Podstawowe uwarunkowania zarządzania ryzykiem w projekcie 187
Zarządzanie ryzykiem w projektach to proces jego realizacji z uwzględnieniem wewnętrznych i zewnętrznych zagrożeń. Jedna z koncepcji zarządzania ryzykiem dzieli ten proces na sześć etapów przedstawionych na rys. 18.1.
Jak można zauważyć na rys. 18.1. zarządzanie ryzykiem powinno zostać rozpoczęte od planowania. Należy opracować procedury' i techniki radzenia sobie z ryzykiem oraz zebrać niezbędną dokumentację do przeciwdziałania ryzykownym sytuacjom.
Następnym krokiem jest określenie rodzajów ryzyka wpływających na projekt oraz czynników je powodujących. Można to zrobić na podstawie planów projektów podobnych do aktualnego. Głównym czynnikiem ryzyka, które trzeba rozważyć niemal w każdym projekcie jest budżet, który może zostać ograniczony. Istotna jest także technologia, która może przestać być dostępna lub nie działać, tak jak założono oraz osoba kluczowa dla projektu, która może zrezygnować z udziału w nim [N. Mingus. 2002, s. 170],
Na etapie analizy jakościowej i ilościowej ryzyka powinno się ocenić istotność zagrożeń oraz określić prawdopodobieństwo ich wystąpienia. Często zalecane jest rozpoczęcie od ocenienia prawdopodobieństwa, zwykle w skali 1-5 lub 1-10, a następnie efektów każdego z czynników ryzvka [N. Mingus. 2002, s. 171],
Kolejnym krokiem jest zaplanowanie metod, technik oraz zabezpieczeń przed czynnikami ryzyka. Istnieje wiele rozwiązań umożliwiających skuteczne złagodzenie lub zwalczenie ryzyka. Zostaną one dokładniej omówione w kolejnym podrozdziale.
Ostatni etap obejmuje monitorowanie i kontrolę. Zawiera on wdrożenie metod zarządzania ryzykiem oraz nadzór nad projektem. Warto również pamiętać, żeby co pewien czas odświeżyć informacje dotyczące ewentualnych zmian w czynnikach ryzyka oraz ich efektów na projekt [A. Stabryla 2006, s. 325],
Rodzaje ryzy ka projektów mogą być różnie przedstawiane przez różne źródła. Jeden z podziałów wyróżnia ryzyko systematyczne i specyficzne. Ryzyko systematyczne jest związane z siłami zewnętrznymi, takimi jak warunki ekonomiczne lub atmosferyczne. Nie można go w pełni wyeliminować. Ryzyko specyficzne, zwane również ryzykiem wewnętrznym, jest bezpośrednio związane z projektem i może zostać wyeliminowane [K. Janewicz, P. Janewicz 2012, s. 16],
Warto zgłębić informacje dotyczące tej klasyfikacji ryzyka i przedstawić główne czynniki ryzyka wewnętrznego oraz zewnętrznego. Czynniki wewnętrzne ryzyka zarządzania projektów obejmują źródła złożoności projektu, źródła związane z zaangażowaniem personelu, kosztami oraz czasem projektu [M. Kasperek 2011, s. 227 i nast.]:
1. Złożoność projektu jest rozumiana jako wzajemne powiązania pomiędzy elementami tworzącymi jego podstawowe wymiary. Jednym z ważnych aspektów będzie złożoność procedur. Obejmuje ona wszystkie czynności niezbędne do zrealizowania projektu. Pojawia się ryzyko, że pewne działania, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania projektu, nie zostały uwzględnione lub uwzględ-