Do rąk czytelnika trafia książka prof. dra hab. Mieczysława Gogacza o znamiennym tytule, „Osoba zadaniem pedagogiki. Wykłady bydgoskie”. Mieczysław Gogacz, profesor zwyczajny Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, od kilku lat utrzymuje ścisłe związki z Katedrą Filozofii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, w której pracują m. in. Jego uczniowie. Kontakty Profesora w ostatnim czasie rozszerzyły się i objęły one różne formy na Wydziale Pedagogicznym tej uczelni, zwłaszcza z Katedrą Teorii Wychowania i Deontologii Nauczycielskiej. W ich ramach Mieczysław Gogacz wygłosił szereg wykładów, w których uczestniczyli pracownicy naukowi wspomnianych katedr a także studenci wydziałów Humanistycznego i Pedagogicznego. Ponadto Profesor M. Gogacz zapraszany był i jest na seminaria i konferencje naukowe organizowane przez bydgoskie środowisko akademickie. Z obecności Profesora w Bydgoszczy chętnie korzystają nie tylko filozofowie naszej uczelni ale również pedagodzy, zwłaszcza ci, którzy przedmiotem swych szczegółowych badań uczynili wychowanie ujmując je w kontekście filozoficzno-teoretycznym, nie zaś pragmatyczno-instrumentalnym.
Pedagogika, której obszarem badawczym jest wychowanie pojmowane jako fragment rzeczywistości społecznej, od kilku dziesięcioleci chętnie wykorzystuje wyniki badań wielu różnych nauk empirycznych, zwłaszcza socjologii, psychologii, biologii a także historii i innych. Szereg z nich stanowi podstawę dla konstruowania różnych teorii pedagogicznych, które mają służyć jako narzędzie poznawania wychowania rozumianego dość wieloznacznie. Powstają zatem teorie pretendujące do statusu subdyscyplin w ramach tzw. nauk pedagogicznych, o różnym stopniu ogólności (np.: teoria nauczania, teoria wychowania, teoria środowiska wychowawczego itp.) oraz teorie szczegółowe o charakterze prakseologicznym, związane z praktyką edukacyjną (np.: teoria nauczania wielopoziomowego, teoria nauczania problemowego, teoria systemu wychowania, teoria metod i środków oddziaływania wychowawczego itp.).
Taki stan rzeczy jawi się od czasów J. F. Herbarta (1776 -1841), którego z pewnością można uznać za twórcę naukowego systemu pedagogiki opartej na etyce i psychologii, odrywającego w ten sposób dotychczasową refleksję pedagogiczną od filozofii. Nie oznacza to, że pedagogika, jak wszystkie inne nauki empiryczne, utraciła swoje związki z szeroko rozumianą filozofią, w której jest ona w szczególny sposób zakorzeniona. Zakorzenienie to
4