1
Ochrona środowiska jako problem globalny
2
Aktualne problemy globalne
" produkcja broni masowego rażenia
" terroryzm
" degradacja środowiska naturalnego:
-deficyt wody pitnej
-dziura ozonowa
-wycinanie lasów tropik.
-pustynnienie
-wyczerpywanie zasobów
" głód, choroby i epidemie
" przestępczość
3
Aktualne problemy globalne
" Próba rozwiązania tych problemów wymaga współpracy między państwami
oraz nawiązywania kontaktów transgranicznych i międzynarodowych!!!
4
5
6
7
8
Polityka globalna i międzynarodowa ochrony środowiska
9
10
11
12
RAPORT U THANTA
" Raport przedstawiony na sesji Zgromadzenia Ogólnego w dniu 26 maja 1969 przez Sekretarza
Generalnego ONZ U Thanta, zatytułowany Człowiek i jego środowisko
" Dokument ten po raz pierwszy w historii prezentował opinii publicznej dane wskazujące na
zniszczenie środowiska naturalnego i jego niekorzystne konsekwencje, wzywał wszystkie kraje
do racjonalnego korzystania z zasobów Ziemi i do wysiłków na rzecz ochrony ekosystemu.
13
Najważniejsze zagadnienia poruszane w tym raporcie:
" brak powiązania wysoko rozwiniętej techniki i technologii z wymogami środowiska
" wyniszczenie ziem uprawnych
" bezplanowy rozwój stref miejskich
1
" zmniejszanie się powierzchni wolnych, otwartych terenów
" znikanie wielu form życia zwierzęcego i roślinnego
" zatruwanie i zanieczyszczanie środowiska
" konieczności ochrony takich elementów środowiska jak gleba, woda i powietrze.
14
15
Międzynarodowe organizacje o charakterze
międzyrządowym działające w dziedzinie ochrony
środowiska
16
Międzynarodowe Konwencje
" Zwalczanie choroby winorośli  1889r.
" Ochrona ptaków  1902r.
" Ochrona futer fok  1911r.
" Ochrona wielorybów  1946r.
17
MI
DZYNARODOWA ORGANIZACJA MORSKA (IMO) 1954
" Konwencja o zabezpieczeniu morza przed wyciekami ropy naftowej
18
KONFERENCJA SZTOKHOLMSKA 1972  Tylko jedna
Ziemia!
" 1200 delegatów ze 114 krajów
" 12 tys. stron materiałów; 800 stron streszczenie
" Znaczenie:
- 2 lata przygotowań i dyskusji publicznych
- zapewniała forum szerokiej dyskusji nad najbardziej pilnymi problemami
- wytyczała konkretne światowe działania w zakresie ochrony środowiska
19
KONFERENCJA SZTOKHOLMSKA 1972
" Program UNEP  Program Ochrony Środowiska ONZ; system monitorowania naruszeń OŚ 
100 stacji monitoringowych ONZ
" zakaz zanieczyszczenia wód morskich przez statki pływające
" zakaz połowu wielorybów przez 10 lat
" zwrócono uwagę na konieczność ograniczenia doświadczeń z bronią jądrową
" powołanie Światowej Komisji OŚ i Rozwoju, która przygotowała Raport Bruntland,
wprowadzając pojęcie zrównoważonego rozwoju 1987
20
Ekorozwój ma realizować trzy cele:
2
1. Ma być sprawiedliwy dla wszystkich ludzi na Ziemi poprzez:
- wykorzenienie ubóstwa, analfabetyzmu, chorób,
- zapewnienie ochrony zdrowia i życia wszystkim ludziom na Ziemi,
- zaspokojenie potrzeb intelektualnych,
- położenie kresu wojnom, nienawiści, zniewoleniu, dominacji jednych narodów nad innymi,
- ochronę różnorodności kulturowej społeczeństw
21
Ekorozwój ma realizować trzy cele:
2. Ma być sprawiedliwy dla przyszłych pokoleń poprzez:
- oszczędne gospodarowanie zasobami przyrody,
- częściowe wykorzystywanie jej potencjału,
- utrzymanie dynamicznej równowagi środowiska przyrodniczego,
- recyrkulację zasobów,
22
Ekorozwój ma realizować trzy cele:
3. Ma być sprawiedliwy wobec istot pozaludzkich poprzez:
- utrzymanie równowagi ekologicznej służącej godziwym warunkom przetrwania wszystkich
gatunków pozaludzkich form życia,
- podporządkowanie działań wzorcom i prawom przyrody na obszarach nie zdominowanych
przez człowieka,
- zabezpieczenie przed pustoszeniem powodowanym przez wojnę lub inne wrogie działania
23
Klub Rzymski
" Międzynarodowa organizacja pozarządowa założona w 1968 roku, zrzeszająca naukowców,
polityków i biznesmenów, zajmująca się badaniem i publikowaniem globalnych problemów
świata, w tym również związanych z zagrożeniami środowiska.
" W roku 1972 w raporcie  Granice wzrostu Klub Rzymski zwracał uwagę na groz
bę globalnej
katastrofy ekologicznej.
" Podkreśla konieczność wdrażania Zrównoważonego Rozwoju.
" Jest uznany za protoplastę ruchów proekologicznych na Zachodzie.
24 UNEP (United Nations Environmental Programme)
Program Narodów Zjednoczonych do spraw Ochrony Środowiska
" Agenda ONZ powołana rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ z 16 grudnia 1972 r. w celu
koordynowania działań ONZ w zakresie ochrony środowiska i stałego monitorowania stanu
środowiska na świecie. Siedziba UNEP mieści się w Nairobi, stolicy Kenii. Na czele sekretariatu
programu stoi Niemiec Achim Steiner.
" Program: - zdrowie a środowisko;
- ekosystemy lądowe;
- środowisko a rozwój;
- oceany;
- klęski naturalne;
25 PROJEKT GEMS  globalny system monitoringuśrodowiska (global
environmental
3
monitoring system)
" Działający od 1975 r. jako wspólne przedsięwzięcieŚwiatowej Organizacji Zdrowia (WHO)
oraz Programu Środowiskowego Narodów Zjednoczonych (UNEP).
" GEMS jest odpowiedzialny za monitoring i ocenęglobalnego systemu środowiska. W ciągu 10
letniego okresu funkcjonowania GEMS umożliwił:
-Dokonanie oceny efektów globalnego ocieplenia klimatu
-Stanu zanieczyszczenia powietrza na obszarach miejskich
-Stanu zasobów wodnych
-Stopnia degradacji lasów tropikalnych
-Oszacowanie liczby ginących gatunków flory i fauny.
26 IIASA  Międzynarodowy Instytut Analizy Systemów Stosowanych
(International
Insitute for Applied Systems Analysis)
" Jest interdyscyplinarnym, pozarządowym instytutem badawczym sponsorowanym przez
konsorcjum narodowych organizacji 15 krajów członkowskich.
" Instytut opracowałmodel oceny alternatywnych strategii redukcji depozycji kwaśniej w
Europie (Regional Acidification Information and Simulation Model  RAINS model).
" Instytut opracowałrównieżmodel obliczeńtranseuropejskiego atmosferycznego transportu i
depozycji czterech metali ciężkich (As, Cd, Pb, Zn) (Trace Metal Atmospheric Concentration in
Europe model  TRACE model).
27 PROJEKT EMEP  Europejski Program Monitoringu i Oceny (European
Monitoring and
Evaluation Project)
" pozwoliłna zebranie danych niezbędnych do przeprowadzenia obliczeńatmosferycznego
transportu zanieczyszczeńna duże odległości i ich rozpoznania.
" Wszystkie dane pomiarowe sąsprawdzane i gromadzone przez Chemiczne Centrum
Koordynacji (chemical Coordinating Centre  CCC) przy Norweskim Instytucie Badań
Powietrza (Norwegia Institute for Air Research  NILU).
