Znaczenie pracy dyplomowej w loku studiów
Zasadniczym trzonem kadry nauczycielskiej na uczelni wyższej jest grupa naukowo-dydaktyczna. Przynależność do tej grupy, poza posiadaniem pełnego wykształcenia wyższego, wymaga także zdobycia stopnia naukowego (nie dotyczy to tylko asystentów). W Polsce istnieją dwa stopnie naukowe: doktor i doktor habilitowany. Zdobywa się je przed uprawnionymi radami naukowymi wydziałów uczelni wyższych (w szczególnych przypadkach również instytutów). Stopień naukowy doktora uzyskuje się po zdaniu wyznaczonych przez radę naukową egzaminów oraz pomyślnej obronie rozprawy doktorskiej. Stopień doktora habilitowanego może uzyskać osoba, która posiada stopień doktora, w wyniku pozytywnej oceny tzw. kolokwium habilitacyjnego, którego jednym z warunków jest przedstawienie tzw. rozprawy habilitacyjnej.
Osobne miejsce w tym systemie zajmuje tytuł profesora. O ile tytuł zawodowy lub stopień naukowy są efektem zabiegów zainteresowanego, który podejmuje w tym celu studia, zdaje egzaminy, pisze i broni odpowiednią pracę, to tytuł profesora nadaje Prezydent RP osobom, które wniosły wybitny wkład w rozwój nauki. Pod pojęciem wkładu w rozwój nauki rozumie się przede wszystkim ilość i jakość publikacji naukowych, wkład w rozwój kadr naukowych oraz osiągnięcia na polu organizacyjnym. Jest to więc w pewnym sensie honorowe wyróżnienie nadawane naukowcom przez najwyższą władzę w państwie za ich aktywność zawodową.
Powyższe zostało zestawione na rysunku 1. Zwróćmy uwagę, że stanowiska nauczycieli akademickich podzielono na dwie grupy: dydaktyczne i naukowo-dydaktyczne. Po prawej stronie usytuowano prostokąty symbolizujące stopnie i tytuły, jakie są skojarzone z odpowiednimi stanowiskami.
Z powyższego wynika, na przykład, że osoba posiadająca stopień naukowy doktora musiała wcześniej uzyskać tytuł zawodowy magistra i może zajmować w uczelni stanowisko adiunkta, niekiedy asystenta. Z kolei nauczyciel zajmujący stanowisko profesora posiada zazwyczaj również tytuł profesora, jakkolwiek część profesorów w uczelni posiada tylko stopień naukowy doktora habilitowanego. Dla odróżnienia takich sytuacji przyjęło się, że osoba zajmująca stanowisko profesora, lecz nie posiadająca tytułu naukowego podpisuje się: doktor habilitowany Jan
23