Prawo azylu we współczesnej Francji
azylowej; Porozumienie z Schengen, Konwencja Dublińska, Traktaty z Maastricht i Amsterdamu). Potwierdzeniem liberalnego trendu z II połowy lat 90. była legalizacja pobytu ponad 80 tys. nielegalnych imigrantów zapoczątkowana w czerwcu 1997 roku13.
Ostatnia istotna zmiana w ustawodawstwie dotyczącym warunków pobytu na terenie Francji wprowadzona została ustawą imigracyjną (La loisurla maitri-se de 1’immigration, le sejour des etrangers en France et la nalionalite) z listopada 2003 roku. jej gorliwym zwolennikiem byt Nicolas Sarkozy, którego celem - jako ministra spraw wewnętrznych - było ograniczenie wciąż rosnącej liczby imigrantów. Cel ten miał być osiągnięty przez wprowadzenie bardziej restrykcyjnych warunków pobytu we Francji oraz ograniczenie możliwości przyjazdu, w tym dla rodzin obcokrajowców już mieszkających na terenie Francji. Miesiąc po uchwaleniu wspomnianej ustawy w ramach kontynuacji owego restrykcyjnego programu udało się ustanowić listę „państw bezpiecznych” (pays dorigine surs) oraz zmodyfikować system dodatkowej ochrony przez zawieszenie azylu terytorialnego i wprowadzenie na jego miejsce ochrony subsydiarnej14. Powyższe zmiany miały na celu trafniejszą weryfikację prawdziwych uchodźców i zapewnienie im koniecznej pomocy.
Funkcjonowanie systemu azylowego
Podstawy współczesnego systemu ochrony uchodźców we Francji pojawiły się tuż po zakończeniu II wojny światowej, w preambule nowo uchwalonej konstytucji z 1946 roku. W czwartym paragrafie zapisano, iż Republika oferuje azyl każdej osobie prześladowanej z powodu podejmowanych przez nią działań na rzecz wolności. Kilka lat później Francja włączyła się do systemu międzynarodowej ochrony uchodźców opartego na Konwencji Genewskiej.
Konwencja Genewska przedstawia wskazówki odnośnie traktowania obcokrajowców o nieuregulowanej sytuacji w stosunku do państwa, w którym się znajdują. Zastrzega także niemożność zastosowania odpowiedzialności karnej w stosunku do osoby, która bezprawnie wkroczyła i przebywa na terenie kraju przyjmującego. Obcokrajowiec w takiej sytuacji powinien jednak bezzwłocznie przedstawić organom władzy (takim, jak policja, prefektura, ministerstwo spraw wewnętrznych) istotne powody nielegalnego pobytu na terenie kraju. Wydalenie uchodźcy może nastąpić jedynie w wypadku zagrożenia bezpie-
13 Dossier: Droit dasile en France. Etat des lieux, „Cultures&Conflits", No 26-27, Contróles: fron-tieres - identites. Les enjeux autour de Pimmigration et de 1’asile, 1997, s. 199.
14 P. Delouvin, Lasile en France aujourd’hui, „Revue Europeenne des Migrations Internationales” (20) 2004, s. 94
163