6075429868

Z zagadnień resocjalizacji nieletnich 17

domów na Galicyjski Wydział Krajowy we Lwowie, który zmagał się z problemami finansowymi. Dopiero z pieniędzy zebranych przez społeczeństwo z okazji 60-lecia panowania cesarza Franciszka Józefa I powstała osada rolnicza dla nieletnich. Zakład ten mieścił się w Przedzielnicy pod Przemyślem, a został oddany do użytku w 1914 r. Wcześniej, w 1912 r., został założony Śląski Krajowy Zakład w Cieszynie. Było tam 150 miejsc dla chłopców, którzy kierowani byli na mocy postanowień sądowych za złe prowadzenie, lub gdy byli sierotami. Chłopcy byli przyjmowani od 14. roku życia, zasadniczo na trzy lata, lecz mogli być zatrzymywani do osiągnięcia pełnoletniości w razie braku poprawy zachowania. Środkami wychowawczymi były: nauka, praca i rozrywki²¹.

Kolejny etap rozwoju wychowania poprawczego w Polsce to okres dwudziestolecia międzywojennego. Sprawy związane z sądownictwem oraz z wykonywaniem kary uznano za pierwszoplanowe. Na tworzenie programu wychowania poprawczego, jego ugruntowania się w teorii i praktyce, miały wpływ przepisy rządowe oraz inicjatywy naukowe i społeczne podejmowane przez różne środowiska²².

W roku 1926 powstała Liga Opieki nad Dzieckiem Opuszczonym i Zaniedbanym, która objęła kuratelę niedostosowanych chłopców do lat 14. W Warszawie dwa lata później powstało Koło Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą. Jego założyciele dążyli do utworzenia sieci świetlic, w których miano udzielać dzieciom pomocy w nauce, dożywiać oraz organizować im czas wolny²³.

Na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości RP z 15 stycznia 1926 r. wyodrębniono oddziały dla nieletnich w zakładach karnych. Dwa pierwsze powstały w Warszawie i przeznaczone były dla chłopców do 17. roku życia. Kolejne dla dziewcząt powstały w Fordonie, Tarnowie i w Warszawie²⁴.

W dniu 7 lutego 1919 r. Naczelnik Państwa Polskiego podpisał dekret

0    utworzeniu sądów dla nieletnich²⁵. Na mocy tego dekretu 26 lipca 1919 r. minister sprawiedliwości Leon Supiński wydał Rozporządzenie w przedmiocie urządzenia sądów dla nieletnich²⁶. Zgodnie z tym dokumentem dnia

1    września 1919 r. zostały utworzone sądy dla nieletnich w Warszawie, Łodzi i w Lublinie. Rozpatrywały one wszystkie sprawy karne przeciwko nielet-

²¹    Ibidem, s. 84.

²²    D. Ra ś, Rys historyczny penitencjarystyki i resocjalizacji polskiej, [w:] Teoria i praktyka resocjalizacyjna wobec współczesnych zachowań dewiacyjnych w Polsce i Republice Czeskiej, red. A. Szecówka, B. Koukola, P. Kwiatkowski, Wrocław 2008, s. 22.

²³    A. B a r c z y k, P.P. Barczyk, Wybrane zagadnienia historii resocjalizacji, Kraków 1999, s. 126.

²⁴    Ibidem, s. 128.

²⁵    llz.U. z 1919 r. nr 14, poz. 171.

²⁶Dz.U. z 1919 r. nr 63, poz. 378.