WPA
YW WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH W WODZIE NA SKÓR
I JEJ PRZYDATKI
Elżbieta Pobuta, Karolina Rachwał
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Streszczenie
Każda z witamin wykazuje specyficzne dla siebie działanie, a w połączeniu synergistycznym, które
łączy dwie lub więcej witamin w jednym preparacie, zwiększają się dobroczynne właściwości, które
pozwalają na utrzymanie dobrego i zdrowego wyglądu skóry oraz jej przydatków. Działanie takie
w szczególności wykazują witaminy z grupy B. W nutrikosmetykach, jak i preparatach kosmetycznych
najczęściej występują razem. Witaminy rozpuszczalne w wodzie muszą byd dostarczane wraz z poży-
wieniem do organizmu, gdyż ich nadmiar jest wydalany z moczem. Dlatego koniecznie trzeba dostar-
czad te witaminy w codziennej diecie. Artykuł stanowi przegląd witamin rozpuszczalnych w wodzie
(witaminy z grupy B i witamina C). Celem pracy było przedstawienie wiedzy na temat wpływu witamin
rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki.
Influence of the water-soluble vitamins to the skin and its appendages
Summary
Each vitamin has a specific action for yourself and in connection synergistic, that combines two or
more vitamins in a single preparation increase the beneficial properties, that allow an maintenance
good and healthy appearance of the skin and its appendages. Such action in particular shows vita-
mins from group B. In nutricosmetics as and cosmetic preparations most often to occur together.
Water-soluble vitamins must be supplied with food into organism, because the excess is eliminated in
the urine. So one must absolutely to provide these vitamins in daily diet. The article is a review of the
water-soluble vitamins (vitamins from group B and vitamin C). The aim of work was to introduce the
know-ledge concerning the influence of the water-soluble vitamins to the skin and its appendages.
41
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
Wprowadzenie
Dostarczanie witamin do skóry wewnętrznie może odbywad się wraz z pożywieniem, bądz
też dzięki
nutrikosmetykom, czyli nowoczesnym kosmetykom. Jest to grupa preparatów, które stosuje się do-
ustnie, w formie tabletek lub proszków rozpuszczalnych w wodzie, służące poprawie urody. Receptu-
ra nutrikosmetyku jest ukierunkowana na konkretny problem kosmetyczny, np. ujędrnianie skóry,
cellulit, ochrona przeciwstarzeniowa lub inne. A
ączenie preparatów stosowanych doustnie z kosme-
tykami aplikowanymi na skórę sprawia, że działając na organizm od wewnątrz, stanowią również
uzupełnienie codziennej pielęgnacji zewnętrznej1.
1. Prezentacja witamin rozpuszczalnych w wodzie
Witaminy rozpuszczalne w wodzie łatwo wchłaniają się z jelit i są transportowane do tkanek oraz
przetwarzane w aktywne koenzymy. Nie gromadzą się jednak w organizmie do poziomu toksycznego,
ponieważ ich nadmiar jest wydalany przez nerki wraz z moczem. Z tego też powodu wymagają stałe-
go uzupełniania. Ich wadą jest to, iż ulegają zniszczeniu w skutek działania wysokiej temperatury,
światła, substancji zawartych w dymie papierosowym i w preparatach antykoncepcyjnych. Niszczą je
również kawa, alkohol, antybiotyki oraz przeżywanie sytuacji stresowych. Witaminy te odgrywają
dużą rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, umysłu, wpływają pozytywnie na
nastrój oraz mają znaczący wpływ na stan naszej cery, włosów i paznokci2.
1.1. Witamina C (Kwas askorbinowy)
y
ródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 295
y
ródło: http://purebulk.com/vitamin-c-ascorbic-acid-powder
1
Frydrych A., Witaminy w kosmetykach,  Expert Anti Aging , 2008, 13, s. 9; Kalioska A., Po co skórze suplementy,
 Expert Anti Aging , 2008, 13, s. 10.
2
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki, Wyd.2., Emilia, Kraków 1997, s. 13; Baokowski E., Biochemia. Podręcznik dla
studentów studiów licencjackich i magisterskich, Med-Pharm Polska, Wrocław 2006, s. 293.
42
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
1.1.1. Rola fizjologiczna
Witamina C bierze udział w procesie dojrzewania kolagenu, w procesach wzrostu i odnowy komórek,
tkanek oraz naczyo krwionośnych. Wzmacnia system immunologiczny, zwiększając odpornośd. Leczy
procesy przeciwzapalne oraz zapobiega infekcjom i przeziębieniom. Osłabia również odczyny aler-
giczne. Przyspiesza gojenie się ran, oparzeo i blizn. Zapobiega krwawieniom z dziąseł i parodontozie
oraz zakrzepom w żyłach. Obniża poziom cholesterolu i zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy. Zwiększa
wchłanianie żelaza, wpływa na utrzymanie odpowiedniego poziomu ciśnienia krwi. Ma swój udział w
syntezie hormonów, np. adrenaliny, kortyzolu. Pomaga zwalczad od alkoholowe choroby wątroby i
działa przeczyszczająco. Wspomaga leczenie chorób psychicznych i zadmy. Wygładza drobne
zmarszczki oraz łagodzi skutki opalania. Chroni przed niektórymi nowotworami i chorobą wieocową.
Wykazuje właściwości bakteriostatyczne i bakteriobójcze. Jest naturalnym antyoksydantem, zwalcza-
jącym wolne rodniki3.
1.1.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy C może wywoład szkorbut, powolne gojenie się ran, zatory żylne, kruchośd naczyo
krwionośnych, zanik włókien kolagenowych oraz zapalenie dziąseł. Zwiększa łamliwośd kości, kru-
chośd i łamliwośd paznokci. Powoduje bladośd skóry i błon śluzowych. Zmniejsza odpornośd na infek-
cje. Wywołuje bóle mięśniowe, osłabienie, zmęczenie, ospałośd, apatię i brak apetytu4.
