6125494952

Wstęp 9

Badaczka opisuje podejście skoncentrowane na odbiorcy, koncepcji interakcyjnej i modelu kompetencji wielorakich (krytycznym i poznawczym) oraz na ujęciu funkcjonalnym. Ogonowska wskazuje także na negatywne konsekwencje analfabetyzmu medialnego, w tym na różne formy społecznego wykluczenia oraz kryzys państwa obywatelskiego.

Anna Kołodziejczyk rozpatruje natomiast problem funkcjonowania współczesnej rodziny w świecie nowych mediów w kontekście wieku jej członków, typu relacji rodzinnych oraz kształtowania właściwych sposobów korzystania z nich (mediacji). Kołodziejczyk zwraca uwagę na rodzinne wzorce użytkowania mediów, wskazując zarówno na ich formy aktywne (restrykcyjne i instruktyw-ne) oraz bierne (wspólne oglądanie, monitorowanie oferty medialnej).

Mariusz Makowski upatruje szansę edukacji psychologicznej w wykorzystaniu popularnych seriali telewizyjnych. Posiłkując się przykładem serialu Bez tajemnic, emitowanego na kanale HBO, badacz pokazuje jego rolę w kształtowaniu świadomości na temat psychoterapii wśród widzów. Makowski konstatuje, że uczenie przez media, także przy uwzględnieniu odpowiednio dobranych programów rozrywkowych czy seriali, może przyczynić się do wzrostu wiedzy na temat psychologii jako dziedziny badań, wiedzy naukowej oraz stosowanej.

W części drugiej, zatytułowanej „Pułapki medialnej rzeczywistości i psychologia odbioru”, znajdują się teksty pięciu badaczy. Pierwszy z nich, Krzysztof Mudyń, opisuje rolę mediów w społecznym konstruowaniu rzeczywistości. Na przykładzie fikcyjnej postaci Sherlocka Holmesa autor śledzi poszczególne fazy obiektywizacji jej idei (od formy subiektywnej konceptualizacji do materializacji), aż do momentu, w którym postać ta staje się pełnoprawnym elementem społecznej rzeczywistości. Przykład ten prowadzi Mudynia do wniosku o randze wspólnie podzielanych fikcji oraz doświadczeń tworzonych przez media w procesie społecznego konstruowania obrazu świata oraz uzgadniania znaczeń i statusów jego poszczególnych fragmentów. Z problematyką tą koresponduje artykuł Lecha Górniaka, który podejmuje próbę ukazania podobieństw między zaufaniem interpersonalnym a zaufaniem do mediów jako „personifikowanych obiektów wieloosobowych”. Górniak analizuje także negatywne konsekwencje deficytu zaufania względem mediów oraz wpływ tego stanu rzeczy na postawy społeczne odbiorców.

Autorzy kolejnego artykułu, Konrad Maj i Przemysław Matul, analizują wpływ sugestii tekstowej oraz obrazowej w przekazie wideo. Na podstawie wyników eksperymentu z udziałem pracowników jednej w warszawskich korporacji, wykorzystując celowo spreparowane reportaże, zbadali siłę sugestii i wpływu dezinformacji na procesy interpretacji przekazu. Maj i Matul opisali czynniki determinujące podatność na manipulację. Niejako przedłużeniem tej problematyki jest artykuł Tatiany Popadiak-Kuligowskiej, która analizuje kwestię oddziaływania mediów, a w szczególności telewizyjnych reklam. Autorka