6570141589

stabilną jej koncentrację. Dziś rośnie rola pozostałych regulatorów bilansu cieplnego -dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych.

Naukowcy dotychczas zidentyfikowali ponad 30 z nich. W tabeli znajduje się ich pięć. Uznano je za najważniejsze ze względu na udział, jaki biorą one w pochłanianiu promieniowania podczerwonego.

Nazwa gazu Efektywność pochłaniania promieniowania podczerwonego w

porównaniu do C02 Procentowy udział w efekcie cieplarnianym

C02 - dwutlenek węgla 1 50

CH4 - metan 30 18

NOx - metan 150 6

03 - ozon 2000 12

Freony 10-20000 14

Dwutlenek węgla od najdawniejszych czasów pomaga Ziemi w regulowaniu temperatury. Jednak rozwijający się przemysł, motoryzacja, karczowanie lasów, powodują wzrost koncentracji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych w atmosferze. Ta zwiększająca się koncentracja gazów cieplarnianych uniemożliwia przychodzącej energii opuszczenie Ziemi. Energia oddawana jest mniejsza od przyjmowanej. Temperatura rośnie więc tak długo, aż ustali się nowy stan równowagi. To z kolei prowadzi do globalnego ocieplenia klimatu na Naszej Planecie. Zjawisko to wykrył w 1861 roku irlandzki fizyk John Tyndall (1820-1893).

Część gazów dopływających do atmosfery jest wynikiem naturalnych procesów zachodzących na Ziemi. Jednak większość dostarcza działalność przemysłowa człowieka. Ta ostatnia właśnie powoduje nasilenie się efektu cieplarnianego i podnoszenie się średniej temperatury na Ziemi.

Popatrzmy na naszą tabelę. Największy udział w powstawaniu efektu cieplarnianego ma dwutlenek węgla osiągający 50%. Jest go po prostu najwięcej w atmosferze. Przyjmujemy, że jego zdolność pochłaniania promieniowania podczerwonego wynosi 1, aby łatwiej było nam porównać do niego inne gazy cieplarniane.

Drugim gazem mającym największy po dwutlenku węgla bo 18% udział w powstawaniu efektu szklarniowego jest metan. Gaz ten jest wytwarzany głównie przez bakterie biorące udział w procesach rozkładu szczątków roślinnych i zwierzęcych. Ponadto wydziela się podczas beztlenowego rozkładu odchodów zwierząt oraz w procesach spalania substancji organicznej. Naturalne ekosystemy i tereny upraw łącznie emitują 75,2% metanu. Za nadmiar tego gazu w atmosferze odpowiada głównie przemysł wydobywczy i składowanie odpadów organicznych na wysypiskach. Nie pozostaje to bez znaczenia, gdyż metan jest 30 razy bardziej zdolny pochłaniać promieniowanie podczerwone niż C02.

Najmniej do atmosfery emitowanych jest tlenków azotu, stąd mają one najmniejszy 6% wpływ na kształtowanie klimatu ziemskiego. Najbardziej aktywny tlenek azotu N20 ma 150-krotnie większą efektywność w absorbowaniu ciepła niż C02. Jego wzrost ilościowy powodowany jest przez emisję gazów spalinowych w energetyce i transporcie oraz przez produkcję i stosowanie nawozów azotowych.