1.1.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy C może spowodowad kamienie w drogach moczowych, zakwaszenie moczu, nud-
ności, wymioty, skurcze żołądka, biegunkę oraz wysypkę5.
1.1.4. y
ródła występowania
Witaminę C zawierają świeże owoce i warzywa, takie jak owoce cytrusowe, kapusta, pomidory, ziem-
niaki, papryka, zielona pietruszka, szpinak, dzika róża, czarna porzeczka, czerwona papryka, kiwi6.
1.1.5. Wpływ witaminy C na skórę i jej przydatki
Witamina C chroni przed promieniowaniem UV, wolnymi rodnikami i elastozą słoneczną. Ujędrnia
i uelastycznia skórę, zapobiega zmarszczkom, dzięki zwiększeniu syntezy kolagenu. Uszczelnia
i wzmacnia naczynia krwionośne, poprawia mikrokrążenie oraz zapobiega rozszerzaniu się naczyo
krwionośnych. Działa złuszczająco na naskórek i rozjaśniająco na przebarwienia i piegi. Przyspiesza
gojenie się ran, oparzeo, blizn oraz łagodzi skutki nadmiernego opalania. Zapobiega nadmiernemu
3
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki& , dz. cyt., s. 35; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgna-
cyjna i upiększająca. Twarz, Szyja, dekolt, Nowa Era, Warszawa 2013, s. 167; Holak E. i inn., Biologia. Vademecum maturalne
2009, Operon, Gdynia 2008, s. 129; Pyłka-Gutowska E., Biologia, Oświata, Warszawa 1993, s. 34; Jak ważne są witaminy w
naszej codziennej diecie, http://www.fitruda.blogspot.com/2012/08/jak-wazne-sa-witaminy-w-naszej.html, 18.02.2014;
Molski M., Chemia piękna, PWN, Warszawa 2009, s. 262; Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy,
http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 295-296.
4
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, WSiP, Warszawa 1999, s. 114; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt.,
s. 130; Pyłka-Gutowska E., Biologia& , dz. cyt., s. 34; Jak ważne..., dz. cyt; Molski M., Chemia piękna& , dz. cyt., s. 263.
5
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki& , dz. cyt., s. 37; Jak ważne..., dz. cyt..
6
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki& , dz. cyt., s. 36; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt., s. 130; Jak ważne..., dz.
cyt; Molski M., Chemia piękna& , dz. cyt., s. 263.
43
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
wytwarzaniu łoju i warunkuje prawidłowy rozwój tkanki łącznej. Bierze udział w przenikaniu substan-
cji odżywczych. Działa przeciwzapalnie7.
1.1.6. Suplementacja
- jest lepiej przyswajana z bioflawonoidami i innymi enzymami;
- działa lepiej z innymi przeciwutleniaczami, takimi jak np. witamina E;
- witamina C zakłóca testy wykrywające cukrzycę i raka okrężnicy lub określające ilośd hemo-
globiny8.
1.2. Witamina B1 (Tiamina)
y
ródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 291
y
ródło: http://purebulk.com/vitamin-b1-thiamine-mononitrate-powder
1.2.1. Rola fizjologiczna
Witamina B1 bierze udział w przemianie cukrów na energię i reguluje procesy metaboliczne. Wspo-
maga pracę układu nerwowego poprzez przewodnictwo impulsów nerwowych oraz układu mięśnio-
wego i serca. Zwiększa apetyt i wpływa na prawidłowy wzrost i rozwój organizmu. Przyspiesza goje-
nie się ran, ułatwia oddychanie komórkowe i bierze udział w gospodarce wodnej organizmu. Popra-
wia sprawnośd intelektualną, wpływa pozytywnie na nastrój oraz łagodzi bóle. Ułatwia trawienie
i pomaga zwalczad chorobę powietrzną i morską. Wspomaga leczenie półpaśca9.
7
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana& , dz. cyt., s. 114; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 263; Malinka
W., Zarys chemii kosmetycznej, Volumed sp. z o.o., Wrocław 1999, s. 94; Wydra A., Zastosowanie witamin w kosmetologii,
http://www.copywriting-
kosmetyczny.pl/artykuly/serwis%20kosmetologiczny/Zastosowanie%20witamin%20w%20kosmetologii.pdf, 18.02.2014, s.
8; Komaszewska E., Witaminy w kosmetykach,  Aptekarz Polski , 2010, 41(19),
http://www.aptekarzpolski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=526&Itemid=66, 18.02.2014; Noszczyk M.,
Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010, s. 151; Schroeder G. (red.), Kosme-
tyki  chemia dla ciała, Cursiva, Inowrocław 2011, s. 39-40; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgna-
cyjna& , dz. cyt., s. 167.
8
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 37.
9
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 14; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne& , dz. cyt.; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 254; Kłych A., Kosowska
A., Jurczak T., Witaminy..., dz. cyt., s. 291; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 111; Drygas B.,
Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna& , dz. cyt., s. 166.
44
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
1.2.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B1 może wywoład chorobę Beri-beri, zapalenie wielonerwowe, drażliwośd, depre-
sja, bezsennośd, zaburzenia koncentracji i pamięci, oczopląs, osłabienie mięśni i utratę masy ciała.
Ponadto powoduje zmęczenie, apatię, zwolnienie perystaltyki jelit, zaburzenia trawienia, brak apety-
tu, nudności, wymioty i biegunki10.
1.2.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B1 wydalany jest z moczem, może niekiedy powodowad zawroty i bóle głowy,
nadwrażliwośd, drżenie mięśni, nudności, wymioty, biegunki, opryszczkę, obrzęki, wzmożoną pobu-
dliwośd nerwową, reakcje alergiczne, kołatania serca 11.
1.2.4. y
ródła występowania
Witamina B1 znajduje się w drożdżach, brązowym ryżu, grubych kaszach, orzechach, ziarnach pszeni-
cy, płatkach owsianych, otrębach, wątrobie, mleku, zielonym grochu, rybach, chudej wieprzowinie,
pieczywie razowym, dzikiej róży12.
