5169914417

Sowieckiej Republiki. Został skazany za „przestępstwa kontrrewolucyjne" na 18 lat łagru. 1 marca 1945 r., po kilku tygodniach obozu przejściowego, wywieziono go „pierwszym polskim etapem" do łagru w Woroszyłowgradzie (Ługańsk). Stamtąd 22 maja 1945 r. został przewieziony do Charkowa, gdzie przebywał do 27 stycznia 1946 r. Następnym etapem zesłania była Korni (ASSR). Od 22 lutego 1946 r. pracował przy budowie linii kolejowych w następujących łagrach: Peczora, Siwaja Maska, Pernaszor, Szor, Chanowiej. 10 października 1948 r. został przekazany do łagrów o zaostrzonym rygorze w Mordowskiej ASSR - tak zwanego „Dubrowłagu" - Sosnówka (od września 1949 r.), Jawas (lata 1955-1956), Pot'ma (Poćma). Jego nazwisko znajduje się na liście trzydziestu siedmiu więźniów narodowości polskiej i żydowskiej, których Sowieci nie chcieli - wbrew postanowieniom układu z 25 marca 1957 r. - przekazać PRL. Ich powrót do kraju uznano za niewskazany ze względu na ciężar popełnionych przestępstw. Dokument podpisany przez sowieckiego ministra spraw wewnętrznych 24 marca 1959 r. w Moskwie zawiera charakterystyczne zdania: „Flak Augustyn [...] w 1944 roku wstąpił do kontrrewolucyjnej organizacji »Delegatura Rządu« i stał na czele »egzekutywy« trzynastego rejonu tej organizacji we Lwowie. Werbował do organizacji terrorystów i wypełniał zadania specjalne. Po wypędzeniu wojsk faszystowskich ze Lwowa zorganizował tajny skład broni". Z łagru w Pot'mie został zabrany 3 kwietnia 1959 r. i pod konwojem odstawiony do granicy z Polską. Do kraju przekazano go 15 kwietnia 1959 r. jako jednego z ostatnich repatriantów. Władze polskie uznały go wszakże -zgodnie z sugestią sowiecką - za przestępcę politycznego. Został osadzony w więzieniu w Siedlcach. Zwolniony na mocy amnestii 23 kwietnia 1959 r., udał się do Wrocławia, gdzie mieszkała jego rodzina. Przyjął wówczas panieńskie nazwisko matki Wierzbicki; tak samo postąpiło już w 1950 r. jego rodzeństwo. W 1961 r. ukończył we Wrocławiu studia; został lekarzem weterynarii. Do 1975 r. pracował w laboratorium Miejskiego Zakładu Weterynarii we Wrocławiu; od 1969 r. był kierownikiem tego laboratorium.

Zmarł 22 marca 1997 r. we Wrocławiu.

Żonaty z Marią Dąbrowicką (Dawidowicz; ur. 1921 r.), żołnierzem lwowskiej AK, łączniczką ODR we Lwowie, jedenaście lat więzioną w łagrach sowieckich. Ich syn, Zdzisław (ur. w marcu 1945 r. w więzieniu lwowskim, przy ul. Pełtewnej - na „peresylnym łagiernym punktie",|feVf historykiem, pracownikiem Biblioteki Ossolineum).

Centralne Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Rosji, zaświadczenie w sprawie Augustyna Franciszkowicza Flaka-Wierzbickiego; WIF1, sygn. 111/33/16, k. 34; Archiwum Zakładu Historii Ruchu Ludowego, sygn. KG/10; Dokumenty z zbiorów Marii Wierzbickiej (Wrocław) i Janiny Wierzbickiej-Kopeć (Rzeszów); A. Wierzbicki, Życiorys, maszynopis; B. Kącka, S. Stępka, Repatriacja ludności polskiej z ZSRR 1955-1959, s. 164; Sprawozdanie dyrekcji Państwowego II Gimnazjum im. Stanisława Sobińskiego w Rzeszowie za rok szkolny 1931/32, Rzeszów 1932, s. 16; B. Szeremeta, Polski los, „Semper

41