6404670958

Monika Piątkowska

fizyczną generującą wydatek energetyczny rzędu minimum 1500 MET2-min/tydzień lub (2) codziennie podejmowały umiarkowaną intensywną lub lokomocyjną aktywność fizyczną skutkującą wydatkiem energetycznym minimum 3000 MET-min/ tydzień;

2.    Grupa utrzymująca aktywność fizyczną na umiarkowanym poziomie. Zakwalifikowano do niej osoby, które spełniały jedno z następujących kryteriów: (1) przez co najmniej trzy dni w tygodniu podejmowały intensywną aktywność fizyczną trwającą każdego dnia 20 minut lub (2) podejmowały przez co najmniej pięć dni w tygodniu umiarkowaną aktywność fizyczną lub (3) chodziły w tym okresie przez co najmniej 30 minuty każdego deklarowanego dnia, bądź też (4) podejmowały przez co najmniej pięć dni w tygodniu umiarkowaną, intensywną lub lokomocyjną aktywność fizyczną generującą wydatek energetyczny rzędu minimum 600 MET-min/tydzień;

3.    Grupa o niskim poziomie aktywności fizycznej. Zakwalifikowano do niej osoby, które nie wykazywały żadnej aktywności fizycznej bądź też ich aktywność fizyczna nie generowała wydatku energetycznego rzędu 600 MET-min/tydzień.

Dodatkowe pytania dotyczyły stopnia intensywności wykonywanego wysiłku fizycznego w czterech obszarach aktywności fizycznej, którymi były: 1) aktywność fizyczna podejmowana w pracy zawodowej (określona jako „praca”); 2) aktywność fizyczna związana z przemieszczaniem się z miejsca na miejsce (określona jako „lokomocja"); 3) aktywność fizyczna związana z wykonywaniem prac w i wokół domu (określona jako „dom”) oraz 4) aktywność fizyczna podejmowana w czasie wolnym (określona jako „rekreacja”). Respondenci określali, jak bardzo byli aktywni w danym obszarze w skali trzystopniowej: 1) bardzo mało lub w ogóle, 2) trochę, 3) bardzo. Odpowiedzi przeliczono na punkty w skali Likerta przyznając 1 pkt dla odpowiedzi „bardzo mało lub w ogóle”, 2 pkt - „trochę” oraz 3 pkt - „bardzo”.

Ostatnie badane zagadnienie stanowiła ocena przez uczestników ich najbliższej okolicy pod kątem stworzonych tam możliwości prowadzenia aktywności fizycznej. Respondenci określali, na ile zgadzają się z przedstawionymi opiniami - 1) zdecydowanie się zgadzam; 2) raczej się zgadzam; 3) raczej się nie zgadzam; 4) zdecydowanie się nie zgadzam. Odpowiedzi przeliczono na punkty w skali Likerta, przyznając 1 pkt dla odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam”, 2 pkt -„raczej się zgadzam", 3 pkt - „raczej się nie zgadzam" oraz 4 pkt - „zdecydowanie się nie zgadzam”.

Analizę statystyczną obejmującą statystykę opisową i analityczną przeprowadzono z zastosowaniem komputerowego pakietu PASW (ang. Predictive Analytics Software) w wersji 18,0.

Wyniki badań_

Ostatecznie analizie poddano dane, które uzyskano od 1024 osób, wykluczając z analizy wyniki czterech respondentów, którzy deklarowali aktywność fizyczną przekraczającą 16 godzin na dobę. Komitet Naukowy IPAQ zaleca odrzucenie takich wyników [9],

Stosownie do zaleceń związanych z metodologią IPAQ otrzymane wyniki przedstawia się wg poziomów aktywności fizycznej. Na podstawie tej klasyfikacji 33,5% Polaków charakteryzuje się wysokim, 32,3% -umiarkowanym, a 27,9% - niskim poziomem aktywności fizycznej (AF). Wartości nie sumują się do 100%, ze względu na braki danych. Średni wydatek energetyczny związany z aktywnością fizyczną całej badanej grupy (N = 1024) wyniósł x = 2331,26 (± 2159,43) MET min/tydzień (min = 0 MET min/tydzień, max = 9639,0 MET min/tydzień). Jak zadeklarowali Polacy, w dni powszednie spędzają na siedząco średnio 343 min, czyli blisko 6 godzin.

Sprawdzano, czy wiek badanych jest czynnikiem różnicującym poziom podejmowanej przez nich aktywności fizycznej. Rozważania powiązań pomiędzy zmiennymi oparto na ocenie siły i kierunku związków opisanych korelacją Pearsona. Współczynniki korelacji pomiędzy zmiennymi przedstawiono w tabeli 2.

Weryfikację, czy istnieje związek pomiędzy wiekiem badanych a poziomem ich aktywności fizycznej, przeprowadzono na podstawie uprzednio wykonanej analizy korelacji, w której uzyskano istotny statystycznie współczynnik korelacji o wartości r = -0,141. Zmienna „wiek” jest zatem bardzo słabo ujemnie skorelowana ze zmienną „aktywność fizyczna”. Im starsza osoba, tym mniejsza jest jej aktywność fizyczna (R¹ = 0,021). Tę liniową zależność przedstawiono w sposób graficzny na rycinie 1. Analiza statystyczna nie wykazała związku

1

Intensywność aktywności fizycznej wyrażona jest w jednostkach MET, gdzie 1 MET (równoważnik metaboliczny) odpowiada zużyciu tlenu w spoczynku i wynosi 3,5 ml tlenu/kg masy ciała na minutę [Biernat E, Stupnicki R: An overview of internationally applicable questionnaires designed for assessing physical actń/ity. Physical Education and Sport, 2005, 49: 32-42). Dzięki temu możliwe jest ustalenie całkowitego wydatku energetycznego (EE) w ciągu tygodnia [EE = MET * tygodniowy wysiłek (min)].