6295504663

Roszczenie o odsetki..

waloryzacji, a ściślej bez zaspokojenia podniesionego roszczenia waloryzacyjnego, pozostawia otwartą kwestię jego realizacji i jednocześnie powoduje konieczność odliczenia uiszczonej kwoty' od kwoty należnej w wysokości zwaloryzowanej.

II. Jednoznaczne określenie charakteru prawnego uprawnienia do żądania waloryzacji świadczenia pieniężnego w sposób oczywisty rzutuje na rozwiązanie dalszych, szczegółowych problemów z waloryzacją związanych. Jednym z nich jest bez wątpienia problem odsetek, będących dla wierzyciela swoistą formą wynagrodzenia za używanie przez inną osobę jego pieniędzy lub rzeczy zamiennych bądź za opóźnienie w zapłacie wymagalnej sumy pieniężnej lub za utratę możliwości używania sumy pieniężnej podlegającej zwrotowi, wyłożonej w interesie innej osoby⁹. W warunkach stabilnej gospodarki sam kapitał ma wartość niezmienną, a odsetki stanowią dochód właściciela kapitału, rekompensujący mu jednocześnie brak możliwości używania tego kapitału we własnym interesie i na własne potrzeby. W warunkach inflacji natomiast właściciel otrzymuje po waloryzacji równowartość swojego kapitału według wartości, jaką on posiada w momencie zwrotu. Rekompensata uzyskiwana w efekcie waloryzacji przerzuca ciężar ryzyka związanego z inflacją na dłużnika. Fakt ten w znacznej mierze powinien być rozstrzygający przy określaniu wzajemnej relacji pomiędzy roszczeniem o odsetki a roszczeniem o waloryzację. Skoro ciężar ten ponosi zobowiązany, ryzyko zaś właściciela zostaje zniesione lub zminimalizowane, to korzyść wierzyciela wydaje się być oczywista.

Oba roszczenia mają charakter roszczeń ubocznych, związanych z tym samym roszczeniem głównym, a mianowicie roszczeniem o wykonanie świadczenia pieniężnego. W związku z tym może powstać problem - kiedy i od jakiej kwoty należy zasądzić odsetki: nominalnej wartości długu, wartości zwaloryzowanej lub też może różnicy pomiędzy tymi wartościami. Nie mniej istotne wydaje się też pytanie - od jakiego momentu można i należy zasądzić odsetki na rzecz uprawnionego?

Roztrzygnięcie postawionych problemów wymaga jednak uprzedniego roztrzygnięcia o jakie odsetki w danym wypadku chodzi. W prawie cywilnym bowiem odsetki nie mająjednorod-

45