5167289393

66 FRANCISZEK KRZYKAŁA

kierownika warsztatu i zróżnicowanego wiekiem: od lat 17 do wieku emerytalnego powodował przyspieszenie procesów wzajemnego poznania i poczucie solidarności grupowej. Koło to stało się podstawową płaszczyzną, na której poszczególne elementy składowe stosunków i zależności społecznych spowodowały utworzenie się głębokiej więzi grupy, składających się z członków dotychczas sobie obcych, względnie obojętnych. Jak stwierdzają członkowie tej grupy społecznej, działalność Koła wędkarskiego i jego ingerencja w życie społeczno-kulturalne miasta jest bez precedencu w historii Kostrzyna.

Przemiany społeczne i kulturalne miasta zapoczątkowały: odbudowa i rozbudowa zniszczonej fabryki, natomiast punktem zwrotnym tych przemian było uruchomienie produkcji celulozy i przemieszczenie punktu ciężkości organizacji życia zbiorowego na teren fabryczny.

Ożyły organizacje młodzieżowe, pod kierunkiem Związku Młodzieży Socjalistycznej, pociągając do współpracy starszych wiekiem, pracowników fabryki, a nawet z poza terenu fabrycznego — mieszkańców Kostrzyna. Dużo inicjatywy w ożywieniu życia społeczno-kulturalno-politycznego miasta wykazała Podstawowa Organizacja Partyjna oraz kierownictwo fabryki. Prawie równolegle z obudzeniem się inicjatywy młodych ożywiło się w Kostrzynie życie społeczne w ogóle. Podjęli m. in. działalność byli powstańcy wielkopolscy i inni uczestnicy walk o niepodległość zgrupowani w miejscowym oddziale ZBoWiD. Powstało wreszcie, pierwsze w dziejach Kostrzyna Koło Ligi Kobiet, które zawiązało się przy fabryce. Kolo Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego zorganizowało się w 1955 r., organizacja partyjna istnieje od 1945 r.²².

Nie można — jak to czyni. J. Konieczny — ograniczać się tylko do stwierdzenia, że organizacja partyjna istnieje od roku 1945 w Kostrzynie.

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza spełniała w Kostrzynie bardzo istotną funkcję. Od pierwszych dni po wyzwoleniu i w pierwszych latach osadnictwa określała zasięg, tempo i intensywność procesów współżycia społecznego osiedleńców składających się z różnych i bardzo zróżnicowanych grup społecznych. Skład tych grup o różnych wzorach kulturowych, o różnym poziomie uświadomienia społecznego i politycznego wymagał kierunku wiodącego, by z amalgamatu tych czynników ukształtować nową społeczność, złączoną jednolitą więzią społeczną, jeśli nie bezwzględnie afirmującą program Partii, to chociażby akceptującą ideały socjalistyczne i politykę władz, dotyczącą Ziem Zachodnich i życia społeczno-gospodarczego. Realizacja tych dążeń i zamierzeń przez PZPR jest aż nadto widoczna w Kostrzynie.

Nie sposób wymieniać wszystkich osiągnięć i sukcesów, dokonanych przez naszą Partię w przebudowie świadomości społecznej i rozbudowie życia społeczno-gospodarczego w Kostrzynie. Nie sposób również przedstawić ewentualnych błędów i wypaczeń, zaistniałych w okresie kultu jednostki, ze względu na szczupłość miejsca i odmienną tematykę niniejszej pracy. Wystarczy w tym miejscu podkreślić, że istnienie m. in. podstawowego warsztatu pracy, jakim jest Kostrzyńska Fabryka Celulozy i Papieru mieszkańcy Kostrzyna zawdzięczają główmie miejscowym władzom partyjnym.

Już w pierwszym okresie odgruzowania fabryki, kiedy zachodziła konieczność usunięcia niewypałów i innych środków wybuchowych — pozostałości wojennych, nawiązano kontakt z jednostkami Wojska Polskiego. Współpraca kierownictwa fabryki z wojskiem układała się pomyślnie i w dalszych latach, szczególnie gdy chodziło o wzajemne usługi sprzętowo-transportowe, eksper-22. Op. cit., S. 173.