Materiały do kursu STATYSTYKA I ZASTOSOWANI A KOMPUTERÓW - semestr zimowy 2000/2001.
Jednym z podstawowych celów nauki jest wyjaśnianie i przewidywanie wyników obserwacji zdarzeń i relacji przyczynowych, jakie między nimi zachodzą. Tym zagadnieniem będziemy zajmować się w pierwszym semestrze ćwiczeń.
Pierwszym krokiem, jaki musimy uczynić, jest zdefiniowanie populacji, na temat której chcemy formułować sądy. Należy wiec powiedzieć, co rozumiemy przez pojęcia populacja i próba. POPULACJA to pełny zbiór jednostek i pomiarów , które mają co najmniej jedną cechę wspólną, a PRÓBA jest podzbiorem wylosowanym z populacji w celu wnioskowania o zbiorze. Populacją są np. wszyscy ludzie wychowani w kulturze zachodniej, Polacy w okresie transformacji systemowej itd. Podczas ty ch ćwiczeń analizować będziemy dane z PGSS, które stanow ią próbę reprezentatywną populacji dorosłych Polaków .
POPULACJA
PRÓBA
I
Wartości liczbowe wyliczane na podstaw ie próby nazywane są STATYSTYKAMI np. jeżeli wyliczymy sumę wyników z testu przeprowadzonego w danej klasie, to wyliczymy statystykę
Wartości liczbowe wyliczane ze wszystkich elementów' populacji podstawie próby nazywane są PARAMETRAMI
Statystyki opisujące próbę będziemy oznaczać literami łacińskimi M, S ....
Parametry opisujące populację będziemy oznaczać literami greckimi a, P, p., 8.
Następnym krokiem jest wyszczególnienie liczby i rodzaju zmiennych charaktery zujących populację. Proponujemy zestaw kilkudziesięciu dobrze zdefiniowanych zmiennych z PGSS.
Kolejnym krokiem jest stworzenie modelu. MODELEM nazwiemy pewne odwzorowanie rzeczywistości, uzyskane przez DEFINIOWANIE i POMIAR.
W modelu następuje sprowadzenie rzeczywistości do pewnych jej elementów, określonych jako zmienne i stale, wraz z relacjami, jakie pomiędzy' tymi elementami zachodzą. Tak więc w naszy m modelu weźmiemy pod uwagę tylko niektóre cechy badanego zdarzenia, pomijając wiele innych. Przykładowo, sytuację materialną możemy definiować przez wysokość dochodów uzyskanych z pracy, zaniedbując różnice miedzy zamożnością rodzin, z których badani się wywodzą.
W psychologii mamy do czy nienia z różnymi liczbami. Często liczbami oznaczamy kategorie zmiennych np. przypisując w próbie mężczyznom liczbę 1, a kobietom liczbę 2. Czynność przypisywania liczb osobom, czy cechom będziemy nazywali POMIAREM, a to jakie działania matematyczne będziemy mogli przeprowadzić na tak przypisanych liczbach, jest określone przez TYP SKALI POMIAROWEJ
| Pomiar możemy przedstawić jako przypisywanie obiektom liczb. |