie kompetencje, postawa nacechowana grzecznością i życzliwością wpływają na to, jaki obraz biblioteki wytworzy sobie nie tylko student, ale też każda osoba z niej korzystająca. Ważne jest, by bibliotekarz, jako osoba tworząca wizerunek biblioteki, posiadał umiejętności dialogu z czytelnikiem, umiejętnie dopasowywał się do indywidualnych cech czytelnika i odpowiednio też na nie reagował. Jeśli pierwszy

¹¹ M. Swigoń, Poszukiwanie informacji w bibliotece..., s. 14.

I ^

Z. Żmigrodzki, Patologia biblioteczna, Katowice 1996, s. 11-18.

¹³ E.B. Zybert, Kultura organizacyjna w bibliotekach, Warszawa 2004, s. 187-190.

5 - Rocznik Biblioteki Głównej

17 — Kussisdnr