1.2.5. Wpływ witaminy B1 na skórę i jej przydatki
Witamina B1 może byd pomocna w leczeniu półpaśca, pokrzywki, czyraków, trądziku łojotokowego i
łojotokowego zapalenia skóry. A
agodzi świąd skóry i hamuje łojotok. Utrzymuje zdrowy wygląd i kolo-
ryt skóry poprzez regulowanie procesów złuszczania naskórka. Przeciwdziała wypadaniu włosów,
łupieżowi oraz korzystnie wpływa na wzrost włosów. Wzmacnia łamliwe paznokcie. Zapobiega po-
wstawaniu zajadów i zmarszczkom13.
1.2.6. Suplementacja
- wraz z choliną i kwasem pantotenowym wspomaga trawienie i daje ulgę w niestrawności;
- osoby pijące dużo alkoholu, kawy i herbaty powinny zwiększyd przyjmowanie witaminy B1;
- najlepiej współdziała z innymi witaminami z grupy B14.
1.3. Witamina B2 (Ryboflawina)
10
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 14; Jak ważne& , dz. cyt; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 254.
11
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 15; Jak ważne& , dz. cyt.
12
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 14; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 254-255.
13
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 110; Wydra A., Zastosowanie witamin& , dz. cyt., s. 4;
Schroeder G., Kosmetyki  chemia& , dz. cyt., s. 45.
14
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki& , dz. cyt., s. 39-40.
45
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
y
ródło: Wykonany w programie ACD/ChemSketch Freeware na podstawie wzoru w: Malinka W., Zarys chemii
kosmetycznej, Volumed sp. z o.o., Wrocław 1999, s. 97.
y
ródło: http://purebulk.com/vitamin-b2-riboflavin-usp
1.3.1. Rola fizjologiczna
Witamin B2 bierze udział w przemianach aminokwasów i lipidów oraz uczestniczy w procesach oddy-
chania komórkowego. Wspomaga odpornośd, procesy widzenia i wzrostu. Pomaga w utrzymaniu
prawidłowego funkcjonowania skóry, jej przydatków oraz błon śluzowych, a także w jej regeneracji
oraz gojeniu się ran. Wpływa na rozrodczośd i odpornośd oraz układ nerwowy. Ułatwia leczenie cho-
rób jamy ustnej, warg i języka oraz anemii. Ponadto jest naturalnym antyoksydantem15.
1.3.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B2 wywołuje zapalenie skóry i pękanie kącików ust oraz wypryski w okolicach
jamy ustnej, warg, na skórze i wokół narządów płciowych. Ponadto powoduje wypadanie włosów,
łysienie, matowe włosy, łamliwe paznokcie, łojotokowe zapalenie skóry, łuszczenie się skóry okolic
nosa, ust, czoła i uszu. Ze strony układu nerwowego niedobór powoduje obniżenie sprawności umy-
słowej, brak koncentracji, zawroty głowy i bezsennośd. Wywołuje również niedokrwistośd i pelagrę.
Powoduje nadwrażliwośd na światło, zaburzenia ostrości widzenia, męczenie się oczu, kataraktę i
łzawienie16.
1.3.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B2 nie grozi zatruciem. Przy znacznym przedawkowaniu może wywoład świąd,
drętwienie, uczucie palenia i kłucia, mocz przybiera kolor jaskrawożółty17.
1.3.4. y
ródła występowania
Witaminę B2 zawierają mleko, produkty mleczne, jogurt, ser, drożdże, ryby, zielone liście warzyw,
zboża, jaja, wątroba, chude mięso18.
1.3.5. Wpływ witaminy B2 na skórę i jej przydatki
15
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 15-16; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne& , dz. cyt.; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 255; Witamina B-
kompleks, Solgar, http://www.solgar.pl/media/pdf/ulotki/Witamina_B-kompleks.pdf, dostęp 18.02.2014, s. 1; Jak ważne& ,
dz. cyt.; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 115.
16
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 16; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt., s. 130; Molski M.,
Chemia piękna..., dz. cyt., s. 252-253; Malinka W., Zarys chemii& , dz. cyt., s. 97; Jak ważne& , dz. cyt.
17
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 16; Jak ważne& , dz. cyt.
18
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 16; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne& , dz. cyt.
46
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
Witamina B2 łagodzi zmiany skórne wywołane trądzikiem różowatym, wspomaga leczenie trądziku
łojotokowego i łojotokowego zapalenia skóry poprzez regulowanie pracy gruczołów łojowych. Po-
prawia leczenie ran pooperacyjnych, oparzeo i innych urazów. Zapobiega łamliwości paznokci i po-
wstawaniu zajadów w kącikach ust. Chroni włosy przed wypadaniem, nadaje im połysk, zapobiega
łupieżowi i przetłuszczaniu się włosów. Pomaga w utrzymaniu zdrowego kolorytu i dobrego stanu
skóry. Bierze udział w procesach wzrostu i rogowacenia komórek naskórka. Opóz
nia proces powsta-
wania zmarszczek19.
1.3.6. Suplementacja
- działa najskuteczniej w połączeniu z witaminą B6, C oraz B3;
- jest niezbędna do przekształcenia witamin B6 i PP w ich czynne postaci.
1.4. Witamina B3 (Niacyna; witamina PP)
y
ródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 296
y
ródło: http://purebulk.com/niacin-usp-powder
1.4.1. Rola fizjologiczna
Witamina B3 bierze udział w regulacji spalania tłuszczów, białek i węglowodanów, w prawidłowym
funkcjonowaniu mózgu i układu nerwowego. A
agodzi bóle głowy i poprawia wygląd skóry. Obniża
ciśnienie krwi, poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Uczestniczy w tworzeniu czerwonych
ciałek krwi, w syntezie hormonów: płciowych, kortyzolu, tyroksyny i insuliny. Rozszerza naczynia
krwionośne, poprawia krążenie krwi. A
agodzi objawy zapalenia stawów, depresji, bezsenności oraz
usuwa toksyczne substancje z organizmu. Działa przeciwzapalnie i hamuje rozwój cukrzycy typu I20.
