5996832562

4.3. WYDZIELENIE WYŻSZYCH JEDNOSTEK REGIONALNYCH

4.3.1. WYDZIELENIE OKRĘGÓW GEOBOTANICZNYCH

Określając wcześniej kryteria wydzielania poszczególnych poziomów jednostek regionalnych przyjęto, że okręgi geobotaniczne charakteryzować się mają specyficznym, różnym od otoczenia, układem krajobrazów roślinnych. Są to jednostki, które wydziela się grupując odpowiednio podokręgi sąsiednie na podstawie podobieństwa struktury przestrzennej i zależności od wspólnych czynników warunkujących specyfikę podokręgów. Mają to być jednostki zwarte przestrzennie i na tyle jeszcze niewielkie, aby tak zwane geograficzne zróżnicowanie roślinności, jakiemu odpowiadają syntaksonomiczne jednostki regionalne, nie uwidaczniało się w sposób uchwytny.

Wydzielanie okręgów opierało się na możliwie pełnej charakterystyce roślinności w podokręgach, to znaczy nie zawężało się tylko do typologii krajobrazów roślinnych, zawartej na załączonej mapie. Jest przy tym ważne, aby rozpatrywać nie tylko zróżnicowanie krajobrazów roślinnych, lecz brać też pod uwagę fizycznogeograficzne uwarunkowania zróżnicowania roślinności potencjalnej.

Należy zaznaczyć, że wydzielanie regionów drugiego rzędu poprzez łączenie jednostek podstawowych jest procesem różnym i w znacznym stopniu niezależnym od procesu typizacji tych samych jednostek podstawowych w ramach opracowywania typologii krajobrazu. Wydzielając okręgi należy tak pogrupować jednostki podstawowe, aby uzyskać nowe jednostki przestrzenne, wykazujące wewnętrzną spójność w zakresie stosunków geobotanicznych i ich środowiskowych uwarunkowań. Przez spójność stosunków geobotanicznych rozumie się nie tyle identyczność krajobrazów, lecz raczej prawidłowy ich układ.

W skład okręgu wejść mogą zarówno podokręgi o krajobrazach do siebie podobnych, jak na przykład obszar wysoczyzn o krajobrazach tworzonych przez grądy, dąbrowy świetliste i bory mieszane w zróżnicowanych proporcjach, jak również podokręgi znacznie różniące się krajobrazem roślinnym, ale związane ze sobą wyraźnym wspólnym uwarunkowaniem środowiskowym (np. odcinek pradoliny zróżnicowany pod względem krajobrazowym na strefy aktualnych tarasów zalewowych z krajobrazem łęgowym i tarasów dyluwial-nych z krajobrazami borowymi).

Zakłada się także, że w obrębie okręgu nie ma zróżnicowania geobotanicz-nego typu geograficznego, którego odzwierciedleniem są jednostki syntaksonomiczne, takie jak wikaryzujące zespoły lub odmiany regionalne. Oznacza to, że do jednego okręgu nie zalicza się takich dwu podstawowych jednostek regionalnych, w których na przykład bory sosnowe w jednej reprezentuje zespół Leucobryo-Pinetum, a w drugiej Peucedano-Pinetum.

Pracę przy wydzielaniu okręgów geobotanicznych podzielić można na kilka etapów. W pierwszym analizowano podobieństwa krajobrazów oraz inwentarza zbiorowisk w każdej podstawowej jednostce regionalnej w stosunku do wszystkich jednostek sąsiednich. Na podstawie tej analizy ustalano, do jakiej z sąsiednich jednostek rozpatrywana jednostka wykazuje najwyższe podobieństwo i przedstawiono to graficznie za pomocą strzałek na mapie konturów