Znaczenie pracy dyplomowej w toku studiów
niektóre czynności związane z tzw. metodą naukową. Jedni wykonują prace drobne, w których z trudnością można wyodrębnić etapy lub składniki szeroko pojętej metody naukowej. Inni prowadzą i pomyślnie realizują bardzo rozległe i wieloletnie badania. Właśnie w zależności od stopnia lub równomierności uwzględniania różnych czynności poznawczych, znamiennych dla pracy naukowej, można rozdzielić prace magisterskie i doktorskie.
Jednak podział ten nie zawsze jest jednoznaczny, bowiem oceniając je z różnych punktów widzenia można wydzielić różne jej rodzaje.
Zazwyczaj mówi się o pracach badawczych lub naukowo-badawczych w przypadku, gdy wysiłek badacza skupiony jest na odkrywaniu faktów, na opisywaniu i wyjaśnianiu zjawisk. Krótko mówiąc, praca badawcza polega na zdobywaniu nowych prawd o świecie.
Gdy mówimy o odkryciach naukowych, na myśli mamy zwykle pomyślne rezultaty badawczych prac naukowych, a to w postaci stwierdzenia uprzednio nieznanych faktów, doświadczalnie przeprowadzonej krytyki stwierdzeń dotychczasowych, ustalenia związków, zależności, mniej lub więcej słusznie nazywanych prawami naukowymi, udowodnienia twierdzeń, np. twierdzeń matematycznych, z którymi borykano się przez czas dłuższy itp. Zazwyczaj też bierze się przy tym pod uwagę nieoczekiwany charakter tych stwierdzeń, czy pomyślnie przeprowadzonych dowodów.
Zakres prac badawczych może być i bywa rozmaity. Jedne z nich wykonalne są w ciągu paru dni, inne w ciągu wielu lat. Wyniki jednych można przedstawić na paru stronach biuletynu naukowego, a nawet krócej, inne wymagają paru czy wielu tomów, zapełnionych sprawozdaniami z wyników badań częściowych. Tak więc nie rozmiar trudu pisarskiego lub czas badań jest dla nich istotny, lecz właśnie fakt, że oznaczają rozwiązanie lub próbę rozwiązania określonego, drobnego czy obszernego problemu naukowego w postaci nowych prawd o rzeczywistości lub w postaci nowych konstrukcji pojęciowych lub technicznych. Głównie te prace „posuwają naprzód" realną wiedzę o świecie. Właśnie tego rodzaju prac żąda się od kandydatów na doktorów nauk.
21