1.4.2. Objawy niedoboru
19
Malinka W., Zarys chemii& , dz. cyt., s. 97; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Schroeder G., Kosmetyki  che-
mia& , dz. cyt., s. 45; Wydra A., Zastosowanie witamin& ,dz. cyt., s. 4; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia
pielęgnacyjna& , dz. cyt., s. 166.
20
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 17; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgna-
cyjna& , dz. cyt., s. 166; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Jak ważne& , dz. cyt; Holak E., Biologia. Vademecum& ,
dz. cyt., s. 130; Pyłka-Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne& , dz. cyt.
47
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
Niedobór witaminy B3 może wywoład chorobę pelagrę (rumieo lombardzki), utratę łaknienia, nie-
strawnośd, osłabienie, podrażnienie skóry, złuszczanie się i rogowacenie skóry, spadek masy ciała,
biegunkę, bezsennośd, zawroty i bóle głowy, zaburzenia pamięci, nadmierną wrażliwośd skóry na
światło słoneczne, zmęczenie, depresję21.
1.4.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B3 może spowodowad uszkodzenie wątroby, pieczenie i świąd skóry, podwyższony
poziom glukozy we krwi, napady dny moczanowej, bóle gośdcowe, psychozy22.
1.4.4. y
ródła występowania
Witaminę B3 zawierają mięso, wątroba, mleko, ryby, jaja, drożdże, kiełki pszenicy, zielone liściaste
warzywa23.
1.4.5. Wpływ witaminy B3 na skórę i jej przydatki
Witamina B3 wpływa na gospodarkę wodną skóry, zmniejsza przez naskórkową utratę wody (TEWL)
oraz reguluje wilgotnośd skóry. Przeciwdziała wypadaniu włosów i łupieżowi. Reguluje procesy złusz-
czania naskórka, rozjaśnia przebarwienia, pomaga leczyd dermatozy, trądzik, pęcherzycę i stany za-
palne skóry. Wspomaga leczenie łuszczycy, pelagry i róży. Reguluje czynnośd skórnych naczyo krwio-
nośnych. Chroni skórę przed działaniem szkodliwych czynników. Hamuje procesy starzenia się skóry.
Współuczestniczy w tworzeniu kolagenu i barwnika skóry, czyli melaniny. Zapobiega szorstkości i
zaczerwienieniu skóry. Usuwa substancje toksyczne z organizmu24.
1.4.6. Suplementacja
- działanie witaminy B3 potęguje chrom25.
1.5. Witamina B5 (Kwas pantotenowy; Pantenol)
y
ródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 298
21
M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Jak ważne& , dz. cyt; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34.
22
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 18; Jak ważne& , dz. cyt.
23
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 18; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt., s. 130; Pyłka-
Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Jak ważne& , dz. cyt.
24
Malinka W., Zarys chemii& , dz. cyt., s. 102; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Schroeder G., Kosmetyki  che-
mia& , dz. cyt., s. 46; Wydra A., Zastosowanie witamin& ,dz. cyt., s. 14-15; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetolo-
gia pielęgnacyjna& , dz. cyt., s. 166; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 113.
25
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 18.
48
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
y
ródło: http://purebulk.com/pantothenic-acid-powder-vitamin-b5-calcium-pantothenate
1.5.1. Rola fizjologiczna
Witamina B5 bierze udział w przemianie kwasów tłuszczowych, cholesterolu i hormonów steroido-
wych oraz uczestniczy w wytwarzaniu przeciwciał i czerwonych krwinek. Zmniejsza podatnośd na
infekcje poprzez wzmocnienie układu immunologicznego. Pomaga zachowad dobrą sylwetkę, zapo-
biegając zmęczeniu i wyczerpaniu. Zwiększa wytwarzanie żółci oraz witaminy D. A
agodzi objawy ar-
tretyzmu. Bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu skóry, włosów i paznokci. Zapobiega siwie-
niu włosów i łysieniu26.
1.5.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B5 może wywoład hipoglikemię, schorzenia skóry, zaburzenia krzepnięcia krwi,
zmęczenie, osłabienie, omdlenia, trudności z nauką, bóle brzucha, nudności i wymioty, zmniejszenie
odporności, zaburzenia pigmentacji włosów, siwienie, wypadanie włosów, łysienie, zespół piekących
stóp, pęknięcia skóry w kącikach ust i oczu, bóle i sztywnośd stawów, skurcze i mrowienia ramion
i nóg, pogorszenie wzroku27.
1.5.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B5 może spowodowad biegunkę28.
1.5.4. y
ródła występowania
Witaminę B5 zawierają mięso, produkty pełnoziarniste, wątroba, jaja, kiełki pszenicy, otręby, figi,
orzechy, ziemniaki, drożdże, zielone warzywa, awokado29.
1.5.5. Wpływ witaminy B5 na skórę i jej przydatki
Witamina B5 stymuluje podziały komórkowe i wspomaga gojenie ran, blizn, odleżyn, owrzodzeo
i oparzeo. A
agodzi oparzenia posłoneczne, podrażnienia, swędzenie i stany zapalne skóry. Wywiera
korzystny wpływ na funkcje skóry, gruczołów łojowych oraz błon śluzowych. Ma działanie nawilżają-
ce, wygładzające i przeciwrumieniowe. Poprawia elastycznośd i jędrnośd skóry. Rozjaśnia przebar-
wienia, poprzez regulowanie procesów tworzenia melaniny. Wpływa na wzrost i regenerację włosów,
nadaje im elastycznośd, połysk, poprawia rozczesywanie oraz zapobiega rozdwajaniu się koocówek
26
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 19; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgna-
cyjna& , dz. cyt., s. 166; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 257; Jak ważne& , dz. cyt.
27
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 19; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 257; Jak ważne& , dz. cyt.
28
Jak ważne& , dz. cyt.
29
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 19; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 257; Jak ważne& , dz. cyt.