" Informacje do bazy danych pochodząz około 100 punktów pomiarowych. Modele opracowane
w ramach EMEP pozwalająnaśledzenie transportu siarki i azotu w atmosferze.
28
Program Narodów Zjednoczonych ds. Osiedli Ludzkich (UN-HABITAT)
" Działalność operacyjna UN-HABITAT obejmuje następujące priorytety:
1. Promocję polityk zapewniających schronienie dla każdego;
2. Poprawę zarządzania ośrodkami miejskimi;
3. Redukcję ubóstwa w ośrodkach miejskich;
4. Poprawę warunków życia w osiedlach ludzkich;
5. Zarządzanie na terenach pokonfliktowych i dotkniętych zniszczeniami.
29
KONFERENCJA W RIO de JANEIRO 1992
" 180 państw; 135 głów państw; 45 tys. osób; 10 tys. dziennikarzy; przedstawiciele
1500 organizacji pozarządowych;
" Konferencję nazwano  Szczytem Ziemi
4
" Uznano za konieczne, aby rządy wszystkich państw planowały swój rozwój w
dostosowaniu do wymogów ekologicznych
30
KONFERENCJA W RIO de JANEIRO 1992
" 27 zasad na rzecz OŚ i rozwoju, najważniejsze z nich to:
-narodowa odpowiedzialność
-międzynarodowa współpraca
- prawa obywateli, kobiet i ludności rodzimej
-przeciwdziałanie nędzy
-swobodny dostęp do edukacji nt. OŚ
-wspomaganie badań naukowych w OŚ
31
32
Deklaracja z Rio
" Jest to kodeks postępowania człowieka wobec środowiska naturalnego
" Jest syntezą międzynarodowych wysiłków proekologicznych
" Zaznacza się w niej wpływ nowych proekologicznych nurtów filozoficznych i
społecznych ruchów ekologicznych
33
34
AGENDA 21
Poszczególne części dokumentu dotyczą:
" przeludnienia, ubóstwa, ochrony zdrowia i konieczności zmiany wzorów konsumpcji
" zadań ochrony środowiska w toku procesów gospodarczych
" środków realizacji tych zadań: środki i mechanizmy finansowe, podstawy prawne, systemy
informacyjne, edukacja ekologiczna
" roli różnych grup społecznych w realizacji zadań trwałego rozwoju w zgodzie ze środowiskiem
35
36
Konwencja o zmianach klimatu
" Określa zadania w zakresie przeciwdziałania ocieplaniu klimatu i katastrofalnym
jego skutkom przez ograniczenie emisji gazów szklarniowych, zwłaszcza dwutlenku
węgla
" Podpisały ją 154 państwa, w tym Polska
" 21 marca 1994r.
37
Konwencja o różnorodności biologicznej
" Celem jej jest zachowanie i ochrona istniejących gatunków bogatej, lecz
wytrzebionej flory i fauny ziemskiej.
" Podpisały ją 153 państwa, w tym Polska
" 29 grudnia 1993r.
38
Deklaracja o międzynarodowej współpracy dla ochrony lasów
" Zawiera zasady racjonalnego gospodarowania lasami, zapewniającego zachowanie
5
systemów leśnych ze względu na ich wartości ekologiczne i ekonomiczne, a
zwłaszcza ich rolę w stabilizacji klimatu Ziemi.
" Do tej pory nie podpisana!
39
Strategia zrównoważonego rozwoju
40
Rozwój zrównoważony obejmuje trzy aspekty
41
PROTOKÓA
Z KYOTO: 1997
" w ramach Konwencji o zmianach klimatu
" państwa uprzemysłowione ustanowiły limity emisji gazów cieplarnianych
" UE, USA, Japonia zobowiązały się do redukcji emisji w latach 2008-2012 o 8, 6 i
6%
" ostatecznie USA nie ratyfikowało tego protokołu!!!
6