Balladyna
Juliusz Słowacki
dobrymi, jak złymi. Widoczna jest ironia tragiczna: tytułowa bohaterka najpierw zabija, by dojść do władzy, potem — zabija, aby ją utrzymać, w końcu skazuje na śmierć sprawcę wszystkich morderstw, czyli siebie. Kirkor ma szlachetne intencje, ale jego wysiłki idą na marne.
Cechy dramatu romantycznego w „Balladynie” to m.in. fabuła o luźnej kompozycji, znaczna liczba samodzielnych epizodów, wymieszanie wydarzeń realistycznych z fantastycznymi, tragicznych z humorystycznymi, a patetycznych z groteskowymi. Wyraziste są też cechy baśni — klarowny podział bohaterów na złych i dobrych, występowanie czarów i postaci fantastycznych.
Czas i miejsce akcji
Dramat przenosi czytelnika w czasy bajeczne nad jezioro Gopło, niedaleko Gniezna, kolebki państwowości polskiej.
Bohaterowie
Postacie realistyczne:
Balladyna jest córką Wdowy i siostrą Aliny. To czarnooka i czarnowłosa piękna kobieta. Najpierw jako żona Kirkora została hrabiną, później, po zdobyciu korony Piastów — królową. Od samego początku jawi się jako dziewczyna zła, nieuprzejma i pełna goryczy. Pewną część odpowiedzialności za jej cechy ponosi matka, która faworyzowała ją i wychowywała w atmosferze marzeń o królewiczu z bajki. Umacniało to wrodzoną żądzę władzy dziewczyny i jej niechęć do życia w ubogiej, wiejskiej chacie. Potem okazuje się, że Balladyna to bezwzględna, podła egoistka, która z zimną krwią zabiła Alinę i okłamywała matkę. Mimo iż ciągle dręczą ją wyrzuty sumienia, dopuszcza się kolejnych zbrodni. Zamieszkawszy na zamku jako żona Kirkora, odcina się zupełnie od świata, z którego przybyła. Wyrzekła się matki, a z Kostrynem, swym kochankiem, z którym łączą ją tajemnice przeszłości, spiskuje przeciw mężowi. Ukrywa na czole krwawe znamię, będące dowodem zbrodni. Gdy zasiada na tronie, przysięga rządzić sprawiedliwie. W tym momencie następuje punkt zwrotny w historii Balladyny, gdyż jako praworządna królowa, kierując się sprawiedliwością i sumieniem, trzykrotnie skazuje się na śmierć. Uznanie zasad moralnych jest równocześnie tragedią bohaterki, ponieważ stało się bezpośrednim powodem jej śmierci. Ginie od pioruna padającego z chmury rozpostartej nad Gnieznem przez Goplanę.
Alina jest córką Wdowy i młodszą siostrą Balladyny. Ma jasne włosy, fiołkowe oczy i symbolizuje niewinność. Kochała matkę i siostrę, ale jej prostolinijność i uczciwość irytowała Balladynę. Alina jest przeciwieństwem Balladyny. Kirkora kocha nieskazitelną miłością. Jest zręczna i pracowita. Szybciej nazbierała dzban malin. Była nawet skłonna odstąpić siostrze część owoców. W scenie śmierci droczy się z Balladyną, wzbudzając w niej złość przeradzającą się w nienawiść.
204