Zdobywane doświadczenia emocjonalne stanowią podstawę racjonalizacji informacji o środowisku społecznym poznawanym przez ucznia, które w efekcie końcowym prowadzą do interioryzacji doświadczeń zmysłowych dziecka wynikających z kontaktów społecznych. Wyobrażenia uczniów o treściach niedostępnych doświadczaniu zmysłowemu (np. dotyczy to treści historycznych czy wartości i postaw etycznych) kształtować winien nauczyciel przy wykorzystaniu słowa mówionego czy pisanego. Szczególnie przydatna jest tu literatura piękna podana w formie interesujących opowiadań, legend, baśni, opisów przyrody, osiągnięć ludzi, bohaterskich zachowań lub słów wypowiadanych przez nauczyciela czy zaproszonych, autentycznych znawców przedmiotu, ludzi wybitnych, specjalistów. Ważną rolę odgrywają także różnego rodzaju środki dydaktyczne, zbiory i eksponaty. Zaliczymy do nich: zbiory muzealne - przyrodnicze czy etnograficzne, zbiory izb pamięci narodowej, pomniki przyrody i pomniki historyczne, wytwory ludzkiej pracy i myśli, wytwory sztuki itp.
Strategie postępowania dydaktyczno-wychowawczego muszą być każdorazowo paralelne do specyfiki przedmiotowej i wieku dziecka poddawanego procesowi edukacyjnemu. W świetle psychologicznej teorii rozwoju L.S. Wygotskiego40 projektowanie pracy edukacyjnej wymaga respektowania indywidualnej drogi pełnego rozwoju dziecka. Powinna ona prowadzić do ewolucji istniejącej już aktywności poznawczej i działań dziecka, a także wyprzedzać jego rozwój - tylko wtedy nauczanie jest efektywne. W tym procesie zachodzić musi synkretyzm w zakresie aktywności wewnętrznej i zewnętrznej. Jak słusznie bowiem podkreśla wymieniony autor, aktywność motoryczna dziecka z czasem wpływa na formowanie się aktywności wewnętrznej, która wyraża się w dążeniu dziecka do zainteresowania się wiedzą i efektywnością jej przyswajania. Celem pracy wychowawczo-dydaktycznej winno być zatem przede wszystkim rozwijanie aktywności wewnętrznej dziecka. Niemniej proces ten musi zachodzić w integracji z aktywnością zewnętrzną. Nasilenie owego dążenia do nauki i chęci poznawczej zależne
40 L.S. Wygotski, Wybrane prace psychologiczne, PWN, Warszawa 1971.
87