352 Miernictwo.
zdejmowania ma obszerne zastosowanie przy zdjęciach poligonowych, patrz odnośny ustęp.
Metoda .zdejmowania z obwodu z omijaniem punktów. Położenie punktów zdejmowanych 1, 2, 3, ... . (fig. 2(5) wyznaczamy o) przez pomiar azymutów magnetycznych wszystkich boków wieloboku 1, 2, 3. . . . ., wykonany instrumentem busolowym, na co drugim wieiz-
1
Fig. 20.
chołku (wiec na wierzchołkach 2, 4, 0, ... lub na wierzchołkach 1, 3, 6, . . . .) i pomiar długości wszystkich boków wieloboku; b) przez narysowanie kątów wieloboku na stoliku mierniczym, który hstawiamy na co drugim wierzchołku wieloboku (orjentując stolik zapomocą busoli stolikowej) i pomiar wszystkich boków wieloboku. Boki wieloboku mierzy się taśmą stalową, albo optycznie (tachymetryczme). Tej metody zdejmowania użyć można w najtrudniejszych warunkach pomiaru, więc na terenie nieprzejrzystym (lesistym) i górzystym.
Powierzchnię obliczyć możemy 1. z -wymiarów otrzymanych na gruncie, 2. z planu i to w sposób dwojaki: o) z wymiarów- otrzymanych na planie,
b) zapomocą planimetrów, t. j. przyrządów do obliczania powierzchni.
Wzory do obliczania powierzchni: 1. Trójkąt (fig. 27). a, b, c są boki trójkąta, a, ,3, y przeciwległe kąty, h wj-
_ sokość wykreślona na bok i, 1 (#1, iji),
2 (x2, y2), 3 (x3, ?/3) spółrzędne wierzchot---+Y ków trójkąta, odniesione do układu prostokątnego, w którym z osi -j- X prze-FJg. 27. chodzi się do -f- Y przez obrót o 90°.
ruchu wskazówki zegarowej 1), P powierzchnia.
P = — bh...............(1)
P=~\/s(s — a) (s — 6) (s —- c),......(2)
-p b -4- o
przyczem s =---, (1 — a) - ($ — b) -f (s — c) = s.
P = --- a b sin y................(3)
w kierunku ruchu wskazówki zegarowej, przyczem porządek numeracji wierzchołków jest także zgodny z kierunkiem
14
Gdjr 7, -|— X przechodzi sią do -j- ł przez obrót o 90°, w kierunku przeciwnym nU nich wskazówki zegarowej, lub porządek numeracji wierzchołków jest przeciwny, to zmienia się znak powierzchni.