5409390514

Balladyna

Juliusz Słowacki

Na niebie/ Jest Bóg... zapomnę, że jest, będę żyła,/ Jakby nie było Boga — Balladyna, akt II sc. 1.

Dzbanek pełen malin — na początku mógł symbolizować szczęście, jednak ostatecznie stał się symbolem zbrodni.

Korona Lecha symbolizuje harmonię państwa.

Piorun oznacza sprawiedliwy wyrok.

Znamię na czole to symbol siostrzanego mordu.

Charakterystyczne motywy

W utworze występuje motyw władzy, winy i kary, konfliktu wewnętrznego, zazdrości, miłości matczynej, cierpienia, starości, rycerza, nieszczęśliwego kochanka (Filon), natury.

Problematyka i główne przesłanie

„Balladyna” jest tragedią o dążeniu do władzy, o ludzkiej naturze, o winie i karze. Dążenie do władzy stawia człowieka przed pokusą popełniania zbrodni. Natura ludzka jest skażona i jedna zbrodnia łatwo pociąga za sobą następne. W końcu okazuje się, że nie ma takiej zbrodni, której nie popełniłby człowiek opanowany żądzą władzy.

Tytułowa bohaterka, mimo iż doszła do władzy dzięki zbrodniom, postanowiła zerwać z dotychczasowym życiem i rozpocząć sprawiedliwe rządy, a jej charakter gwarantował dotrzymanie zamiaru. Uznając zasady moralne, trzykrotnie wydaje wyrok śmierci na samą siebie. Moralność tryumfuje, ale w przewrotny sposób — nie da się rządzić sprawiedliwie, jeśli do władzy doszło się w zbrodniczy sposób. Raz popełnionej winy nie da się wymazać, trzeba ponieść karę.

Oprócz tytułowej bohaterki piętnem tragizmu naznaczone są wszystkie postacie: Kirkor, Alina, Wdowa, Pustelnik Niezależnie od intencji, dobrych lub złych, wszyscy wpadają w pułapkę losu i przegrywają. Świat przedstawiony w „Balladynie” to świat szalony. Nawet szlachetny człowiek jest w nim zagrożony, ponieważ na wartości, które reprezentuje, czyha przewrotny los.

W przewrotny sposób ukazany jest także świat fantastyczny. Siły nadprzyrodzone wpływają na świat ludzi, ale czary nie zawsze przynoszą oczekiwany skutek. Obecność motywów legendarnych, nawiązujących do historii Polski splata świat baśni z dziejami narodu. Przy tej okazji autor w ironiczny sposób rozprawia się z mitem idyllicznej, spokojnej krainy nad Gopłem, gdzie żyją cnotliwi, spokojni przodkowie Polaków. Pokazuje, że w pradziejach, tak jak i współcześnie, występowała intryga, zbrodnia, krew.

Budowa utworu, język, styl

„Balladyna” uznawana jest za przykład takiego dramatu, który wyróżnia się różnorodnością postaci, niepospolitą stylistyką i bogactwem wątków i scen. Każdy wątek jest autonomiczny i zamknięty. Całość utworu jest niezwykle spójna. Brak przypadkowości w kreacji bohaterów, stylistyce czy przebiegu akcji. To dzieło stanowi wyraz kunsztu autora. Plejadę postaci tworzą przedstawiciele wszystkich

209