Rozdział 7
swego rodzaju podsumowanie wywodu, gwarantujące jego ciągłość. Tak więc w zakończeniu pierwszego rozdziału takimi wnioskami mogą być stwierdzenia uzasadniające celowość prowadzonych badań w ramach narzuconych przez dyplomanta ograniczeń, poparte argumentami wynikającymi z treści przywołanej literatury lub innych przesłanek. Rozdział drugi można zakończyć wnioskiem, iż zaproponowana metoda badawcza jest optymalna lub wystarczająca albo też jest jedyną, którą dyplomant może zastosować z innych względów. Najwięcej wniosków można i należy umieścić na końcu ostatniego rozdziału, bowiem właśnie tu pojawiają się wyniki badań. Dlatego dyplomant ma podstawy do wyciągania wniosków.
Warto pamiętać, że wnioski mogą być pozytywne lub negatywne. Proces badawczy nic zawsze przebiega prostoliniowo i nie zawsze kończy się osiągnięciem zaplanowanych wyników. Najczęściej udaje się zrealizować tylko część zamiarów, czasami nie można było zachować założonych warunków badań, a uzyskane wyniki okazały się nieco odbiegać od przewidywanych. W efekcie badacz zmuszony jest przeprowadzić dodatkową analizę, prowadzącą do wywodu, które eksperymenty można uwzględniać, a które nie i dlaczego. Zdarza się, że te eksperymenty, w których nie udało się zachować założonych warunków wcale nie muszą być odrzucone, bowiem te warunki, które nie były spełnione mogą nie mieć wpływu na wyniki. Czasami zmuszeni jesteśmy
przeanalizować, na ile wyniki zostały skażone tym, że warunki eksperymentu nie były idealne i okaże się, że mimo mniejszej dokładności i te wyniki potwierdzają badania, jakkolwiek z mniejszą dokładnością.
Odrębnym i bardzo wdzięcznym problemem jest kwestia sposobów
przedstawienia wyników. Udowodniono, iż większość z nas to wzrokowcy, wobec czego graficzne przedstawianie wyników, zwykle w postaci wykresów lub szkiców pozwala przekazać więcej treści niż długie opisy. Zawsze jednak należy umiejętnie dobrać rodzaj wykresu i skal oraz wnikliwie rozważyć charakter przekazywanych wyników. Istotny jest na przykład charakter skali: liniowa
lub logarytmiczna. Często wykresy przedstawia się w funkcji czasu, jednak
nierzadko nie znajduje to uzasadnienia w charakterze badanego procesu.
102