7334803401

Zarządzanie przez wartości w administracji publicznej 9

by i pragnienia⁹. Skala i hierarchia wartości dotyczą więc zarówno życia społecznego, działania zbiorowego, jak i życia indywidualnego - postępowania jednostkowego¹⁰. Wartości tworzą system, nazywany hierarchią wartości. Systemy wartości określają więc względne znaczenie przypisywane przez daną społeczność lub jednostkę takim wartościom, jak wolność, przyjemność, szacunek dla własnej osoby, uczciwość, posłuszeństwo i równość^{1 2}.

Najbardziej przydatne w badaniach zagadnienia wartości (szczególnie wartości zarządzania czy pracy) w instytucji publicznej jako organizacji i specyficznej całości tworzonej przez ludzi i dla ludzi jest podejście socjologiczne. Niemal wszystkie sytuacje i procesy zachodzące wewnątrz organizacji i w jej otoczeniu można rozpatrywać z punktu widzenia wartości i wywodzonych z nich celów, których realizacja jest podstawą każdej działalności ludzkiej. W podejściu socjologicznym podkreśla się grupowy charakter wartości determinujących w dużym stopniu przeżycia psychiczne i działania członków grupy. Zarazem nie abstrahuje się od przekonań i zachowań jednostek jako nosicieli wartości grupowych¹².

Tak pojmowane wartości mają charakter obiektywny, zewnętrzny wobec jednostki, która doświadcza jej jako przedmioty swojej orientacji. Socjologiczne rozumienie wartości jest podstawą do sformułowania pojęcia wartości w zarządzaniu.

Wartości w zarządzaniu

Zarządzanie przez wartości wynika z innej filozofii człowieka w pracy -pracownik jest osobą, a nie elementem organizacji. To metoda wpływania na postępowanie pracowników poprzez odwołanie się do motywu godności własnej i odpowiadającej mu potrzeby godności.

Zarządzanie przez wartości zakłada identyfikację i integrację wartości ważnych dla instytucji oraz pracowników i kadry kierowniczej. Dzięki temu

1

⁹    U. Schrade. Etyka główne systemy, PLACET, Warszawa 1992, s. 16.

¹⁰    M. Michalik, Szkice o kryteriach moralnych. Wiedza Powszechna. Warszawa 1980,

s. 121.

2

   S.P. Robbins. Zasady zachowania w organizacji. Zysk i Spółka. Poznań 2001. s. 29.

¹²    U. Śwadźba. Praca jako wartość w badaniach socjologicznych, w: Kategoria wartości a cele przedsiębiorstwa, red. K. Jaremczuk. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej. Rzeszów 1999, s. 84.