7349812495

PERSPEKTYWA STRATEGICZNA W ZARZĄDZANIU BIBLIOTEKAMI 439

Logicznie i precyzyjnie sformułowany plan strategiczny biblioteki obejmuje: zakres i obszary działania związane z grupą obsługiwanych klientów/użyt-kowników; zaspokajanie ich potrzeb; możliwe pola działania biblioteki; kierunki rozszerzania lub ograniczania jej działalności; sposoby bezinwesty-cyjnego rozwoju - podnoszenie kultury i warunków obsługi użytkowników; udogodnienia w dostępie do zbiorów; zwiększenie efektywności pracy i wyników działań; działania innowacyjno-przystosowawcze, obejmujące rozwój i doskonalenie biblioteki; rozwój potencjału kadrowego, kształcenie i doskonalenie kadr, wprowadzanie nowych rozwiązań architektonicznych, budowa i adaptacja nowych pomieszczeń, nowe formy marketingu i promocji, wielkość zasobów finansowych i materialnych.

Ogólny plan strategiczny dla przykładowej biblioteki państwowej wyższej szkoły zawodowej przedstawiono w tab. 3.

PODSUMOWANIE

Biblioteki szkół wyższych, w tym szkół zawodowych, jako systemy informacyjno-bibliograficzne powiązane ze strukturą uczelni determinuje konieczność permanentnego przystosowywania się do zmian zachodzących w otoczeniu edukacyjnym (zmiany w systemach i programach kształcenia, e-learning) oraz kulturalnym (rozwój wiedzy i zwiększenie dostępu do niej, rozwój środków komunikowania i środków przekazu informacji), społecznym (ewolucja norm i sposobów życia, upowszechnienie wykształcenia wyższego) i psychologicznym (indywidualne postrzeganie wykształcenia jako wartości) (Nowak i in., 2004, s. 58). Rola bibliotek państwowych wyższych szkół zawodowych nie może zatem ograniczać się do służenia aktualnemu środowisku uczelni, ale musi rozciągnąć się na płaszczyznę tworzenia naukowo-informacyjnego zaplecza dla przyszłych zmian w uczelni i regionalnym rynku pracy. Ważne jest też, by stanowiły one jedno z ważnych narzędzi promocji uczelni, budując jednocześnie jej przewagę nad konkurencją. Odpowiednią metodą w realizacji tych założeń wydaje się być, podobnie jak w przypadku innych bibliotek uczelnianych, przyjęcie perspektywy zarządzania strategicznego. Perspektywa ta kreuje potencjalną spójność wszystkich obszarów, na których biblioteki te realizują swoje zadania, kształtuje i utrwala wizerunek samej biblioteki, a przez nią uczelni, zakłada też dynamikę rozwoju osadzoną na współzależności i ważności strategicznej jej elementów składowych (jednostek organizacyjnych, funkcji kierowniczych) kształtowanych w odniesieniu do otoczenia bliższego (uczelnia) i dalszego (zaldady pracy w regionie i ich oczekiwania). Jest to istotne tym bardziej, że przed bibliotekami tymi stoją wciąż nowe wyzwania i możliwości. Współuczestniczą one w przedsięwzięciach naukowo-kulturalnych regionu, czerpią z doświadczeń instytucji kultury i środowiska naukowego w zakresie organizacji i funkcjonowania. Oscylując między rozwiązaniami bibliotek szkolnych i akademickich szukają właściwych dróg rozwoju. W konsekwencji przyjmują strategie wzorowania się na prestiżowych bibliotekach uniwersyteckich i politechnicznych oraz najlepszych w swojej grupie. Przyjęcie właściwych i spójnych koncepcji zarządczych oraz uwzględnienie podejścia marketingowego może zapewnić im właściwą pozycję w sektorze bibliotek akademickich.