JANUSZ IŻYCKI
Z INSTYTUTU MEDYCYNY PRACY W LODZI DYREKTOR: PROF, DR HAB. MED. J. INDULSKI
X. WSTĘP
Wibracja 1 jaj szkodliwe działania na organlze ludzki jest ważnym pro-blaaaa w nurcie zagadnień higieny pracy 1 patologii zawodowej*
Narzędzia 1 urządzenie stanowiące źródło drgań mechanicznych maję szerokie zaetoeowanie przede wszyetklm w przemysłach: metalowym, stoczniowym,motoryzacyjnym, ponadto w górnictwie, budownictwie, leśnictwie oraz wielu innych dziedzinach gospodarki* Do najbardziej rozpowszechnionych źródeł wibracji zalicza się ręczne narzędzia pneuaatyczne>np* młotki, świdry, ublja-ki oraz inna narzędzia, takie jak: szlifierki, piły motorowe, polertd, wiertarki, ostrzałkl itp* Drgania mechaniczne, a raczej wstrzęsy nogę powstawać przy ręcznej obróbce różnych detali!np* przy ręcznym prostowaniu blach, wykonywaniu odkówek lub formowaniu resorów*
W patologii zawodowej największe znaczenie przypisuje się wibracji przekazywanej bezpośrednio ze źródła wibracji na ręce robotnika* w różnych publikacjach (2, 10, 11, 47) ten rodzaj wibracji określa się mianem wibracji miejscowej, w odróżnieniu od wibracji ogólnej działajęcej na całe ciało*Podział ten, powszechnie stosowany w praktyce, na charakter zdecydowanie umownym z f izjologlczno-hlglenlcznego punktu widzenia trudno uznać go za słuszny* Według Razunova 1 współaut* (55) wibracja w każdym przypadku wywiera działanie ogólnouetrojowe, uzależnione od wielkości energii drgań. Ilość energii przekazywanej z elementu drgajęcago na organizm jest wprost proporcjonalna do natężenia drgań, powierzchni styku 1 czasu oddziaływania • Ponieważ intensywność wibracji jest wprost proporcjonalna do prędkości drgań nożna przyjęć ten parametr jako wskaźnik ilościowy oceny wielkości ekspozycji. Podstawę radzieckich normatywów higienicznych stanowię pomiary prędkości drgań wibracji przekazywanej na ręce (50). Stopień szkodliwego działania wibracji określać może nie tylko Jej charakterystyka flzyczna/ którę wyrażaję wartości częstotliwości, amplitudy, prędkości 1 przyśpieszenia ale również trwanie efektywnej ekspozycji 1 wzmożonego napięcia statycznego mięśni, indywidualna wrażliwość, sposób wykonywania pracy 1 in. (2, 3, 10, 11, 16).
1*1* Cel pracy
. Wysokie ryzyko zawodowe, jakie stwarza praca w narażeniu na działanie wibracji, nieodwracalność zaawansowanych zmian chorobowych 1 wreszcie znl-
9