49
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
i siwieniu. Reguluje pracę gruczołów łojowych, wspomaga leczenie łuszczycy, rybiej łuski i atopowego
zapalenia skóry. Hamuje procesy starzenia się skóry i zapobiega zmarszczkom30.
1.5.6. Suplementacja
- wraz z witamina C wspomaga leczenie alergii31.
1.6. Witamina B6 (Pirydoksyna)
y
ródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 292
y
ródło: http://purebulk.com/pyridoxine-hcl-powder
1.6.1. Rola fizjologiczna
Witamina B6 bierze udział w przemianach aminokwasów, syntezie kwasów nukleinowych zapobiega-
jących starzeniu się organizmu, w syntezie porfiryn i hormonów, w procesach krwiotwórczych oraz
w zamianie tryptofanu na niacynę. Wpływa na trawienie i wchłanianie magnezu oraz ułatwia wchła-
nianie witaminy B12. Ma działanie moczopędne i uczestniczy w wytwarzaniu kwasu solnego. Ułatwia
wchłaniania białek i tłuszczów, przez co umożliwia magazynowanie energii. Wzmacnia odpornośd
organizmu oraz łagodzi objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Wspomaga układ ner-
wowy i wpływa na pracę serca oraz ciśnienie krwi. Pomaga zapobiegad chorobie wieocowej i udarom
mózgu, łagodzi objawy stresu, depresji, bezsennośd. Pomaga w usuwaniu nocnych skurczów mięśni
nóg, łydek, drętwienia rąk oraz leczy zespół cieśni nadgarstka. Ponadto zmniejsza siłę i częstotliwośd
napadów astmy. Prawdopodobnie obniża poziom cholesterolu i ułatwia odchudzanie się32.
1.6.2. Objawy niedoboru
30
Malinka W., Zarys chemii& , dz. cyt., s. 98-99; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 256; Schroeder G., Kosmetyki 
chemia& , dz. cyt., s. 47; Wydra A., Zastosowanie witamin& , dz. cyt., s. 14-15; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosme-
tologia pielęgnacyjna& , dz. cyt., s. 166; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 111-112, Komaszew-
ska E., Witaminy w kosmetykach..., dz. cyt.
31
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 19-30.
32
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 20; Witaminy i minerały& , dz. cyt., s. 12-14; Molski M., Chemia
piękna..., dz. cyt., s. 258; Malinka W., Zarys chemii& , dz. cyt., s. 100; Jak ważne& , dz. cyt; Pyłka-Gutowska E., Biologia..., dz.
cyt., s. 35; Jak ważne& , dz. cyt.
50
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
Niedobór witaminy B6 może skutkowad anemią, depresją, drażliwością, apatią, epilepsją, bezsenno-
ścią, drgawkami padaczko podobnymi, zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, chorobą wieocową,
akrodynią (bolesne zapalenie skóry dłoni i stóp oraz wystających części twarzy - nosa), niedokrwisto-
ścią, stanami zapalnymi skóry, łojotokiem, łupieżem, wysypką, skurczami mięśni, obrzękiem brzucha
przed miesiączką lub przybieraniem na wadze, kamicą nerkową33.
1.6.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B6 może powodowad neuropatię obwodową, uszkodzenie nerwów, bezsennośd,
zaburzenia koordynacji ruchów, drętwienie stóp oraz brak czucia w dłoniach 34.
1.6.4. y
ródła występowania
Witaminę B6 zawierają chude mięso, wątroba, drożdże piwne, otręby pszenne, ryby, banany, orzechy
włoskie, jaja, kapusta35.
1.6.5. Wpływ witaminy B6 na skórę i jej przydatki
Witamina B6 zapobiega żylakom i zmianom skórnym. Leczy stany zapalne warg i języka. Zmniejsza
łojotok skóry i pomaga w leczeniu alergii oraz łupieżu. Wpływa na funkcjonowanie enzymów i syntezę
białek m.in. kolagenu, opóz
niając procesy starzenia się organizmu. Wspomaga usuwanie cellulitu.
Działa regenerująco na komórki i zatrzymuje wodę w organizmie. Wpływa na wzrost włosów i zapo-
biega łysieniu. Polecana w pielęgnacji skóry tłustej i mieszanej oraz w leczeniu trądziku i przewlekłych
stanów zapalnych skóry. Występuje również w kremach odżywczych, przeciwzmarszczkowych, rege-
nerujących w formie palmitynianu36.
1.6.6. Suplementacja
- jest konieczna do prawidłowego wchłaniania witaminy B1237.
1.7. Witamina B7 (Biotyna; witamina H)
y
ródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 297
33
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 112; Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s.
21; Pyłka-Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 35; Jak ważne& , dz. cyt.
34
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 22; Jak ważne& , dz. cyt.
35
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 21; Holak E., Biologia. Vademecum& , dz. cyt., s. 130; Jak ważne& ,
dz. cyt.
36
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 20; Wydra A., Zastosowanie witamin& , dz. cyt., s. 6; Dylewska-
Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 112; Schroeder G., Kosmetyki  chemia& , dz. cyt., s. 48; Drygas B.,
Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna& , dz. cyt., s. 166.
37
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 20.
51
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
y
ródło: http://purebulk.com/biotin-1-vitamin-b7-vitamin-h
1.7.1. Rola fizjologiczna
Witamina B7 bierze udział w metabolizmie tłuszczów, aminokwasów i węglowodanów oraz w tworze-
niu hemoglobiny i rozwoju komórek. Jest również składnikiem niektórych enzymów. Pełni rolę prze-
nośnika dwutlenku węgla i stabilizuje poziom glukozy we krwi. Wspomaga funkcje tarczycy i przeciw-
działa anemii. Wpływa na skład keratyny, odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie skóry i jej przy-
datków38.
