5484453839

4/1993

URANIA

119

znów na gwiazdę — co trwać będzie 92 lub nawet 299 sekund. Chodzi o to, by wyeliminować tło i „szumy” pochodzenia ziemskiego. Do stycznia 1993 r. zrobiono w ten sposób 436 obserwacji przez 200 godz. pracy teleskopu. Antena w Arccibo śledziła głównie gwiazdę GL 615.1 A, a antena w Goldstonc przemia-tała rejon obok niej. W 1994 roku dołączy do programu HRMS radioteleskop z Parkes w Australii, by badać także niebo południowe. Oczywiście jeszcze żadnych „cywilizacyjnych” sygnałów nie znaleziono; radioastronomowie poprawiają oprogramowanie, aparaturę i cieszą się, że po długich przygotowaniach szczęśliwie rozpoczęto fazę obserwacyjną HRMS.

Wg SEDSNEWS 28.01.1993

MSK

Planetarium Szkolnego Koła Miłośników Astronomii w Potarzycy

W Szkole Podstawowej im. Jana Heweliusza-w Potarzycy (gm. Jarocin woj. kaliskie) po 5 latach budowy rozpoczęło działalność Międzyszkolne Planetarium. Jest to pierwsze w szkole podstawowej w kraju planetarium, którego aparatura projekcyjna została zaprojektowana i wykonana na zajęciach pozalekcyjnych Szkolnego Koła Miłośników Astronomii. Budowę projektora planetarium rozpocząłem w 1988 r. nie mając żadnych środków finansowych. W czasach ekonomicznego kryzysu w oświacie dzięki bezinteresownej i nieodpłatnej pomocy ludzi dobrej woli udało mi się zbudować trzecie a-matorskie planetarium w Polsce. Szczególnie dziękuję Panu mgr Zbigniewowi Solarzo-w i, twórcy pierwszych amatorskich planetariów w Piotrkowic Trybunalskim i Łodzi, który przekazał mi dokumentację budowy i wspierał swoją radą. Bezpłatnej pomocy udzieliły mi: Polskie Zakłady Optyczne z Warszawy, Jeleniogórskie Zakłady Optyczne, Jarocińska Fabryka Obrabiarek, Jarocińska Fabryka Mebli, Pracownia Odlewniczo-Brązownicza z Jarocina oraz wiele osób prywatnych, w tym rodzice i młodzież szkoły, gdzie pracuję.

Główny projektor w kształcie kuli o średnicy 32 cm zawiera 24 rzutniki ok. 5 tysięcy gwiazd nieba północnego i południowego. Zastosowałem w nich obiektywy „MIKAR” 4.5/55 produkcji PZO przeznaczone do powiększalników fotograficznych. Ogniskowa każdego o-biektywu została skrócona z 55 mm do 30 mm przez dodanie do nich dodatkowej soczewki z lupy zegarmistrzowskiej o powiększeniu 4 razy. Metalowe klisze o średnicy 54 mm z wykłutymi gwiazdami od 6 mag. do 0 mag. wykonałem z blachy mosiężnej o grubości 0.05 mm.

Dodatkowe rzutniki pozwalają pokazać planety: Wenus, Marsu, Jowisza i Saturna, fazy Księżyca, przelot sztucznego satelity, zorzę polarną, kometę, drogę mleczną oraz spadające meteory. Pod kopułą naszego planetarium można być świadkiem zaćmienia Słońca i Księżyca.

Dzięki obrotowi projektora sterowanego elektrycznie, sklepienie niebieskie można wprowadzić w ruch, aby pokazać zmiany jakim ulega jego wygląd w ciągu doby i roku oraz w różnych szerokościach geograficznych. W planetarium można również pokazać równik, południk, ekliptykę oraz znaki zodiaku. Na linii horyzontu znajduje się konturowa panorama miejscowości, w której jest planetarium.

Kopułę projekcyjną o średnicy 5 metrów wykonałem z 36 klinów wyciętych z płyty pilśniowej. Wnętrze kopuły zostało dokładnie wyrównane gipsem szpachlowym oraz pomalowane farbą emulsyjną. W seansie może brać u-dział 25 osób. Seanse w planetarium udźwiękowiłem stosując muzykę i komentarz. Są one poświęcone następującym tematom:

—    Gwiazdozbiory wiosennego nieba,

—    Gwiazdozbiory letniego nieba,

—    Gwiazdozbiory jesiennego nieba,

—    Gwiazdozbiory zimowego nieba,

—    Słońce i zjawiska z nim związane,

—    Księżyc i zjawiska z nim związane,

—    Układ słoneczny — planety i ich ruch na niebie.

Oddając do użytku Międzyszkolne Planetarium w Potarzycy wierzę, że stanie się ono kolejną tego typu placówką dydaktyczną służącą popularyzacji wiedzy o wszcchświecic.

Korespondencję do planetarium proszę kierować na adres:

Andrzej Owczarek

Osiedle Konstytucji 3 Maja 23/9

63-200 Jarocin

Andrzej Owczarek