7349811093

MARC (dla pozycji nie objętych w serwisach LC) i późniejsza ich wymiana wymagała więc ścisłej standaryzacji.

ISO 2709

Norma ISO 2709¹⁰ definiuje strukturę formatu MARC, co umożliwia międzynarodową wymianę informacji bibliograficznej (w 1971 r. była to norma ANSI¹¹ oraz BSI¹²). W Polsce normy związane z ISO 2709 opublikowano w 1978 r., ale nie jako całość - zbiór ten był uzupełniany przez normy publikowane w następnych latach, niestety nie zawsze spójne, co powoduje istotne kłopoty w przyswojeniu u nas normy ISO 2709.¹³

Kłopoty z poprawną interpretacją ISO 2709 nie są tylko polską specjalnością. Format wymienny używany przez system CDS/ISIS (produkt UNESCO), który nosi nawet nazwę ISO 2709, w rzeczywistości jest z nią zgodny tylko do pewnego stopnia. Norma ISO 2709 precyzuje sposób zapisu danych jedynie od strony formalnej, a nie merytorycznej, nie określa bowiem, jaki repertuar pól i podpól może zostać użyty oraz w jaki sposób wypełniane są pola zawierające dane tekstowe. Wobec braku ścisłej definicji formatu MARC często mówi się, że jest to format odpowiadający normie ISO 2709, gdyż każdemu formatowi MARC można nadać formę opisaną w tej normie. Czy jednak każdy zapis, uformowany zgodnie z ISO 2709, można nazwać formatem MARC jest kwestią dyskusyjną.

ISBD

Międzynarodowa norma opisu bibliograficznego (International Standard Bib-liographical Description) opracowana przez IFLA dotyczyła standardowego zestawu elementów opisu bibliograficznego, w standardowym porządku, oddzielonych standardowymi znakami. Jego jednolitą wersję dla druków zwartych opublikowano w 1974 r.¹⁴. Taki opis umożliwiał automatyczną interpretację opisu przez komputer, jak też zrozumienie opisu niezależnie od znajomości języka.

Twórcy formatów w Polsce często podkreślali zgodność swoich formatów z zaleceniami ISBD, jakby były one niezależne od samych formatów, a przecież prace nad tym standardem spowodowane były kłopotami z opisami bibliograficznymi w różnych formatach, jednorodnych pod względem technicznym, ale nie semantycznym. Stosowanie zaleceń ISBD w tradycyjnym warsztacie bibliotekarskim bynajmniej nie ułatwia procesu katalogowania, dlatego też traktowanie ich jako stricte bibliograficznych jest nieporozumieniem.

¹⁰    International Organization for Standarization: Documentation - Format for bibliographic Information interchange on magnetic tape. (ISO 2709-1973(E))

¹¹    American National Standards Institute: American national standard format for bibliographic Information interchange on magnetic tape. New York 1971 (ANSI Z.39.2-1971)

¹²    British Standards Institute

¹³    Maruszczak E.: Niektóre problemy normalizacyjne i organizacyjne bibliotekarzy związane z wyborem formatu. Bibliotekarz 1995 nr 7-8 s.36-39

¹⁴    International Federation of Library Associations: ISBD(M) international standard bibliographic description for monographic publications. First standard edition. IFLA Committee on Cataloguing London 1974

18