Wstęp
Ryzyko i niepewność nieodłącznie towarzyszą ludzkiej egzystencji, decyzjom i działaniom podmiotów gospodarujących - przedsiębiorstw, gospodarstw domowych, państwa, jednostek samorządowych czy też instytucji finansowych. Jedną z metod ograniczenia negatywnych następstw ryzyka są ubezpieczenia.
W logistyce - rozumianej jako proces zarządzania łańcuchem dostaw, działalność związana z przepływem produktów i usług, od ich oryginalnego źródła, przez wszystkie ogniwa pośrednie aż do finalnego nabywcy (E.Gołembska, red. 2003, s. 18) - występuje wiele różnych rodzajów ryzyka. Transportowanie towarów drogą morską, lotniczą lub lądową, ich magazynowanie, dostarczanie w czasie i miejscu dogodnym dla nabywcy bez wątpienia wiąże się z ryzykiem. Nic więc dziwnego, że także w logistyce ubezpieczenia są stosowane i odgrywają one ważną rolę.
Aby sprawnie poruszać się na tym rynku, dokonywać trafnego wyboru dostępnych na nim produktów ubezpieczeniowych, trzeba dysponować podstawową wiedzą i umiejętnościami praktycznymi z zakresu ubezpieczeń. Nie ulega wątpliwości, że efektywne zarządzanie logistyką wymaga znajomości podstaw ubezpieczeń gospodarczych.
Na rynku dostępnych jest wiele podręczników ubezpieczeń gospodarczych, ale nie są one specjalnie pomyślane jako pomoc naukowa dla adeptów logistki. Celem podręcznika jest przedstawienie - w sposób możliwie najbardziej zwięzły, jasny i zrozumiały - podstawowego zasobu wiedzy na temat różnych rodzajów ryzyka, z jakimi mogą spotkać się logistycy oraz metod i narzędzi zarządzania tym ryzykiem, ze szczególnym uwzględnieniem metody i technik ubezpieczeniowych. Niniejsza pozycja - adresowana do słuchaczy studiów stacjonarnych i niestacjonarnych na kierunku logistyka - powinna stanowić uzupełnienie oferty edukacyjnej w dziedzinie ubezpieczeń w logistyce.
Oprócz podanej w odpowiednich proporcjach wiedzy na temat podstaw teoretycznych i prawnych ubezpieczeń, podręcznik zawiera także wiedzę praktyczną na temat wybranych rodzajów ubezpieczeń, szczególnie przydatnych w logistyce. Dla ułatwienia zapamiętania najważniejszych zastosowano przykłady wydzielone graficznie z głównego tekstu rozdziału oraz pytania na końcu każdego rozdziału sprawdzające stopień zrozumienia i zapamiętania tekstu.
Podręcznik podzielony został na pięć rozdziałów. W pierwszym przedstawiono rys historyczny ubezpieczeń, od starożytności do czasów współczesnych, ze szczególnym uwzględnieniem tradycji ubezpieczeń w Polsce i rozwoju rynku ubezpieczeniowego w naszym kraju po transformacji ustrojowej z lat 1989-90. Rozdział drugi zawiera omówienie podstawowych pojęć, takich jak niepewność, ryzyko, hazard moralny, bez których zrozumienia niemożliwe byłoby wyjaśnienie metody ubezpieczeń i konkretnych usług ubezpieczeniowych. Wskazano również na główne rodzaje ryzyka występującego w logistyce.
4