7186602916

Prawo azylu we współczesnej Francji

tarnych w 1986 roku¹. W nowym rządzie minister praw wewnętrznych, Charles Pasqua, zapoczątkował serię inicjatyw zaostrzających politykę imigracyjną oraz reformujących kodeks obywatelski (codę de la nationalite). Ze względu na rządy kohabitacyjne, aktywność socjalistycznego prezydenta oraz ostrą krytykę organizacji broniących praw imigrantów, nie udało się przeforsować daleko idących zmian, a Francja miała pozostać otwarta dla imigrantów i jednocześnie prowadzić politykę integracji.

Pod koniec lat 80., po wygranej lewicy i reelekcji F. Mitteranda na stanowisko prezydenta, rząd kontynuował politykę liberalną i ochronę praw obcokrajowców. Jednocześnie zwalczano nielegalną imigrację. Utworzono też Wysoką Radę ds. Integracji dla oceny środków prowadzących do integracji imigrantów w życiu społecznym i gospodarczym Francji. I choć to lewica wygrała wybory w 1988 roku, sondaże wskazywały, że 1/3 Francuzów sympatyzowała ze stanowiskiem Frontu Narodowego w kwestii polityki imigracyjnej. Kolejne wybory w 1993 roku potwierdziły te nastroje, gdy do władzy doszła prawica zdecydowana na niezwykle restrykcyjną politykę firmowaną słynnym w przyszłości sloganem Limmigration zero².

Podczas całego dziesięciolecia, od początku lat 80., imigracja pozostawała jednym z najważniejszych problemów życia politycznego, choć obecność obcokrajowców we Francji nie zmieniała się znacznie - jak wskazują badania: w 1982 roku obcokrajowcy stanowili 6,8% całej populacji, natomiast w 1993 roku - 6,4%. Imigracja o charakterze stałego pobytu utrzymywała się wciąż na niskim poziomie: między 100 a 150 tys. na rok; także liczba uchodźców i oczekujących na azyl nie podlegała znaczącym zmianom (od 20 do 25 tys. na rok)³. Radykalne zmiany wprowadzone ustawą Charlesa Pasąua z 1993 roku miały docelowo doprowadzić do zmniejszenia liczby imigrantów. Nowa ustawa wprowadziła ograniczenia oraz nowe regulacje odnośnie do prawa azylu, łączenia rodzin, małżeństw mieszanych, pomocy społecznej, warunków wjazdu oraz pobytu na terytorium Francji. Atakowała bezpośrednio prawa obcokrajowców, ograniczała ich prawa obywatelskie (civiqu.es), np. do odwołania się, oraz socjalne. Kolejnym nowym obostrzeniem była konieczność uzyskania wstępnej opinii policji lub prefektur odnośnie do rzeczywistego uzasadnienia przyznania azylu. Dopiero po tej ocenie uchodźca mógł składać prośbę do OFPRA⁴. Wspomniana ustawa miała także ograniczyć prawo apelacji dla nielegalnych imigrantów oraz oczekujących na azyl, wprowadzając uprawnienia dla policji i administracji,

161

1

A. jamróz, Systemy polityczne rozwiniętych państw kapitalistycznych, Warszawa 1989, s. 152.

2

Taki zwrot pojawia się w wielu artykułach prasowych z okresu tworzenia i wejścia w życie ustawy imigracyjnej Charlesa Pasąua.

3

   j. Hollifield, op. cit., s. 62.

4

   Francuskie Biuro Ochrony Uchodźców i Bezpaństwowców.