1.7.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B7 może wywoład zaburzenia wzrostu, suchośd i zapalenie skóry, egzemę, zmiany
łuszczycowe, wypadanie i przetłuszczanie się włosów, łupież, rozdwajanie się paznokci, sennośd, de-
presja, obniżenie nastroju, bóle mięśni, osłabienie, apatię, przebarwienia skórne, wykwity zapalne na
skórze i twarzy, anoreksja, rozszerzone naczynka krwionośne, niedokrwistośd (anemia)39.
1.7.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B7 może powodowad bóle brzucha, nudności i wymioty, ogólne złe samopoczucie,
a niekiedy biegunkę40.
1.7.4. y
ródła występowania
Witamina B7 występuje w wątrobie, nerkach, żółtku jaja, mleku, owocach, orzechach, otrębach, nie
łuskanym ryżu, bananach, kalafiorach, drożdżach41.
1.7.5. Wpływ witaminy B7 na skórę i jej przydatki
Witamina B7 wpływa korzystnie na wygląd włosów, skóry oraz paznokci. Zapobiega łojotokowi i łupie-
żowi, przeciwdziała wypadaniu włosów, łysieniu oraz siwieniu. Reguluje pracę gruczołów łojowych.
Działa nawilżająco i regenerująco na naskórek oraz przyczynia się do powstawania keratyny. Posiada
właściwości rozjaśniające przebarwienia. Przeciwdziała łuszczeniu się skóry, wspomaga leczenie łojo-
toku, wykwitów i procesów zapalnych skóry. Zmniejsza zmarszczki i fałdy nosowo-wargowe, koryguje
zmarszczki mimiczne, zapobiega workom pod oczami i poprawia kontury twarzy, dlatego polecana
jest do cer suchych, atroficznych, zwiotczałych i przedwcześnie starzejących się. Ponadto łagodzi bóle
38
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 22; Pyłka-Gutowska E., Biologia..., dz. cyt., s. 34; Molski M., Chemia
piękna..., dz. cyt., s. 259; Jak ważne& , dz. cyt.; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna& , dz. cyt.,
s. 167.
39
Tamże; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 113.
40
Oydeis Nemo, Witaminy prawda i mity, www.biotechnologia.uni.opole.pl/biblioteka/docs/WITAMINY-PRAWDA-I-
MITY.pdf, 18.02.2014, s. 27.
41
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 22; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 259.
52
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
mięśni. Stosowana w preparatach do łamliwych i rozdwajających się paznokci oraz przeciwtrądziko-
wych i leczących czyraki i grzybicę paznokci42.
1.7.6. Suplementacja
- witamina B7 dobrze współdziała z kwasem foliowym, witaminą B5 i B12;
- działa synergicznie z witaminą B2, B6 i A w utrzymaniu zdrowia skóry;
- wraz z witaminą A i E ma skuteczniejsze działanie w kosmetyku43.
1.8. Witamina B9 (Kwas foliowy)
y
ródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 294
y
ródło: http://purebulk.com/folic-acid-vitamin-b9-pure
1.8.1. Rola fizjologiczna
Witamina B9 bierze udział w syntezie puryn, pirymidyn, niektórych aminokwasów i kwasów DNA
i RNA, czyli podziale komórek oraz jest głównym składnikiem w procesie tworzenia się krwi oraz cu-
krów. Ma udział w zachowaniu materiału genetycznego. Wspomaga wytwarzanie mleka u kobiet
karmiących, zwiększając laktację oraz zapobiega defektom wrodzonym. Zmniejsza ryzyko zachorowa-
nia na choroby serca i zatoru mózgu, a także pewne nowotwory. Wspomaga układ pokarmowy
i zwiększa apetyt. Chroni jelita, osłabiając działanie substancji trujących zawartych w pożywieniu.
Pomaga utrzymad zdrowy wygląd skóry. Wspomaga leczenie niedokrwistości i arteriosklerozy, opóz
-
nia proces siwienia oraz zapobiega anemii megaloblastycznej. Bierze udział w wytwarzaniu serotoni-
42
Wydra A., Zastosowanie witamin& , dz. cyt., s. 13; Schroeder G., Kosmetyki  chemia& , dz. cyt., s. 49; Dylewska-
Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana..., dz. cyt., s. 113; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyj-
na& , dz. cyt., s. 167.
43
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 22; Wydra A., Zastosowanie witamin& , dz. cyt., s. 13; Molski M.,
Chemia piękna..., dz. cyt., s. 259.
53
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
ny, zatem poprawia samopoczucie i regenerację sił. Działa przeciwdepresyjnie, uspokajająco i prze-
ciwbólowo44.
1.8.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B9 może skutkowad zahamowaniem wzrostu u dzieci, depresją, drażliwością, bez-
sennością, bólami głowy, przewlekłą biegunką, nadpobudliwością, kłopotami z koncentracją, wadami
rozwojowymi u płodu, dusznościami, anemią, stanami zapalnymi języka i jamy ustnej, spowolnieniem
podziału komórek, zapaleniem śluzówki żołądka, szarobrązowymi przebarwieniami na skórze, zanok-
cicą45.
1.8.3. Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy B9 może wywoład zaburzenia układu nerwowego, np. bezsennośd, rozdrażnienie,
depresję i pokarmowego oraz odczyny alergiczne skórne46.
1.8.4. y
ródła występowania
Witaminę B9 zawierają drożdże, wątroba, warzywa zielone, marchew, awokado, sok pomaraoczowy,
morele, melon, banany, dynia, fasola, groch, buraki, soczewica, mleko, mięso, żółtka jaj, mąka, otrę-
by, orzechy47.
1.8.5. Wpływ witaminy B9 na skórę i jej przydatki
Witamina B9 wspomaga gojenie się ran. Działa regenerująco i naprawczo na skórę, regulując prolife-
rację komórek. Chroni przed fotostarzenie skóry. Działa przeciwzmarszczkowo i uelastyczniająco.
Utrzymuje zdrowy wygląd skóry i opóz
nia siwienie. Wspomaga leczenie gośdca i zapobiega osteopo-
rozie48.
1.8.6. Suplementacja
- duże dawki alkoholu i witaminy C zwiększają wydalanie kwasu foliowego;
- zażywając preparaty z kwasem foliowym, można nie zauważyd objawów anemii, związanej
z niedoborem witaminy B1249.
