5192604969

135-

nalnych. W najpełniejszym stopniu potwierdziło sie to na rynku konsumpcyjnym, poddanym szerokiej regla-mentacji. Podobne procesy zachodziły także w przemyśle i budownictwie, w których to działach największe spadki produkcji wystąpiły w województwach zawierających wielkie aglomeracje. Jak już wspomniano, jedna z przyczyn tych procesów były reakcje pracowników, odchodzących z pracy w sektorze uspołecznionym, a w znacznej części przechodzących do gospodarki nie uspołecznionej. Rynek pracy jest jednak tylko jednym z podsystemów całej "gospodarki niedoboru". niedoboru skrajnie zaostrzonego w sytuacji załamania gospodarczego. Układ zhierarchizowany w pełni podlegał prawom takiej gospodarki, w której o sukcesie nie decyduje siła ekonomiczna. lecz stopieh uzależnienia od dostaw z zewnątrz i od decyzji admi-nistracyj nej;

reakcje układu indywidualnej przedsiębiorczości miały dla rozwoju regionalnego skutki przeciwne, prowadziły bowiem do zjawisk polaryzacji. Przeprowadzone analizy dostaczaja dwóch przykładów potwierdzających te teze: rynku pracy i rolnictwa. W czasie kryzysu zatrudnienie w sektorze indywidualnej przedsiębiorczości najsilniej wzrastało w województwach zawierających wielkie aglomeracje, powiększając istniejące różnice międzyregionalne. Również regiony o silnym rolnictwie okazały sie bardziej odporne na zakłócenia wywołane załamaniem gospodarczym, choć odporność ta została znacznie ograniczona przez uzależnienie od dostaw pasz alokowanych administracyjnie. Większa odporność układu autonomicznego należy tłumaczyć jego większa zdolnością do pokonywania niedoboru - jednak zdolność ta jest uzależniona od siły ekonomicznej danej jednostki gospodarczej. Polaryzacja jest w tej sytuacji zjawiskiem naturalnym.