5217957627

W katowickiej uczelni przez szereg lat Z.J. Nowak prowadził zajęcia (wykłady, ćwiczenia, seminaria) z historii literatury polskiej, z teorii literatury, z literatury dla dzieci i młodzieży oraz z literatury współczesnej, ze wstępu do nauki o literaturze, z metodologii badań literackich, interpretacji literackiej, nauk pomocniczych. Już rozpiętość problematyki świadczy o tym, że nie miał dobrych warunków do pracy naukowej. Sztuki dydaktycznej uczył się w Wyższej Szkole Pedagogicznej, o której pisał: „Nie omylę się, jeśli powiem, że w uczelni tej panował optymizm pedagogiczny. Polegał on na tym, by dostrzegać w studencie nie tylko jego aktualny stan intelektualny czy moralny, ale i też perspektywy rozwojowe i otwarcie na przyszłość, w której mogą przecież zajść korzystne zmiany”²⁷. O własnych przemyśleniach na temat wychowania i dydaktyki uniwersyteckiej, próbując naszkicować jej model, pisał: „[...] wychodząc z założeń aksjologii Henryka Elzenberga: że istotny proces wychowawczy zaczyna się wówczas, gdy nauczyciel i siebie, i swych wychowanków stawia w obliczu autentycznych wartości. A one, jak dowodzi refleksja owego filozofa, mają moc kształtowania tych, którzy znaleźli się w ich kręgu”²⁸. Kanon owych wartości ujawniał przed studentami jednoznacznie i odważnie, ale i rozważnie, nigdy nie czyniąc z tego demonstracji. Ale realizowane przez niego nauczanie historii literatury było właśnie rodzajem dialogu z wartościami. Profesora Nowaka wymodelował przecież romantyzm!

Gdy uznawał za potrzebne, prowadził bez wynagrodzenia dodatkowe seminaria magisterskie, studenci oczywiście o tym nie wiedzieli, ale bezinteresowność profesora była zawsze najwyższej próby. Jego seminaria magisterskie dotyczyły głównie literatury późnooświeceniowej i romantycznej oraz tradycji romantycznej w literaturze współczesnej,

²⁷    Z.J. Nowak: Działalność naukowa, dydaktyczna i społeczna profesora Jana Zaremby. W: „Prace Historycznoliterackie”. T. 11. Red. Z.J. N o -wak i I. Opacki. Katowice 1978, s. 10.

²⁸    Dokument z dnia 6 kwietnia 1989 r. bez tytułu, w posiadaniu Rodziny.

17