liwe wcielenia wymykają się poza horyzont informacji ste-matyzowanej o adresacie przedstawionym. Zabiegi te wspomaga w omawianym utworze żartobliwy podtytuł, wskazujący na zaprogramowany już w tekście masowy udział w jego odbiorze innych uczestników sytuacji komunikacyjnej niż „adresat sformułowany”23. Poczta pantoflowa staje się metaforą komunikacji literackiej, zwłaszcza w jej wariancie wykorzystującym poetykę tekstu ofiarowanego. Dialogowa perspektywa wraz z rozwojem wiersza przekracza bowiem wyjściową relację osobową i zaczyna oscylować pomiędzy wielopiętrową apelatywnością (ty rzeczywiste listu, „nieskonkretyzowany Inny”, Transcendencja) i auto-komunikacją (alter ego). Sposób konstruowania adresata lirycznego współuczestniczy w wierszu Podsiadły w odtwarzaniu, częściowo już wcześniej omówionego, całościowego modelu stylistyczno-semantycznego, jaki znamy z Widokówki z tego świata, a w którym, jak to ujął Tadeusz Nyczek, czasem „nazbyt przejrzysta, wielokrotnie eksploatowana, staje się gra w stopniowanie sensów, słów i obrazów”24.
Dla określenia rodzaju wyobraźni poetyckiej prezentowanej w Liście do Pawki Marcinkiewicza równie przydatne jak cytowana uwaga Nyczka okazać się mogą inne sądy i spostrzeżenia badawcze dotyczące poezji Stanisława Barańczaka. I tak, Marian Stała, czytając zamykający Atlantydę poemat Pięć pocztówek od i do Emily Dickinson jako zapowiedź Widokówki z tego świata, widział ten utwór, poza samym tytułem, w „perspektywie łączącej metafizykę z aksjologią (i: rzeczy najistotniejsze z najdrobniejszymi)”25. To
23 Poetyka tekstu ofiarowanego przypomina tu o schemacie właściwym dla komunikacji retorycznej, której cechą jest „podwójny adres tekstu” z „adresatem sformułowanym” jako „odbiorcą prymarnym” i ważną dla przebiegu komunikacji obecnością „odbiorcy sekundarnego”, czyli pozostałych uczestników sytuacji komunikacyjnej. Zob. J. Ziomek: Retoryka opisowa. Wrocław 2000, s. 18-22.
24 T. Nyczek: „Jakieś Ty”..., s. 145.
25 M. Stała: Chwile pewności. 20 szkiców o poezji i krytyce. Kraków 1991, s. 183.
94