1.9. Witamina B12 (Kobalamina)
44
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 29-30; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 260; Jak ważne& , dz.
cyt.
45
Witaminy i minerały& , dz. cyt., s. 33; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 260; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka
stosowana..., dz. cyt., s. 113; Jak ważne& , dz. cyt.
46
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 31; Jak ważne& , dz. cyt.
47
Tamże; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 260.
48
Wydra A., Zastosowanie witamin& , dz. cyt., s. 7; Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 30; Molski M.,
Chemia piękna..., dz. cyt., s. 260.
49
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 31.
54
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
y
ródło: Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf, s. 293
y
ródło: http://purebulk.com/vitamin-b12-cyanocobalamin-01-mannitol-99
1.9.1. Rola fizjologiczna
Witamina B12 bierze udział w metabolizmie białek, węglowodanów i tłuszczów, na energię oraz
w przemianach puryn i pirymidyn. Jest niezbędna do podziału komórek. Uczestniczy w przemianach
kwasów nukleinowych oraz wpływa na prawidłową syntezę DNA i RNA oraz erytrocytów w szpiku
kostnym. Ochrania układ nerwowy, wspomaga mózg, zwiększa zdolnośd koncentracji, poprawia pa-
międ, pomaga w uczeniu się, działa uspokajająco, łagodzi nerwobóle i drętwienia oraz poprawia na-
strój. Pomaga w zapobieganiu nowotworom, chorobom psychicznym, alergiom i i anemii złośliwej.
Chroni przed chorobą Alzheimera. Zmniejsza ryzyko choroby wieocowej, łagodzi objawy stwardnienia
rozsianego50.
1.9.2. Objawy niedoboru
Niedobór witaminy B12 może spowodowad niedokrwistośd złośliwą, chorobę Addisona-Biermera,
zaburzenia czucia, zmęczenie, chłód, drętwienie i mrowienie rąk i nóg, trudności w chodzeniu, osła-
bienie, bóle krzyża, zaburzenia trawienia, brak apetytu, chudnięcie, stany zapalne ust, niemiły zapach
ciała, trądzik, zapalenie skóry, wysypki, wypadanie włosów, upośledzenie wzrostu wszystkich tkanek,
50
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 23-24; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 261; Jak ważne& , dz.
cyt.
55
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
depresję, jąkanie się, zakłócenia pamięci, dolegliwości miesiączkowe, upośledzoną odpornośd po
szczepieniach u osób w starszym wieku51.
1.9.3. Objawy nadmiaru
Nie są znane działania niepożądane nadmiaru witaminy B12, ponieważ nadmiar tej witaminy jest wy-
dalany z moczem. W bardzo wysokich dawkach może wywoład uczulenia oraz krwotoki z nosa52.
1.9.4. y
ródła występowania
Witaminę B12 zawierają ryby (śledzie, sardynki), drób, jaja, mięso wieprzowe i wołowe, wątroba, ner-
ki, serce, skorupiaki, kraby, ostrygi, produkty mleczne, zielone warzywa, ryż, drożdże, kiełki, grzyby53.
1.9.5. Wpływ witaminy B12 na skórę i jej przydatki
Witamina B12 poprawia ukrwienie skóry i wspomaga detoksykacje organizmu. Hamuje procesy sta-
rzenia, wspomagając syntezę włókien skóry właściwej. Reguluje pracę gruczołów łojowych skóry
i wpływa na proces rogowacenia naskórka. Zapewnia skórze zdrowy koloryt, nawilżenie i napięcie.
Wspomaga leczenie trądziku, łojotoku, łupieżu, łuszczycy i wyprysku kontaktowego. Wpływa korzyst-
nie na układ immunologiczny skóry i działa antyalergicznie. Pomaga w walce z cellulitem54.
1.9.6. Suplementacja
- witaminę B12 należy zażywad z witaminą B9, ponieważ duże dawki jednej mogą maskowad
niedobór drugiej;
- odpowiedni poziom witaminy B12 w organizmie może opóz
niad rozwój AIDS.
Podsumowanie
Witaminy rozpuszczalne w wodzie można podzielid według kilku kryteriów ważnych z punktu widze-
nia kosmetologii. Tabela 1. Zestawienie witamin ze względu na pielęgnację skóry przedstawia podział
witamin według ich wpływu na dany rodzaj cery. Z analizy wynika, iż witamina C może byd stosowana
praktycznie do każdego typu cery. Witaminy z grupy B mogą byd również stosowane przy każdej ce-
rze, przy czym, np. witaminę B3 poleca się skórze naczyniowej, B5 suchej, B1 tłustej, a B9 dojrzałej.
Tabela 1. Zestawienie witamin ze względu na pielęgnację skóry
Rodzaj cery Witaminy
normalna C, B3, B5, B7
sucha B3, B5, B7, B12
tłusta C, B1, B2, B6, B7, B12
mieszana C, B1, B6, B7
51
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki..., dz. cyt., s. 24; Molski M., Chemia piękna..., dz. cyt., s. 261; Jak ważne& , dz. cyt.
52
Witaminy i minerały& , dz. cyt., s. 17; Jak ważne& , dz. cyt.
53
Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki, dz. cyt., s. 24; Jak ważne& , dz. cyt.
54
Wydra A., Zastosowanie witamin& , dz. cyt., s. 7-8; Schroeder G., Kosmetyki  chemia& , dz. cyt., s. 50.
56
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
dojrzała C, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12
wrażliwa C, B3, B5, B6, B7,
naczyniowa C, B3, B5, B6, B12
y
ródło: Opracowanie własne na podstawie - Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, dz. cyt.; Wydra A., Zastoso-
wanie witamin, dz. cyt.; Komaszewska E., Witaminy w kosmetykach, dz. cyt.; Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna& , dz.
cyt.; Schroeder G., Kosmetyki  chemia& , dz. cyt; Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna& , dz.
cyt.; Molski M., Chemia piękna, dz. cyt.; Malinka W., Zarys chemii& , dz. cyt
Wpływ witamin na leczenie schorzeo i defektów skóry i jej przydatków obrazuje Tabela 2. Zestawie-
nie witamin ze względu na problem kosmetyczny/rodzaj schorzenia. Witamina C pomocna będzie
w leczeniu cellulitu, rozstępów, blizn, przebarwieo, zmarszczek i różnych alergii. Witamina B1 leczy
trądzik i łojotok, witamina B2 trądzik różowaty, a witamina B7 czyraki i owrzodzenia. Witamina B3
zapobiega powstawaniu teleangiektazji. Witamina B5 zalecana jest w pielęgnacji włosów i przeciw
zmarszczkom. Witamina B9 i B12 wspomoże walkę z cellulitem i rozstępami.
Tabela 2. Zestawienie witamin ze względu na pielęgnację skóry
Problem kosmetyczny/schorzenie Witaminy
cellulit C, B3, B5, B6, B12
rozstępy, blizny C, B5, B6, B7, B9, B12
przebarwienia C, B5, B7
zmarszczki C, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12
trądzik, łojotok B1, B2, B3, B5, B6, B7, B12
trądzik różowaty B2, B5
alergie C, B1, B5, B6, B7, B12
pielęgnacja i choroby włosów B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9
pielęgnacja i choroby paznokci B1, B2, B7
łupież B1, B2, B3, B6, B7
teleangiektazje C, B3, B6
łuszczyca B3, B5, B7, B12
czyracznośd, owrzodzenia B1, B7
y
ródło: Opracowanie własne na podstawie  Tamże.
Działanie kosmetyczne, jakie wywierają witaminy rozpuszczalne w wodzie na skórę, włosy i paznokcie
zostało zestawione w Tabeli 3. Zestawienie witamin ze względu na działanie pielęgnacyjne. Witamina
C działa m.in. rozjaśniająco, złuszczająco, regenerująco, przeciwzapalnie i przeciwzmarszczkowo. Wi-
tamina B1 będzie działała głównie przeciwłojotokowo, złuszczająco i przeciwzapalnie. Podobnie wi-
tamina B2. Natomiast witamina B3 wykazuje przede wszystkim działanie wzmacniające naczynka
krwionośne. Witamina B6 i B7 nawilży, rozjaśni, zregeneruje skórę oraz zadziała przeciwłojotokowo,
57
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
przeciwstarzeniowo i przeciwzapalnie. Witamina B9 ma działanie regenerujące i przeciwstarzeniowe.
Natomiast witamina B12 nawilżające, przeciwzapalne, przeciwstarzeniowe i  łojotokowe.
Tabela 3. Zestawienie witamin ze względu na działanie pielęgnacyjne
Działanie Witaminy
nawilżające B3, B5, B7, B12
antyoksydacyjne C
rozjaśniające C, B3, B5, B7
złuszczające C, B1, B3, B12
przeciwłojotokowe B1, B2, B3, B5, B6, B7, B12
regenerujące C, B5, B6, B7, B9
przeciwstarzeniowe C, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12
wzmacniające naczynka krwionośne C, B3, B6
przeciwzapalne C, B1, B3, B5, B6, B7, B12
y
ródło: Opracowanie własne na podstawie  Tamże.
Witaminy rozpuszczalne w wodzie mają szerokie zastosowanie w preparatach kosmetycznych. Samo
stosowanie witamin w kosmetykach jest jednak niewystarczające ze względu na niski procentowy
udział w recepturze kosmetyku, co można zauważyd analizując składy kosmetyków. Dlatego też pie-
lęgnację kosmetykami powinno się uzupełniad suplementacją witaminową.
Bibliografia
1. Baokowski E., Biochemia. Podręcznik dla studentów studiów licencjackich i magisterskich, MedPharm Pol-
ska, Wrocław 2006
2. Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetologia pielęgnacyjna i upiększająca. Twarz, Szyja, Dekolt,
Nowa Era, Warszawa 2013
3. Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, WSiP, Warszawa 1999
4. Frydrych A., Witaminy w kosmetykach,  Expert Anti Aging , 2008, 13
5. Holak E. i in., Biologia. Vademecum maturalne 2009, Operon, Gdynia 2008
6. Jak ważne są witaminy w naszej codziennej diecie, www.fitruda.blogspot.com/2012/08/jak-wazne-sa-
witaminy-w-naszej.html
7. Kalioska A., Po co skórze suplementy,  Expert Anti Aging , 2008, 13
8. Kłych A., Kosowska A., Jurczak T., Witaminy, http://biochem.sum.edu.pl/uploaded/10Witaminy.pdf
58
Wpływ witamin rozpuszczalnych w wodzie na skórę i jej przydatki
9. Komaszewska E., Witaminy w kosmetykach,  Aptekarz Polski , 2010, 41(19),
www.aptekarzpolski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=526&Itemid=66
10. Malinka W., Zarys chemii kosmetycznej, Volumed sp. z o.o., Wrocław 1999
11. Molski M., Chemia piękna, PWN, Warszawa 2009
12. Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010
13. Oydeis Nemo, Witaminy prawda i mity, www.biotechnologia.uni.opole.pl/biblioteka/docs/WITAMINY-
PRAWDA-I-MITY.pdf
14. Pyłka-Gutowska E., Biologia, Oświata, Warszawa 1993
15. Rożnowska K., Witaminy i biopierwiastki, Wyd.2., Emilia, Kraków 1997
16. Schroeder G. (red.), Kosmetyki  chemia dla ciała, Cursiva, Inowrocław 2011
17. Witamina B-kompleks, Solgar, http://www.solgar.pl/media/pdf/ulotki/Witamina_B-kompleks.pdf
18. Wydra A., Zastosowanie witamin w kosmetologii, www.copywriting-
kosmetyczny.pl/artykuly/serwis%20kosmetologiczny/Zastosowanie%20witamin%20w%20kosmetologii.pdf
59