12
terminu, od którego nalicza się odsetki z tytułu niezapłacenia należności w terminie, oraz rodzaju i stawki tych odsetek.
Określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z aktu indywidualnego lub generalnego, jest przesłanką umorzenia o charakterze formalnym, dotyczy bowiem naruszenia przepisów procesowych w samym postępowaniu egzekucyjnym. Przyczyną umorzenia postępowania jest w tym przypadku błąd co do przedmiotu postępowania egzekucyjnego, polegający na przymusowym wykonywaniu obowiązku innej treści, niż obowiązek określony w akcie indywidualnym lub generalnym, stanowiącym podstawę egzekucji administracyjnej1. Błąd ten może dotyczyć zarówno rodzaju egzekwowanego obowiązku, jak i innych jego cech - np. wysokości należności pieniężnej, stawki odsetek (np. z doręczonej decyzji wynika, że zaległość podatkowa dotyczy innego okresu, niż zostało to określone w tytule wykonawczym lub tytuł wykonawczy wystawiono na inną należność podatkową, niż określała to decyzja podatkowa).
3-4. błąd co do osoby zobowiązanego lub niemożność prowadzenia egzekucji zę względu na osobę zobowiązanego
1.Istnienie zobowiązanego jest warunkiem prowadzenia egzekucji. Zgodnie z art.la pkt 20 p.e.a. zobowiązanym może być osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej albo osoba fizyczna , która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub obowiązku o charakterze niepieniężnym. Do określenia zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych zobowiązanego stosuje się art.30 k.p.a. Stwierdzenie posiadania zdolności prawnej jest istotne, bo tylko jednostka, która ma zdolność do tego, żeby być podmiotem praw i obowiązków, może być zobowiązanym. Natomiast od posiadania zdolności do czynności prawnych zależy skuteczność prawna czynności procesowych podejmowanych w postępowaniu egzekucyjnym przez zobowiązanego (chociaż środki egzekucyjne mogą być stosowane również wobec osób niemających tej zdolności)2. W tym zakresie należy stosować odpowiednio przepisy k.p.a. dotyczące przedstawicieli ustawowych.
Artykuł 59 § 1 pkt 4 p.e.a. obejmuje dwie przyczyny umorzenia. Pierwsza z nich zachodzi w sytuacji, gdy egzekucję skierowano przeciwko osobie, która nie jest zobowiązanym. Zatem w istotny sposób naruszono przepisy procesowe, kierując egzekucję przeciwko niewłaściwemu podmiotowi. Błąd co do osoby zobowiązanego oznacza błąd co do tożsamości osoby, wobec której prowadzi się egzekucję. „Klasycznymi przykładami trafnego zastosowania tego przepisu jest sytuacja prowadzenia egzekucji przeciwko osobie innej, aniżeli zobowiązany, chociaż noszącej to samo imię i nazwisko lub też skierowanie egzekucji do spółki o nazwie „X", podczas gdy decyzja nakładająca obowiązek dotyczyła przedsiębiorstwa państwowego nazywającego się również „X" (Wyrok NSA z dnia 29 grudnia 1998 r., IIISA 2801/97).
Przepis art. 59 §1 pkt 4 nie stanowi natomiast podstawy do umorzenia postępowania ze względu na prowadzenie egzekucji administracyjnej z rzeczy lub praw majątkowych, należących do osoby trzeciej. Osoba ta może dochodzić swoich praw, występując do organu egzekucyjnego z żądaniem wyłączenia tych rzeczy lub praw majątkowych spod egzekucji (art. 38 p.e.a.). Na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie odmowy wyłączenia spod egzekucji rzeczy lub prawa majątkowego, osobie trzeciej przysługuje zażalenie. Na ostateczne postanowienie w sprawie odmowy wyłączenia osobie tej służy powództwo przeciwegzekucyjne o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji (art. 841 k.p.c.). Zwolnienie to polega na ustanowieniu przez sąd zakazu prowadzenia konkretnej egzekucji co do przedmiotu, którego wyłączenie powód uzyskał oraz uchylenie skutków procesowych zajęcia3.
2.Drugą przyczyną umorzenia postępowania wymienioną w punkcie 4 jest niemożność prowadzenia egzekuq'i ze względu na osobę zobowiązanego. Jest to odmienna przesłanka od pierwszej. W tym przypadku tożsamość zobowiązanego została określona prawidłowo, zarówno
T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne postępowanie egzekucyjne, Toruń 2002, s.239-240.
B. Adamiak, J. Borkowski, Polskie postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne. Warszawa 1998, s.407.
J. Jankowski [w:] K. Piasecki (red.), K.p.c. Komentarz, t. II, Warszawa 2000, s. 1019.