683539957

Sytuację tę przedstawia wykres:

me ruszaj się

W innym ujęciu lektury akcja i jej główny bohater pies mogą zostać potraktowani alegorycznie. Pod postacią opisanego zwierzątka kryje się bowiem niepodważalne znaczenie: pies - przyjaciel. Dzieci, obecne w przedstawionym zdarzeniu, na początku nie rozumieją lub nie odczuwają potrzeby przyjaźni. Dopiero po utracie i wysiłku odnalezienia psa-przyjaciela doceniają jego wartość. Ten sposób odczytania tekstu jest wyższym stopniem umiejętności postępowania z warstwą sensów i znaczeń utworu literackiego, takim, w którym istotne są struktury wyższego rzędu, figury semantyczne. Alegoria jako chwyt obrazowy jest dzieciom znana z bajek, w których rozpoznają one w sposób arefleksyjny w chorym kotku, upartym osiołku czy przemądrzałej sowie cechy własne lub kolegów. Przeniesienie tego doświadczenia semantycznego na opowiadania prozą wymaga przejścia czytelnika od odbioru faktycznego do rozumiejącego.

Kolejny próg rozpoznawania znaczeń ma charakter symboliczny. Taki sposób odbioru wymaga jednak umiejętności wiązania utworów literackich ze źródłami mitycznymi. Koncepcja ta, według Frye’a, pozwala odbiorcy w poszukiwaniu „wzorców jednoczącego znaczenia” sięgać do praobrazów¹. Krytyka tematyczna bowiem, powołując się na lekturowe doświadczenie czytelnika, akcentuje fakt, że w miarę upływu czasu gubi on porządek znaczeń, preferując temat utworu. Temat zaś może występować w trzech ujęciach: przedmiotowym, alegorycznym i mitycznym. To ujęcie mityczne ma

50

1

Por. N. Frye, Mit, fikcja i przemieszczenie, przeł. E. Muskat-Tabakowska, [w:] Studia z teorii literatury, Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego", t. I, pod red. M. Głowińskiego. H. Markiewicza, Wrocław 1977. s. 289-309.