6075430237

Część I. Wpra

powo ujemnym i u których nie występuję choroby układu bodź-

iż rozpoznanie gorączki ustala się, gdy temperatura mierzona w ustach wynosi >38°C. Aczkolwiek w codziennej praktyce za istotne klinicznie podwyższenie temperatury u pacjentów ho-

wskazuje wzrost temperatury mierzonej w ustach bez odpowiedniej zmiany temperatury moczu. Wypicie gorącego napoju powoduje przejściowy wzrost temperatury mierzonej w ustach nawet o 2'C, już jednak po 5 minutach wzrost nie przekracza 0,3° C [2],

Ważne jest określenie typu gorączki. Wyróżnia się gorączkę przerywaną (z epizodem normotermii każdego dnia), gorączkę ciągłą (z niewielkimi dobowymi wahaniami [np. <0,3°C), wska-

epizodami gorączki, pomiędzy którymi występuje kilkudniowa

wej). Pojedynczy epizod gorączki w ciągu dnia jest typowy dla ropnia wątroby lub ostrego zapalenia dróg żółciowych, natomiast dwukrotne epizody występują przy rzeżączkowym zapaleniu wsierdzia. Utrzymujące się pomimo antybiotykoterapii sta-

polekowym, chorobom nowotworowym, ropniom, zakażeniom

Podejrzenie hipotermii (temperatura mierzona w ustach <35" C) wymaga potwierdzenia. Wypicie schłodzonej wody obniża temperaturę w ustach o ok. 0.6’C na czas 5 minut (2). Fałszywie ujemne wyniki mogą natomiast wystąpić przy pomiarze

d ^P£^Zypa{|^{kU pomia}™ 'emperatury w ustach j>ray szybkim od-

peratura mierzona w ustach). Poszukując przyczyn hipotermii należy rozważyć ekspozycję na zimno, zanurzenie, niedoczynność tarczycy, sepsę, niedoczynność nadnerczy. W przypadku

Oddychanie

Istotnym elementem badania przedmiotowego u pacjentów zarówno wentylowanych, jak i niewentylowanych mechanicznie jest ocena wysiłku oddechowego oraz częstości i typu oddychania. Udział dodatkowych mięśni oddechowych jest typowy dla obrzęku płuc, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), zaostrzenia astmy i zapalenia płuc. Stwierdza się go w badaniu przez oglądanie i obmacywanie mięśni mostkowo--obojczykowo-sutkowych lub mięśni międzyżebrowych. W razie nagłego przyspieszeniu oddychania, tachypnoe (>25 odde-chów/min) należy przeprowadzić badanie, w którym powinno się bezzwłocznie ocenić, czy chory ma objawy sinicy centralnej (sinawe zabarwienie czerwieni wargowej lub błony śluzowej dna jamy ustnej) czy sinicy obwodowej (sinawe zabarwienie palców rąk i stóp, bez zmian w obrębie ust i błon śluzowych). Sinica obwodowa może występować w przebiegu hipoksji, a także przy prawidłowym wysyceniu hemoglobiny tlenem, np. na skutek silnego skurczy naczyń obwodowych, któremu towarzyszy oziębnięcie konczyn i upośledzony przepływ przez naczynia włosowate

Tachypnoe (>25 oddechów/min) wtórnemu do hipoksji prawie zawsze towarzyszy odruchowa tachykardia. Spoczynkowe tachypnoe występuje w chorobach układu krążenia i układu oddechowego, ale także w przebiegu gorączki, bólu, niedokrwistości, nadczynności tarczycy, wzdęć brzucha, porażenia mięśni oddechowych, otyłości lub kwasicy metabolicznej. Tachypnoe u chorego po utracie przytomności lub z bólem w klatce piersiowej wymaga wykluczenia zatorowości płucnej. Natomiast u chorego z wywiadem ortopnoe nasuwa się podejrzenie obrzęku płuc, płynu w jamach opłucnej, czy też obu tych schorzeń jednocześnie. Tachypnoe stwierdzane podczas próby odzwyczajania chorego od mechanicznej wentylacji, jest czynnikiem złym prognostycznie [3].

Spłycony oddech (hypopnoe) rozpoznaje się przy płytkich lub wolnych oddechach z częstością poniżej 10 na minutę. Przyczynami mogą być ciężka niewydolność układu krążenia lub układu oddechowego, sepsa, substancje psychoaktywne (np. leki uspokajające i nasenne, narkotyki, alkohol) lub choroby ośrodkowego

wym, zapalenie opon mózgowych). Spłycenie oddechu może

Tabela 4-1. Klasyfikacja zaburzeń oddychania
Charakterystyka	Prawdopodobna przyczyna	Eponim/klasyfikacja
Szybkie i głębokie oddechy	Kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy	Oddech Kussmaula
Chrapanie oraz bezdechy w trakcie snu	Zespół bezdechu sennego
Powtarzający się cykl coraz szybszych i głębszych oddechów, które po osiągnięciu maksimum ulegają spłyceniu i zwolnieniu aż do bezdechu	Niewydolność serca Ciężkie uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego Niewydolność oddechowa Choroby nerek (mocznica)	Oddech Cheyneb-Stofcesa
Nieregularne oddechy z okresami bezdechu	Uszkodzenie rdzenia przedłużonego	Oddech Biota
Oddech zupełnie niemiarowy z przedłużającymi się	Ciężkie uszkodzenie rdzenia przedłużonego	Oddech ataktyczny
Zatrzymanie oddechu, pojedyncze wzdychania,.łapa-	^Uk,3dUk'^ąŻen"*****	Oddech agonalny

42