672580916

Elipsa — Epanalepsa 29

Punkt kulminacyjny. Ramy kompozycyjne. Realia. Relacja. Rezo-ner. Rozwiązanie akcji. Rozwój akcji. Sobowtór. Sytuacja. Temat. Tendencja. Teza. Tlo. Topografia. Treść. Typ. Uwertura. Warstwa. Wątek. Węzeł dramatyczny. Wizja. Zawiązanie. Zdarzenia.

Elipsa. Konstrukcja, uj której do

pełnej budowy gramatycznej brak

jakiejś części, np. orzeczenia. Np.:

Górą cyprysy, a u) dole Gaje oliume.

Szczyty z chmurą na czole,

W blasku przedziwne.

(W. Broniewski: Persja).

Elizja. Wypadanie jednej z dinu samogłosek, jeśli pierwszy z sąsiadujących z sobą wyrazów kończy się, a drugi zaczyna samogłoską. Występuje przy recytacji wierszy uj grece, łacinie i językach romańskich (np. uj łacinie: nequ(e) arcu, sata (e)st).

Elogium (Pochmała). Mowa pochwalna (np. wygłaszana w Akademii przez nowego członka ku czci poprzednika), pochwalny napis na nagrobku itp. Np. J. Kochanowski:    Nagrobek Tę-

czyńshiemu.

Por. Panegiryk.

Elukubracja. Pozbawiony wartości utwór, któremu poświęcono wiele żmudnej pracy.

Emendacja. Edytorskie poprawienie zniekształceń tekstu, sprostowanie błędu.

Por. Filologiczna metoda edytorska.

Emfaza. Silne zabarwienie emocjonalne, napięcie uczucia.

Enarracja. Edytorskie wyłożenie rzeczy podanej w tekście dzieła.

Por. Filologiczna metoda edytorska.

Enchirydion. Krótki podręcznik, zwykle przeznaczony dla samouków.

Encyklopedia. Wydawnictwo zawierające w alfabetycznym układzie haseł informacje z różnych dziedzin albo z jednej dziedziny wiedzy (ogólna lub specjalna).

Enigmat zob. Zagadka.

Enjambement zob. Przerzutnia.

Enklityka. Wyraz jednosylabowy, który może łączyć się w jedno-akcentową grupę z wyrazem poprzedzającym (w języku polskim wyrazy znaczeniowo niesamodzielne, jak np. zaimki itp.). Takie obojętne akcentowo wyrazy dają swobodę przy metrycznej organizacji akcentów w wierszu (np. powiedz mi).

Por. Proklityka.

Envoi zob. Posłanie.

Epanados (Symploka). Konstrukcja łącząca anaforę z epiforą. Np.: Strumyk lubi uj dolinie,

Sarna lubi uj gęstwinie,

W gaju lubi ptaszyna ;

Lecz dzieiuczyna... Dziewczyna ! Lubi, gdzie niebieskie oko.

Lubi i gdzie czarne oko,

Lubi, gdzie lucsole pieśni,

Lubi i gdzie smutne pieśni;

Sama nie mie, gdzie lubi,

Wszędzie serce zgubi.

(S. W i t uj i c k i: Gdzie lubi).

Epanafora zob. Anafora.

Epanalepsa. Powtórzenie przedzielone innymi wyrazami albo rozpoczęcie zdania zakończeniem poprzedniego. Np.: