Załącznik 4 cd.
WSTĘP
Możliwość ustalenia kątów zorientowania obiektu nawigacji jest jednym z podstawowych wymogów każdego rodzaju nawigacji, zarówno morskiej jak lotniczej i innych. W przypadku nawigacji morskiej szczególne znaczenie przywiązuje się do określenia kursu, czyli kierunku płaszczyzny diametralnej okrętu, bowiem bez tej informacji niemożliwe jest sterowanie okrętem, bez względu na to, czy jest ono realizowane ręczne czy automatyczne. W charakterze mierników kursu od bardzo dawna stosuje się kompasy magnetyczne, natomiast w pierwszych latach XXw. powszechnie zastąpiły je kompasy żyroskopowe. Współczesne kompasy żyroskopowe to szeroka gama konstrukcji opartych na różnych zasadach sterowania czujnikiem żyroskopowym, w ostatnim dwudziestoleciu uzupełnione o nowoczesne sensory laserowe. Dodać można, że coraz częściej kompasy żyroskopowe są zastępowane przez rozbudowane układy pomiarowe, które mogą dokonywać pomiaru nie jednego, lecz trzech kątów orientacji nosiciela, co jest szczególnie interesującą ofertą w przypadku okrętów wojennych, na których zachodzi potrzeba przestrzennego stabilizowania anten oraz systemów uzbrojenia. Rozwiązania takie bardzo często mogą być także stosowane w charakterze nawigacyjnych systemów inercjalnych.
Urządzenie GKU jest jedną z odmian żyrokompasów opartych o klasyczny, wirujący element pomiarowy. Można go zaliczyć do grupy nowszych rozwiązań konstrukcyjnych, bowiem pochodzi z lat siedemdziesiątych, a więc z tego samego okresu co kompasy laserowe. Kompas ten ma szczególne znaczenie dla MW RP, gdyż jest licznie reprezentowany na jej okrętach. Miejsce żyrokompasu GKU wśród innych kompasów okrętowych oraz jego znaczenie dla polskiej Marynarki Wojennej przedstawiono w rozdziale pierwszym.
138