7334803690

28 Wiktor Bross - chirurg i uczony

delenburga wspólnie z asystentem tego instytutu, Berndtem Luekenem wykonał pracę doświadczalną, w której wskazał, że w czasie manipulacji we wnęce płuca występuje zjawisko wstrząsu, co objawia się obniżeniem ciśnienia i zmniejszeniem objętości oddechowej płuc. Praca, którą opublikował wspólnie z Luekenem miała pokazać, że można zapobiec występowaniu wstrząsu przez znieczulenie miejscowe wnęki nowokainą²⁵. Spostrzeżenie to miało bardzo duże znaczenie dla dalszego rozwoju zabiegów na płucach i zostało wysoko ocenione w literaturze międzynarodowej. Na tę pracę powoływano się w wielu opracowaniach, czynił to m.in. Clarens Crafoord²⁶, u którego Bross przebywał w latach powojennych na stypendium naukowym²⁷. Od momentu opublikowania tej pracy w operacjach torakochirurgicznych po bocznym otwarciu klatki piersiowej wykonywano blokadę wnęki płuca nowokainą.

Początki torakochirurgii

Wyjazdy zagraniczne zaowocowały dalszym rozwojem torakochirurgii, zapoczątkowanej przez prof. T. Ostrowskiego w ośrodku lwowskim, który w 1935 r. dokonał pierwszego w Polsce wycięcia płata płucnego (lobektomii) z powodu rozstrzeni oskrzeli²⁸. Przy tym zabiegu asystował Wiktor Bross, a w roku następnym przeprowadził on pierwszą w Polsce operację wycięcia prawego płuca (pneumonektomia), które zostało usunięte z powodu raka oskrzeli²⁹.

Operacje te były jednymi z pierwszych torakochirurgicznych zabiegów w Polsce i dlatego też prof. T. Ostrowskiego i dr. W. Brossa uważa się za pionierów polskiej torakochirurgii i pionierów leczenia operacyjnego rozstrzeni płuc, a następnie gruźlicy płuc, która w okresie międzywojennym była dużym problemem społecznym o olbrzymim zasięgu. Zagadnienia związane z operacyjnym leczeniem chorobowo zmienionej tkanki płucnej przy braku skutecznych środków farmakologicznych były więc w tamtym okresie niezwykle ważne. Sam Wiktor Bross podawał jeszcze jeden powód swojego zainteresowania torakochirurgią: „Dlaczego poświęcił się chirurgii klatki piersiowej? Zadecydował tragiczny wypadek, który zdarzył się we Lwowie podczas balu karnawałowego w 1928 r. Młody student poprawiał gdzieś na uboczu sali balowej sztywny kołnierzyk przypinany, taki się wówczas powszechnie nosiło. Na chwilę włożył spinkę między wargi i w tym momencie chwycił go atak kaszlu. Zachłysnął się, spinka trafiła do krtani, tchawicy a następnie oskrzela i jako ciało obce wywołała rozstrzenie oskrzeli. Musiał umrzeć. Ow-

²⁵    Bibliografia poz. 20, S3.

²⁶    „Munera chirurgica” red. Władysław Wrężlewicz, PWN Wrocław 1969, s. 9 [Munera].

²⁷    AAMW; Curriculum vitae; teczka osobowa 1950 r.

²⁸    Bibliografia poz. 24.1 chora: 8 września 1935 r. zabieg (lobektomii) usunięcia dolnego płata po stronie lewej z powodu rozstrzeni oskrzeli według techniki Shenstone a i Janesa w modyfikacji Robertsa i Nelsona; II chora: 18 stycznia 1936 r. zabieg lobektomii dolnego płata płuca prawego.

²⁹    Munera, s. 9. Pacjent po tym zabiegu zmarł, dlatego nie wszyscy uznają pierwszeństwo Tadeusza Ostrowskiego i Wiktora Brossa. Niektórzy uważają, że pierwszeństwo należy się prof. L. Manteuf-flowi, który w 1947 r. dokonał wycięcia całego płuca z pomyślnym wynikiem.