od żyznych równin nadrzecznych, nasypane zostały przez wody dawnych strumieni, błąkających się po całej powierzchni niziny i zarzucających ją swymi osadami. Częściowo są to płaskie niezmiernie a rozległe stożki napływowe połączone i zlewające się z sobą, poczynające się u wylotów karpackich dolin, gdzie z głębi gór przebywające rzeki wkraczały w niż, traciły tu spadek i upuszczały niesione masy żwirów i piasków. Większość piasków niżowych ułożona została — podobnie i w podobnych warunkach jak dalej na północy na obszarze Wielkiego Niżu polskiego — przez wody lodowca, który w epoce dyluwialnej do samych Karpat się podsunął.
»Wielki musiał w porze tajania tej potężnej czaszy lodowej panować zamęt hydrograficzny; wód była ogromna obfitość, a brakło im swobodnego odpływu, który ku północy tamował lód, ku południowi grobla podgórza i Karpat. W tym strasznym zamęcie wodnym powstawały olbrzymie jeziorzyska, których wody prędko się piętrzyły i rozlewały na ogromnych przestrzeniach. Ze wszystkich stron spływało do tych jeziorzysk tysiące strug wodnych, potoków i rzek wezbranych. Wody parły i z pod lodowca i z powierzchni jego liczne rynny wiecznie wodą bryzgały i z Karpat szły dzisiejsze, burzliwsze naonczas rzeki. Błyskawicznie zaimprowizowane jezioro zasypywały wrndy, naniesionym przez się materyałem; dzika delta, powstawała przy delcie, a że w tym chaosie i wody kierunki biegu zmieniały i granica między wodą jeziorzysk i suchego lądu szybko się przeobrażała, powstawały pokłady piasków o silnie zmiennej wielkości ziarna i o chaotycznie zmiennym kierunku uławice-nia. Niespokojny w najwyższym stopniu typ ułożenia wrarstwr, oto główna cecha, która wyróżnia utwory wód dyluwualnych od utworów wód Wisły. Pokłady piasków dyluwualnych ulegały jednak jeszcze innym przeobrażeniom. Jeziorzyska, które na krawędzi czaszy lodowcowej prędko się tworzyły i rosły, prędko też znikały — zarówno dzięki szybko postępującej działalności osadowrej wród burzliwrych, jak częściej może, a prędzej dokonującemu się odpływrowi wród jeziornych. Jeziora piętrzyły się tylko dzięki barykadzie lodów, jeśli tedy w owym potężnym jeszcze ale silnie popękanym murze lodowym znalazły, albo parciem swem wytworzyły wody jeziorzysk rynny odpływu, wtedy prędzej niż powstały, znikały jeziorzyska. Podczas tak
56